Còn tình trạng 'không chịu đổi mới tư duy' trong phát triển ĐBSCL

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì cuộc họp về công tác chuẩn bị sơ kết Nghị quyết 120/NQ-CP về phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long ứng phó với biến đổi khí hậu. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Nghị quyết 120/CP của Chính phủ về phát triển bền vững vùng Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng biến đổi khí hậu được đánh giá là bước đột phá về đổi mới tư duy tiếp cận trong ứng phó với biến đổi khí hậu ở Việt Nam.

Chiều 19/2, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì làm việc với các bộ, ngành về việc triển khai Nghị quyết quan trọng này.

Mặc dù được ban hành tháng từ tháng 11/2017 nhưng tại nhiều cuộc họp, làm việc, Thủ tướng đánh giá không ít bộ, ngành, địa phương chưa tích cực triển khai nội dung văn kiện mang tính đột phá này.

Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, sau hơn 1 năm thực hiện Nghị quyết 120, đến nay đã có 9 bộ, 6 tỉnh-thành phố vùng đồng bằng sông Cửu Long ban hành Kế hoạch hành động thực hiện; rà soát, hoàn thiện và bổ sung hệ thống cơ chế, chính sách để triển khai Nghị quyết.

Cùng với đó là hệ thống hóa số liệu, dữ liệu liên ngành, tăng cường điều tra cơ bản, trong đó Bộ Tài nguyên và Môi trường đã cập nhật dữ liệu khí tượng, thủy văn, hải văn và bùn cát của vùng, dữ liệu về tài nguyên nước. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tập trung khảo sát đánh giá tình hình sạt lở bờ sông, bờ biển làm cơ sở đề xuất các giải pháp.

Về nguồn lực, theo báo cáo của các cơ quan Trung ương và địa phương, đến nay đã có kế hoạch bố trí khoảng 18.000 tỷ đồng tiền vốn để triển khai các chương trình, dự án.

Theo nhận định của Bộ Tài nguyên và Môi trường, một số cơ quan, địa phương chưa thực sự đổi mới theo tinh thần này, còn trông chờ vào hướng dẫn và nguồn lực hỗ trợ từ Trung ương.

Kết luận buổi làm việc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh Nghị quyết 120 là Nghị quyết được nghiên cứu xây dựng bài bản về quan điểm phát triển, mô hình phát triển và giải pháp cụ thể, được các chuyên gia trong và ngoài nước đánh giá cao. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu xảy ra gay gắt, việc sớm sơ kết đánh giá việc thực hiện Nghị quyết là rất cần thiết.

Thủ tướng đánh giá các bộ, ngành, địa phương có chuyển biến trong tổ chức thực hiện Nghị quyết, trong đó có các đề án tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp và một số lĩnh vực ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Tuy nhiên, Thủ tướng chỉ ra vẫn có tình trạng thiếu quyết liệt trong triển khai Nghị quyết, kể cả tư duy và hành động còn nhiều vấn đề đặt ra, thiếu sự chủ động, vận động nhân dân trong thực hiện Nghị quyết.

Thủ tướng yêu cầu cần đánh giá đầy đủ hơn kết quả công tác chỉ đạo của các cấp các ngành, đặc biệt là các địa phương trong thực hiện Nghị quyết.

"Có ngành nào mà từ khi có Nghị quyết chưa tổ chức thực hiện không? Có ngành nào chưa đọc đến Nghị quyết để xem trách nhiệm của mình không?," Thủ tướng đặt câu hỏi và cho rằng còn tình trạng "tư tưởng xuôi chiều, lãng quên, chấp nhận cái cũ, không chịu đổi mới tư duy là có, trong khi nhiều bộ trưởng lăn xả vào công việc trong các việc đời sống và phát triển Đồng bằng sông Cửu Long."

Thủ tướng yêu cầu thời gian tới cần có chỉ đạo về mặt khoa học công nghệ phù hợp với biến đổi khí hậu vùng đồng bằng sông Cửu Long, từ đó đặt vấn đề tái cơ cấu lĩnh vực nông nghiệp và các lĩnh vực có liên quan đến phát triển vùng bền vững, vì mục đích con người và nâng cao mức sống người dân.

Cùng với đó là làm rõ hơn vấn đề nguồn lực cho phát triển Đồng bằng sông Cửu Long. Ngoài ngân sách Nhà nước, vốn ODA thì cần xã hội hóa theo mô hình hợp tác công-tư (PPP), huy động các loại hình doanh nghiệp; kịp thời bổ sung nguồn lực cho phát triển triền vùng trong dự phòng trung hạn từ nay đến năm 2020; tập trung phát triển hạ tầng, nhất là hạ tầng thủy lợi và giao thông... của vùng.

Tại buổi làm việc, Thủ tướng đồng ý với đề xuất của Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc tổ chức Diễn đàn Đồng bằng sông Cửu Long năm 2019: Từ chính sách đến thực hiện, qua đó đẩy nhanh việc thực hiện Nghị quyết, nâng cao đời sống cho người dân của vùng.

Thủ tướng yêu cầu phải có báo có cụ thể, trong đó nêu lên những việc đã làm được, nhấn mạnh những tồn tại, khuyết điểm, đặc biệt là nêu lên những giải pháp sắp tới, phân công nhiệm vụ cụ thể, bao gồm cả việc chỉ đạo thực hiện và nguồn lực cho phát triển.

Một góc khu du lịch làng nổi Tân Lập nhìn từ trên cao. (Ảnh: An Hiếu/TTXVN)

Cùng với đó, phải có những hoạt động cụ thể trước hội nghị, đặc biệt là các bộ phải nghiêm túc triển khai nhiệm vụ được giao trong Nghị quyết.

Diễn đàn phải được tổ chức muộn nhất là trước 20/5, trong đó cần mời các chuyên gia quốc tế, các nước có kinh nghiệm trong ứng phó biến đổi khí hậu và nước biển dâng như Hà Lan.

Thủ tướng giao Bộ Tài chính xem xét việc hình thành quỹ cho đầu tư phát triển vùng Đồng bằng sông Cửu Long phù hợp quy định hiện nay; nghiên cứu đề xuất hình thành cơ quan chỉ đạo điều hành thực hiện Nghị quyết.