CPTPP: Cam kết thuế quan của Nhật Bản đối với gỗ và sản phẩm gỗ Việt Nam

Cụ thể, xóa bỏ thuế ngay khi Hiệp định có hiệu lực với đa số dòng thuế gỗ và các sản phẩm gỗ (197/241 dòng thuế), bao gồm toàn bộ dòng thuế về nội thất bằng gỗ thuộc Chương 94, cùng một số dòng thuế Chương 44.

Cắt giảm và xóa bỏ thuế theo lộ trình 9 - 16 năm kể từ khi Hiệp định có hiệu lực với một số dòng thuế. Trong đó, lộ trình năm 16, đối với sản phẩm có xuất xứ nguyên gốc Việt Nam thuộc một số sản phẩm gỗ dán, Nhật Bản có thể áp dụng các biện pháp tự vệ.

Theo đó, Nhật Bản có quyền tăng thuế quan áp dụng lên mức thuế MFN thay vì thuế ưu đãi theo CPTPP nếu khối lượng nhập khẩu các sản phẩm vượt ngưỡng qui định cho từng năm.

Từ năm thứ 16 trở đi khi thuế quan được loại bỏ theo lộ trình, Nhật Bản sẽ không được tiếp tục áp dụng các biện pháp tự vệ này.

So sánh CPTPP với AJCEP và VJEPA

Trước CPTPP, Việt Nam và Nhật Bản đã có hai FTA chung là FTA ASEAN – Nhật Bản (AJCEP) và Việt Nam – Nhật Bản (VJEPA).

VJEPA là FTA song phương, lại được đàm phán và có hiệu lực sau AJCEP, do đó có mức cam kết về thuế quan cho cao hơn trong AJCEP, VJEPA có hiệu lực từ năm 2009, trong đó sản phẩm gỗ có cam kết cụ thể như sau:

Đối với các sản phẩm thuộc Chương 44: Một số sản phẩm được xóa bỏ thuế ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực, còn phần lớn sản phẩm còn lại có lộ trình xóa bỏ thuế trong vòng 8 hoặc 11 năm. Một số ít sản phẩm không có cam kết cắt giảm thuế (giữ nguyên mức thuế cơ sở quy định trong Hiệp định) – đây cũng là các sản phẩm có lộ trình xoá bỏ thuế dài nhất (16 năm) trong CPTPP.

Đối với các sản phẩm đồ nội thất bằng gỗ thuộc Chương 94: toàn bộ sản phẩm này được xóa bỏ thuế ngay khi Hiệp định có hiệu lực, tức là từ năm 2009.

Như vậy, theo VJEPA, đa số dòng thuế đối với gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam sẽ được Nhật Bản xóa bỏ với lộ trình muộn nhất là đến năm 2020, ngoại trừ các sản phẩm không cắt giảm thuế.

Trong khi đó, CPTPP có hiệu lực từ năm 2018 và đa số dòng thuế và sản phẩm gỗ được xóa bỏ ngay khi Hiệp định có hiệu lực. Ngoài ra, tất cả dòng thuế gỗ và sản phẩm gỗ đều được cam kết xóa bỏ (ngay hoặc theo lộ trình).

Do đó, CPTPP sẽ mang lại lợi thế về thuế quan đối với các sản phẩm có lộ trình cắt giảm dài (11 năm) trong VJEPA mà được xóa bỏ thuế quan ngay trong CPTPP; và các sản phẩm không có cam kết cắt giảm thuế trong VJEPA mà được cam kết xóa bỏ thuế trong CPTPP.