Condotel siêu lợi nhuận hay cuộc chơi 'mỡ nó rán nó'?

Tiền đâu để cam kết?

Trên thị trường hiện nay, nguồn cung condotel chủ yếu đến từ các địa phương đang phát triển mạnh du lịch biển như: Đà Nẵng, Nha Trang, Hạ Long, Phú Quốc. Với cam kết lợi nhuận trên dưới 10%/năm trong khoảng 10 năm, mức giá condotel dao động phổ biến từ 40 - 60 triệu/m2.

Tại sao những dự án ở vị trí tỉnh lẻ lại có mức giá đắt đỏ ngang ngửa căn hộ cao cấp trung tâm Hà Nội hay TP.HCM? Đây cũng chính là một trong những yếu tố làm nên bài toán cam kết lợi nhuận, theo đánh giá của Hiệp hội Bất động sản TP.HCM.

Cam kết lợi nhuận cao đi kèm nhiều rủi ro

Để hình dung bài toán cam kết lợi nhuận 10%/năm trong 10 năm, ông Trần Khánh Quang, Tổng Giám đốc CTCP Đầu tư Bất động sản Việt An Hòa, đưa ra tình huống đơn giản như sau: Giả sử chủ đầu tư có thể bán condotel với mức giá 1 tỷ/căn (mức giá đã có lợi nhuận của chủ đầu tư khoảng 30%) nếu không cam kết lợi nhuận. Tuy nhiên, để tăng sức hút, chủ đầu tư tăng giá bán gấp đôi, kèm chương trình cam kết lợi nhuận 10%/năm, trong 10 năm.

Mỗi năm, chủ đầu tư phải trả cho khách hàng 200 triệu. Số tiền này tạm tính đến từ 2 nguồn: 1 là lợi nhuận từ khai thác condotel khoảng 5% (tương đương 100 triệu/năm); 2 là số tiền 1 tỷ chủ đầu tư đã tăng giá sẽ được đầu tư tiếp tục mà chỉ phải trả lãi 10%/năm (tương đương 100 triệu/năm).

Như vậy, với bài toán tài chính này, chủ đầu tư có thể huy động thêm nguồn vốn lớn để phát triển dự án mới, với lãi suất quá rẻ (chỉ 10%/năm) so với vay vốn ngân hàng. Bên cạnh đó, lại dễ bán hàng nhờ bài toán so sánh lợi nhuận so với gửi tiền tiết kiệm.

Bài toán tài chính trên đây là có cơ sở, nếu so sánh với sự phát triển, tiềm năng du lịch của Việt Nam và một số khu nghỉ dưỡng nổi tiếng, ở khu vực Đông Nam Á. Savills Việt Nam từng công bố con số cam kết lợi nhuận tại Phuket (Thái Lan) là 7% trong 3 - 5 năm và tại Bali là 7% trong 2 - 3 năm.

Thật khó tin nếu cho rằng condotel ở Việt Nam mang lại lợi nhuận cao hàng đầu khu vực. Trong bối cảnh đó, nhiều chuyên gia cho rằng, câu chuyện tăng giá ảo để lấy tiền cam kết lợi nhuận đang là thủ thuật tài chính để bán condotel.

Còn lại gì sau 10 năm?

Nhiều môi giới vẫn rỉ tai khách hàng rằng, chỉ cần bỏ tiền vào condotel, cứ ăn ngon ngủ kỹ, mỗi năm có 10% lợi nhuận, hết 10 năm lại được chia lợi nhuận 70/30 thậm chí 80/20 với chủ đầu tư. Còn quá lâu để hết 10 năm và kiểm tra xem lợi nhuận sau cam kết được chia là bao nhiêu.

Tuy nhiên, theo phân tích của ông Trần Văn Dũng, Giám đốc Công ty Trường Phát, sau khi hết thời hạn cam kết lợi nhuận, khách hàng phải trả nhiều chi phí phát sinh như: Phí quản lý, chi phí sửa chữa, nâng cấp trang thiết bị, nội thất…

Trong khi đó, doanh thu đến từ khai thác cho thuê sẽ gặp vấn đề khó khăn vì phải cạnh tranh với lượng phòng của chủ đầu tư. Thông thường, trong 1 dự án, chủ đầu tư giữ lại khoảng 20% số phòng để khai thác, sau khi khách thuê hết lượng phòng này thì mới đến lượt những phòng còn lại.

Mặt khác, khi tham gia chương trình cam kết lợi nhuận, khách hàng buộc phải chấp nhận những chi phí và việc vận hành, quản lý từ chủ đầu tư. Do vậy, cùng chung một dự án, nhưng phòng của chủ đầu tư lợi nhuận cao, còn những condotel đã bán thì doanh thu chỉ đủ bù chi phí, là khả năng mà khách hàng phải tính đến. Trong trường hợp này, condotel đã bán khai thác không có lời, thì bài toán chia tỉ lệ bao nhiêu cũng không có ý nghĩa.

Thực tế, đã xảy ra nhiều trường hợp khách hàng mua condotel vì cam kết lợi nhuận quá hấp dẫn. Nhưng sau 1 thời gian ngắn hoạt động, chủ đầu tư không duy trì được cam kết và phải thương lượng mức lợi nhuận thấp hơn.

Theo các chuyên gia, dù có cam kết lợi nhuận, nhưng khách hàng vẫn gặp rủi ro nếu lợi nhuận thực quá thấp hoặc chủ đầu tư bị thua lỗ sa lầy vào các dự án khác nên mất khả năng chi trả. Trường hợp xấu hơn, nếu chủ đầu tư phá sản trong thời gian 10 năm cam kết thì việc đòi quyền lợi không đơn giản vì pháp lý condotel vẫn còn nhiều lỗ hổng.

HoREA kiến nghị các giải pháp hạn chế biến tướng căn hộ condotel, officetel thành nhà ở Để hạn chế tình trạng biến tướng các căn hộ condotel, officetel, shophouse thành nhà ở, HoREA kiến nghị quy định chặt về diện tích, ...