‘Công chúa Huawei’ sau hai năm được trả tự do

Giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu sẽ bắt đầu nhiệm kỳ Chủ tịch luân phiên vào ngày 1/4/2023. Bà là nữ chủ tịch luân phiên đầu tiên của Huawei, đánh dấu một diện mạo mới cho tập đoàn công nghệ này khi hãng đã thành lập nhiều doanh nghiệp mới không liên quan đến lợi ích của Mỹ.

Hiện tại, ông Xu Zhijun đang giữ chức Chủ tịch luân phiên và nhiệm kỳ của ông sẽ kết thúc vào ngày 31/3. Tại Huawei, nhiệm kỳ của mỗi chủ tịch luân phiên kéo dài 4 tháng. Trong tuyên bố chính thức của mình, Huawei cho biết đang tối ưu hóa và hoàn thiện cơ cấu quản trị nội bộ để đảm bảo công ty được xây dựng để trường tồn.

Trước khi nhậm chức, bà Mạnh đã chủ trì buổi lễ ký kết thoả thuận hợp tác giữa Huawei và Tập đoàn Vật liệu xây dựng Quốc gia Trung Quốc. 

Bà Mạnh Vãn Chu tốt nghiệp thạc sĩ tại Đại học Khoa học và Công nghệ Huazhong của Trung Quốc. Bà gia nhập Huawei từ năm 1993. Mặc dù là con gái của nhà sáng lập Huawei Nhậm Chính Phi nhưng bà Mạnh không được đối xử đặc biệt. Trước khi đạt được vị trí cao nhất, bà Mạnh đã giữ nhiều vai trò chiến lược khác nhau. 

Đơn cử, bà đã liên tiếp giữ chức vụ Giám đốc Kế toán toàn cầu, Giám đốc Tài chính Huawei Hong Kong và Chủ tịch Bộ phận quản lý kế toán. Sau đó, bà giữ chức vụ Phó chủ tịch, Chủ tịch luân phiên, CTO và CFO của công ty.

Từ năm 2003, bà Mạnh Vãn Chu đã lãnh đạo việc thiết lập một cấu trúc, quy trình, hệ thống và nền tảng công nghệ thông tin thống nhất toàn cầu của Huawei. Từ năm 2007 đến năm 2014, bà Mạnh đã thúc đẩy cải cách IFS (dịch vụ tài chính tích hợp) của Huawei trên toàn cầu, biến quản trị hiệu quả trở thành một trong những yếu tố thúc đẩy tăng trưởng liên tục của Huawei. 

Vào năm 2014, bà đã lãnh đạo quá trình chuyển đổi dữ liệu của Huawei và xây dựng một hệ thống quản lý dữ liệu toàn diện. Bà cho phép các tổ chức tài chính trở thành đối tác kinh doanh. Kể từ năm 2019, bà Mạnh đã xây dựng một kế hoạch chi tiết tổng thể cho quá trình số hóa tài chính phù hợp với kế hoạch phát triển dài hạn và tầm nhìn chiến lược của Huawei. 

Thông qua mô hình điều tra và kiểm soát rủi ro, một hệ thống kiểm soát rủi ro không tiếp xúc và hệ thống quản lý và vận hành linh hoạt đã được thiết lập để thực hiện quản lý vận hành thông minh và ra quyết định dựa trên dữ liệu và thuật toán AI.

Một năm trước, cái tên Mạnh Vãn Chu trở thành tâm điểm chú ý của công chúng. Lý do là bà xuất hiện trong hàng ngũ điều hành Huawei, tại buổi họp báo công bố báo cáo thường niên của công ty ngày 28/3/2022 ở Thâm Quyến. 

Đây là lần xuất hiện đầu tiên của bà Mạnh, đánh dấu sự trở lại của bà với “gã khổng lồ viễn thông” Huawei. Bà Mạnh đã trở về Trung Quốc sau hơn 1.000 ngày bị giam lỏng tại Canada.

