Đất cơ quan, xí nghiệp sau di dời (KỲ II): Phải cấm xây cao ốc

Trên khu đất vàng còn sót lại tại quận Cầu Giấy sắp mọc lên 2 toà tháp căn hộ cao cấp 35 tầng (Ảnh: Dự án Mipec Xuân Thủy Plaza)

Chính phủ vừa gửi Quốc hội báo cáo về việc thi hành Luật Thủ đô có nêu, trong 6 năm thi hành Luật Thủ đô, tiến độ di dời các cơ quan, đơn vị, cơ sở sản xuất… thực hiện rất chậm; quỹ đất sau khi di dời chưa được bàn giao lại cho TP để ưu tiên xây dựng, phát triển các công trình công cộng.

Đất vàng “biến hoá” nhà cao tầng

Theo quy hoạch chung xây dựng thủ đô thì khu vực nội đô lịch sử được xác định là hạn chế phát triển nhà ở, công trình cao tầng, giảm mật độ xây dựng và mật độ cư trú, song song với đó là ở các đô thị vệ tinh, các khu đô thị mới phải được xây dựng nhà ở đạt tiêu chuẩn quốc gia, đáp ứng cho nhiều đối tượng sử dụng để giảm tải cho đô thị trung tâm.

Tuy nhiên, trong thời gian qua ở những khu vực này, nhiều dự án chung cư cao tầng vẫn tiếp tục được xây dựng, tạo thêm áp lực về gia tăng dân số, quá tải về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội trong khu vực nội thành Hà Nội.

Điển hình như nhà máy cơ khí 120 ở 609 Trương Định, Hoàng Mai đã "biến hóa" thành Nam Đô Complex với hai tòa chung cư chót vót và một tòa nhà hỗn hợp 14 tầng. Nhà máy rượu cồn Hà Nội ở địa chỉ 94 Lò Đúc sau khi di dời nơi đây đã mọc lên 2 tòa nhà cao ốc 33 - 35 tầng với quy mô 8.000 m2.

Hay địa điểm Công ty cổ phần Dệt Mùa Đông tiền thân là Công ty dệt len Mùa Đông ở số 47 Nguyễn Tuân nay đã thành khu căn hộ mang tên TNR Goldseason gồm 4 toà cao từ 27 - 35 tầng với hơn 1.500 căn hộ do TNR Holdings Việt Nam là đơn vị quản lý, điều hành và phát triển độc quyền.

Khu đất nhà máy Bánh kẹo Tràng An (số 1 Phùng Chí Kiên, quận Cầu Giấy) rộng khoảng 2,6 ha là đất của Nhà máy bánh kẹo Tràng An, nhưng đã được Công ty Cổ phần Đầu tư Dầu khí Toàn Cầu - GP.Invest chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang làm dự án tổ hợp chung cư cao cấp, thương mại, văn phòng Tràng An Complex. Dự án gồm 2 tòa chung cư cao 23 – 29 tầng, 1 tòa thương mại 14 tầng, 11 căn Villas, 20 căn liền kề và khu trường học rộng 3.376m2…

Mới đây nhất, trên khu đất vàng còn sót lại tại quận Cầu Giấy, dự án khu phức hợp trung tâm thương mại, văn phòng, dịch vụ hội nghị và nhà ở để bán hay còn gọi là Mipec Xuân Thủy Plaza nằm tại vị trí 122-124 đường Xuân Thủy được quy hoạch gồm 2 tòa tháp căn hộ cao cấp 35 tầng.

Khu đất xây dựng dự án vốn là Xí nghiệp Trung đại tu ô tô và Trung tâm Tân Đạt thuộc Tổng công ty Vận tải Hà Nội (Transerco) nằm trong danh mục sẽ thực hiện cổ phần hóa đến hết năm 2020 theo Quyết định số 26/2019/QĐ-TTg ngày 15/8/2019 của Thủ tướng Chính phủ.

Trả lại mảng xanh cho cộng đồng

Theo các chuyên gia, sau khi di dời, xí nghiệp sẽ được cấp một phần đất lớn hơn ở ngoại thành, do đó phần đất cũ sẽ phải trả lại cho thành phố và nhiệm vụ của thành phố là phải triển khai đúng quy hoạch. Nhưng các nhà đầu tư vẫn chỉ nhăm nhe xây dựng nhà ở vào chỗ đất trống kiếm lợi. Còn việc xây dựng công viên, hồ nước và diện tích mảng xanh lại được triển khai rất ì ạch, thậm chí là “bỏ quên”.

Kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị Hà Nội cho rằng nếu thành phố không mạnh tay quản lý chặt chẽ quỹ đất sau di dời nhà máy thì có nguy cơ quy hoạch bị méo mó, nhiều chỉ tiêu quy hoạch sẽ không đạt được.

Theo ông Nghiêm, hiện nay diện tích cây xanh của Hà Nội mới đạt 0,9m2/người. Trong khi đó theo quy hoạch thì phải đạt 3,9m2 cây xanh/người. Nhiều chỉ tiêu về bãi đỗ xe, về dịch vụ công cộng cũng còn rất thiếu.

Nhằm khắc phục tình trạng trên, ông Nghiêm đề nghị thành phố phải rà soát lại toàn bộ theo quy hoạch mới để xác định các khu vực có chức năng không phù hợp với sản xuất, từ đó lựa chọn mũi nhọn để xây dựng kế hoạch ưu tiên; đẩy nhanh quy hoạch làm căn cứ pháp lý để di dời cơ sở sản xuất và sử dụng đất sau di dời; công bố, đốc thúc các cơ sở phải di dời…

"Bên cạnh đó, với doanh nghiệp muốn xây nhà cao tầng buộc phải xây dựng mảng xanh để “trả lại” cho cộng đồng, xã hội" - ông Nghiêm cho biết.

Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cũng đề nghị khẩn trương ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn về quy hoạch, kiến trúc đối với khu vực cải tạo, tái thiết đô thị tại các quận nội đô lịch sử. Trong quy hoạch kiến trúc, cần hạn chế thậm chí không cho phép xây dựng các tòa nhà chung cư cao tầng để hạn chế tình trạng tăng dân số cơ học.