Đại diện Bộ Xây dựng lý giải những vướng mắc chính về nhà ở xã hội

Theo ý kiến của ông Trương Anh Tú, Phó Tổng Giám đốc CTCP Dịch vụ Bất động sản Danh Khôi vềmột dự án tại Bình Dương tiêu chuẩn nhà ở thương mại mà áp dụng chính sách và chế độ của NOXH, suốt hai năm qua địa phương chỉ phê duyệt được hơn 100 trên gần 4.000 bộ hồ sơ cho các đối tượng được thụ hưởng.

Rào cản điển hình là chưa có cơ sở để xác nhận thu nhập cho đối tượng lao động tự do, dẫn đến địa phương chưa dám làm. Trong các đối tượng được quy định, ông Tú cho rằng có một đối tượng "hơi éo le" là sĩ quan quân đội. "Chúng tôi tìm đủ mọi cách nhưng không thể xác nhận được thu nhập cho đối tượng này bởi liên quan đến vấn đề bảo mật", ông Tú nói.

Theo CEO của một đơn vị có nhiều năm làm việc cùng các doanh nghiệp sản xuất trong khu công nghiệp, cách đây 10 năm đơn vị này có tham gia xây dựng một dự án NOXH ở quận 2 cũ (nay là TP Thủ Đức). Chủ đầu tư cho những chủ doanh nghiệp thuê lại với giá 800 triệu đồng trong vòng 20 năm.

"Ban đầu tôi không nghĩ rằng dự án này thành công nhưng kết quả thực tế lại rất thành công. Chính sách hiện tại chưa chạm đến một đối tượng là chủ doanh nghiệp, công ty sản xuất ở trong khu công nghiệp hoặc những công ty có lượng lao động lớn có nhu cầu thuê, mua kèm điều kiện dành cho công nhân, nhân viên", CEO này cho hay.

Ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng, lý giải trước đây Luật nhà ở 2014 quy định ba điều kiện để một đối tượng được thụ hưởng chính sách NOXH: Cư trú (người dân muốn mua NOXH ở đâu phải cư trú ở đó), chưa có nhà ở hoặc có nhà ở dưới 10m2, mức trần thu nhập 11 triệu đồng/người/tháng.

Theo quy định hiện hành, cả đối tượng thuê và mua NOXH không cần phải đáp ứng cả ba điều kiện trên mà chỉ cần có giấy xác nhận là một trong 11 đối tượng được quy định. Trường hợp muốn mua NOXH, người dân cần đáp ứng điều kiện về nhà ở (chưa có hoặc có dưới 15m2) và mức trần thu nhập 15 triệu đồng/người/tháng. Trường hợp muốn thuê NOXH, ví dụ là sinh viên thì chỉ cần có thẻ sinh viên hoặc giấy xác nhận của trường đại học.

Điều kiện về nhà ở sẽ do Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh xác nhận. Còn điều kiện về thu nhập sẽ do cơ quan, đơn vị xác nhận đối với trường hợp có hợp đồng lao động, UBND cấp phường xác nhận đối với lao động tự do tại khu vực đô thị (tức không có hợp đồng lao động).

Riêng trường hợp sĩ quan quân đội chưa thể xác định thu nhập, ông Hưng cho rằng có thể trường hợp này xảy ra trước ngày 1/8/2024 - thời điểm các luật mới có hiệu lực. Ông Hưng dẫn chứng trong quá trình xây dựng Nghị định 100 (quy định chi tiết một số điều của Luật nhà ở về phát triển và quản lý nhà ở xã hội), Bộ Xây dựng đã phối hợp rất tốt với Bộ Công an, Bộ Quốc phòng - là những đơn vị sẽ xác nhận danh sách gồm đối tượng, điều kiện, thu nhập của sĩ quan, sau đó gửi đến chủ đầu tư.

Bên cạnh đó, Luật nhà ở 2023 đã bổ sung đối tượng được thuê, mua NOXH là doanh nghiệp, hợp tác xã trong khu công nghiệp. Chủ đầu tư dự án kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp sẽ phải bố trí 20% quỹ đất thương mại dịch vụ trong khu công nghiệp để đầu tư xây dựng nhà lưu trú công nhân chỉ để cho thuê. Doanh nghiệp, hợp tác xã trong khu công nghiệp có thể thuê nhà lưu trú công nhân này rồi cho lực lượng lao động của mình thuê lại.

Liên quan đến câu chuyện Hà Nội và TP HCM đang xây dựng bảng giá cho thuê NOXH với mức trần khá cao, TP HCM là 100.000 đồng/m2/tháng, ông Hưng lưu ý đây là mức giá trần tại các địa phương, còn giá thuê thực tế sẽ do chủ đầu tư và người thuê trực tiếp thỏa thuận với nhau theo quy định hiện hành.