Sự trở lại của bà Mạnh diễn ra trong bối cảnh Huawei phải đối mặt với những thách thức to lớn. Nguyên nhân là gã khổng lồ công nghệ có trụ sở tại Thâm Quyến đã bị mất một phần thị trường thiết bị viễn thông toàn cầu trị giá 100 tỷ USD vào năm 2021. 

Các biện pháp trừng phạt cứng rắn do Washington áp đặt, bao gồm quyền truy cập vào các chip tiên tiến được phát triển hoặc sản xuất bằng công nghệ của Mỹ, từ bất kỳ đâu, đã khiến doanh thu của Huawei giảm mạnh. 

Năm 2021, doanh thu Huawei chỉ đạt 636,8 tỷ nhân dân tệ (khoảng 100 tỷ USD), giảm 29% so với năm trước và có hiệu suất bán hàng hàng năm tồi tệ nhất được ghi nhận. Tuy nhiên, nhờ các biện pháp hiệu quả, lợi nhuận ròng Huawei đạt 113,7 tỷ nhân dân tệ, tăng 76% so với năm 2020.

Mặc dù doanh thu không còn tốt như những năm trước, nhưng bà Mạnh - được coi là người thừa kế tại Huawei, đang gửi đi một thông điệp tích cực. "Doanh thu của Huawei giảm trong năm 2021, nhưng khả năng tạo ra lợi nhuận và tạo ra dòng tiền của chúng tôi lại tăng lên", bà nói.

Bà Mạnh Vãn Chu đã trở lại Trung Quốc trên một chuyến bay vào tháng 9/2021, được ca ngợi như một chiến thắng ngoại giao, trấn an rằng Huawei “có khả năng đối phó với những rủi ro ngày một cao hơn”, thậm chí sau nhiều năm khi công ty bị chính phủ Mỹ thêm vào danh sách đen thương mại. 

“Khả năng tạo ra lợi nhuận và tạo ra dòng tiền của chúng tôi đang được cải thiện và chúng tôi có thể đối phó tốt hơn với những rủi ro”, bà Mạnh nói. Người phụ nữ 51 tuổi kết luận: "Các đợt trừng phạt khác nhau mà Mỹ áp đặt đã ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động kinh doanh của chúng tôi, đặc biệt là điện thoại thông minh và máy tính". 

Trên thực tế, rất nhiều điều đã xảy ra kể từ khi bà Mạnh bị giam giữ tại Sân bay Quốc tế Vancouver vào tháng 12/2018 theo yêu cầu dẫn độ từ Bộ Tư pháp Mỹ khi cơ quan này cáo buộc bà Mạnh gian lận và lừa dối các ngân hàng về các giao dịch kinh doanh của Huawei ở Iran.

Trong cùng năm đó, Huawei đang trên đà trở thành nhà cung cấp điện thoại thông minh lớn nhất thế giới, vượt qua Samsung và Apple. Tuy nhiên, các biện pháp trừng phạt khắc nghiệt do Mỹ áp đặt đã thay đổi cục diện thị trường. Chỉ một năm sau lệnh trừng phạt, Huawei đã tụt xuống vị trí thứ tám từ vị trí nhà cung cấp smartphone lớn thứ hai thế giới trước đó. 

Các biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với Huawei và các vụ giam giữ sau đó đã thay đổi cuộc đời của bà Mạnh. Từ một giám đốc điều hành khiêm tốn của Huawei, bà Mạnh đã trở thành nhân vật trung tâm trong cuộc đấu tranh ngoại giao liên quan đến Bắc Kinh, Washington và Ottawa.

Điều đó đã biến bà thành một biểu tượng ở Trung Quốc đại lục. Bài phát biểu của Mạnh trên đường băng của sân bay quốc tế Baoan, Thâm Quyến đã được phát sóng trên toàn quốc.