Đào vàng vẫn lỗ
Công ty vàng Bồng Miêu phá sản, để lại số nợ ngàn tỉ và hệ quả là môi trường bị tàn phá. ẢNH: MẠNH CƯỜNG
Nợ hàng ngàn tỉ đồng
Các công ty khai thác vàng đã hút hết tài nguyên của VN mà nhà nước lại không thu được lợi ích nào. Đó là chưa kể những hệ lụy đi kèm rất lớn như ô nhiễm môi trường, tai nạn lao động. Lợi đâu không thấy chỉ thấy thiệt cho đất nước
TS Nguyễn Anh Phong
Đây không phải là công ty khai thác vàng bị thua lỗ đầu tiên. Trong tháng 3 vừa qua, tỉnh Quảng Nam đã đề nghị Bộ Tài nguyên - Môi trường báo cáo Chính phủ về việc một số vướng mắc xoay quanh việc đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu. Công ty TNHH khai thác vàng Bồng Miêu (Quảng Nam) tuyên bố phá sản cuối năm 2018 nhưng tiền ký quỹ chỉ có 6,4 tỉ đồng nên tỉnh này xin sử dụng nguồn kinh phí sự nghiệp bổ sung 13 tỉ đồng nhằm đảm bảo đủ kinh phí để đóng cửa. Đáng chú ý, tổng nợ của công ty này phải trả khoảng 1.265 tỉ đồng, trong khi đó tổng tài sản của công ty khoảng 302 tỉ đồng, lỗ lũy kế hơn 1.000 tỉ đồng, vượt vốn chủ sở hữu hơn 966 tỉ đồng. Trong đó công ty nợ thuế hơn 108 tỉ đồng và cơ quan thuế Quảng Nam đã bày tỏ "coi như mất trắng". Bên cạnh đó, công ty này cũng nợ hơn 900 tỉ đồng với hơn 100 chủ nợ...
Tương tự, Công ty vàng Phước Sơn - đơn vị khai thác mỏ vàng Đắk Sa từ giữa năm 2014 đã tuyên bố vỡ nợ. Ngay sau khi tái cơ cấu và cam kết trả nợ tiền thuế hàng trăm tỉ đồng với tỉnh Quảng Nam, đến tháng 8.2016, Công ty vàng Phước Sơn hoạt động trở lại. Tuy nhiên, chỉ sau hơn 4 tháng, đến tháng 12.2016, công ty này đã có văn bản thông báo tạm ngừng hoạt động do "khó khăn về nguồn vốn" cho đến nay. Tuy nhiên, lãnh đạo tỉnh Quảng Nam khẳng định, trước đó Công ty vàng Phước Sơn xin Bộ Tài nguyên - Môi trường được mở rộng thăm dò trữ lượng vàng trong diện tích 28 km2 nằm trong lâm phận Khu bảo tồn thiên nhiên Sông Thanh nhưng bộ chưa chấp thuận…
Cả hai công ty vàng Bồng Miêu và Phước Sơn đều thuộc Tập đoàn Besra (Canada), doanh nghiệp nước ngoài duy nhất được phép khai thác và xuất khẩu vàng tại VN, có quyền kiểm soát cả 2 mỏ vàng lớn nhất VN đều ở Quảng Nam là Bồng Miêu và mỏ vàng Đắk Sa. Sau gần 12 năm khai thác, đào bán hơn 6,9 tấn vàng với giá trị hơn 5.000 tỉ đồng, đóng được khoảng 700 tỉ đồng tiền thuế thì Công ty Besra đã rời đi và chỉ còn lại các khoản nợ.
Lỗ thật hay giả chỉ doanh nghiệp biết
"Chưa nói hàm lượng, trữ lượng của từng mỏ vàng được khảo sát và dự báo có chính xác hay không thì việc khai thác như thế nào cũng sẽ khó có con số chính xác. Vì vậy giá thành sản xuất vàng từ trước đến nay hoàn toàn là ẩn số. Để tránh thất thoát tài nguyên khoáng sản của đất nước, cần thận trọng khi cấp phép cho các đơn vị khai thác", ông Trần Thanh Hải nói.TS Nguyễn Anh Phong, Trưởng khoa Tài chính - Ngân hàng (Trường ĐH Kinh tế - Luật TP.HCM), nhận định việc khai thác khoáng sản là ngành kinh doanh khá đặc thù. Quan trọng nhất là vấn đề giám sát trong quá trình khai thác được thực hiện như thế nào. Nếu không thì doanh nghiệp kê khai thế nào cơ quan thuế biết thế đó.
Ví dụ nếu doanh nghiệp khai thác được 1.000 tấn vàng nhưng chỉ báo cáo có 500 tấn thì ai biết đúng hay sai? Thực tế, việc khai thác vàng luôn được đánh giá có lợi nhuận rất cao nên đã thu hút hàng trăm phu vàng bất chấp nguy hiểm để vào tận rừng sâu hiểm độc tham gia đào bới.
"Các công ty khai thác vàng đã hút hết tài nguyên của VN mà nhà nước lại không thu được lợi ích nào. Đó là chưa kể những hệ lụy đi kèm rất lớn như ô nhiễm môi trường, tai nạn lao động. Lợi đâu không thấy chỉ thấy thiệt cho đất nước", TS Phong nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, ông Trần Thanh Hải, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần đầu tư và kinh doanh vàng, nói thẳng: "Lỗ hay lãi chỉ có doanh nghiệp biết". Đặc biệt, giá thành sản xuất vàng từ trước đến nay trên thế giới đều là một ẩn số.
Ông Hải ví dụ, các tập đoàn sản xuất vàng lớn tại Nam Phi, Nga hay Úc đều nhiều lần tuyên bố giá thành sản xuất kim loại quý này sát với giá bán ra. Chẳng hạn khi giá vàng ở mức trên 1.200 USD/ounce thì các công ty này cũng báo giá vàng ở mức đó. Tuy nhiên có thời gian giá vàng về dưới mức 300 USD/ounce thì chính các công ty này vẫn khai thác.
Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2025 (Vietnam Investment Forum 2025) với chủ đề “Khai thông & Bứt phá” do trang TTĐT tổng hợp VietnamBiz, Việt Nam Mới tổ chức sẽ diễn ra vào ngày 8/11/2024 tại GEM CENTER, TP HCM.
Sự kiện quy tụ giới chuyên gia cao cấp trong lĩnh vực đầu tư, tài chính là các nhà làm chính sách, CEO, CFO, CIO các ngân hàng, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư, công ty bất động sản, các hãng xếp hạng, công ty cung cấp dữ liệu và hàng trăm nhà đầu tư có kinh nghiệm lâu năm trên thị trường chứng khoán và bất động sản.
Diễn đàn hứa hẹn mang lại không gian để các chuyên gia bàn luận về các xu hướng đầu tư mới, các góc nhìn chiến lược, mở ra nhiều ý tưởng đầu tư phù hợp cho giai đoạn mới. Đồng thời tạo cơ hội gặp gỡ, kết nối giữa nhà đầu tư và các đối tác tiềm năng trên thị trường.
Thông tin chi tiết chương trình: https://event.vietnambiz.vn/
