Đề xuất có thêm gói tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội 110.000 tỷ đồng

Trong 10 tháng đầu năm, để tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, Thủ tướng Chính phủ đã chủ trì hai Hội nghị chuyên đề về bất động sản, nhà ở xã hội, ban hành 12 văn bản quy phạm pháp luật, chỉ đạo điều hành, bao gồm quyết định phê duyệt Đề án đầu tư xây dựng ít nhất một triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã tổ chức hai hội nghị về tín dụng đối với bất động sản, nhà ở xã hội; triển khai chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng để phục vụ đề án phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trong giai đoạn 2021 - 2030 với lãi suất thấp hơn 1,5 - 2 điểm % so với lãi suất thương mại.

Theo Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA), thị trường bất động sản đã đi qua giai đoạn khó khăn nhất và có thể nhận định quý I/2023 là vùng đáy của thị trường. Nhìn về tổng thể thì thị trường bất động sản hiện nay vẫn còn rất khó khăn nhưng mức độ khó khăn có xu thế giảm dần theo thời gian.

Một trong những vướng mắc lớn trong thời gian qua là việc tiếp cận các cơ chế ưu đãi chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội và người mua, thuê mua nhà ở xã hội từ ngày 1/7/2015 đến nay.

Tất cả các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội chưa được hưởng chính sách ưu đãi tín dụng theo Luật Nhà ở 2014 mà phải vay tín dụng với lãi suất thương mại từ 9 - 14%/năm.

Cụ thể, khoản 4 Điều 50 Luật Nhà ở 2014 chỉ cho phép 4 ngân hàng thương mại được NHNN chỉ định thực hiện chính sách tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội được cho cá nhân, hộ gia đình vay ưu đãi để xây nhà, sửa nhà, nhưng không được phép cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội vay ưu đãi, cũng không được phép cho cá nhân vay ưu đãi để mua, thuê mua nhà ở xã hội. Trên thực tế, 4 ngân hàng thương mại trên đây cũng không thể thực hiện được nhiệm vụ này do chưa được cấp bù lãi suất từ ngân sách nhà nước.

Cho đến nay, các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội mới được vay với lãi suất 8,2%/năm trong thời hạn ưu đãi ba năm (1/7 - 31/12/2023) thấp hơn 1,5 - 2 điểm % so với lãi suất vay thương mại thông thường theo gói tín dụng 120.000 tỷ đồng nhưng thực chất vẫn chưa phải là tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội.

Tương tự, hầu như người mua, thuê mua nhà ở xã hội chưa được hưởng chính sách ưu đãi tín dụng theo quy định của Luật Nhà ở 2014 mà phải vay thương mại với lãi suất khoảng 9 - 10%/năm.

Đến nay, người mua, thuê mua nhà ở xã hội được vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng với lãi suất 7,7%/năm trong thời hạn ưu đãi 5 năm (1/7-31/12/2023) thấp hơn 1,5 - 2 điểm % so với lãi suất vay thương mại thông thường cũng hỗ trợ được một phần cho người có nhu cầu cấp bách nhưng thực chất vẫn chưa phải là tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội do lãi suất cao (7,7%/năm), thời hạn vay ưu đãi quá ngắn (5 năm) và lãi suất được điều chỉnh mỗi 6 tháng một lần nên gây bất an cho người vay.

Trong khi đó, Thủ tướng Chính phủ, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định lãi suất vay ưu đãi nhà ở xã hội là 4,8 - 5%/năm áp dụng cho năm 2023 và thời hạn vay tối đa 25 năm theo quy định của Luật Nhà ở 2014.

Do vậy, HoREA vừa đề xuất một số giải pháp về tín dụng đểphát triển thị trường bất động sản an toàn, lành mạnh, bao gồm xây dựng gói tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội 110.000 tỷ đồng bằng khoảng 30% tổng nhu cầu vốn để thực hiện Chương trình phát triển tối thiểu 1 triệu căn nhà ở xã hội giai đoạn 2021 - 2030, với lãi suất vay ưu đãi nhà ở xã hội là 4,8 - 5%/năm áp dụng cho năm 2023 và thời hạn vay tối đa 25 năm.

Gói 110.000 tỷ này từng được Bộ Xây dựng đề xuất Chính phủ, Quốc hội hồi giữa tháng 2cấp cho các ngân hàng thương mại để các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân vay theo phương thức tái cấp vốn. Lãi suất vay ưu đãi nhà ở xã hội là 4,8 - 5%/năm áp dụng cho năm 2023 và thời hạn vay tối đa 25 năm (tương tự gói 30.000 tỷ được thực hiện trong giai đoạn 2013 - 2016). Tuy nhiên, Bộ Xây dựng đã ngừngđề xuất gói 110.000 tỷ đồng để thực hiện gói 120.000 tỷ đồng của NHNN.

Ngoài ra, HoREA đề nghị NHNN xem xét mở rộng hơn một số đối tượng được vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng, bao gồm chủ đầu tư và người mua nhà thuộc các dự án nhà ở thương mại có giá bán không vượt quá 3 tỷ đồng/căn và có ưu tiên cho người mua căn nhà đầu tiên.