Có được sử dụng đòn bẩy với cổ phiếu UPCoM?

Ngày 25/1, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) ban hành Quyết định số 87/QĐ-UBCK về việc ban hành Quy chế hướng dẫn giao dịch ký quỹ chứng khoán mới.

Quyết định có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/4/2017 với một số điểm sửa đổi nổi bật như sau: Tại điều 3 của luật quy định bổ sung thêm 3 điều kiện cho các chứng khoán được giao dịch ký quỹ:

• Chứng khoán của tổ chức phát hành có báo cáo tài chính năm được kiểm toán hoặc báo cáo tài chính bán niên được soát xét hoặc được kiểm toán có ý kiến không phải là ý kiến chấp nhận toàn phần của tổ chức kiểm toán;
• Tổ chức niêm yết chậm công bố thông tin báo cáo tài chính năm đã kiểm toán, báo cáo tài chính bán niên đã soát xét quá 05 ngày làm việc kể từ ngày hết hạn công bố thông tin hoặc hết thời gian gia hạn công bố thông tin theo quy định;
• Công ty niêm yết nhận được kết luận của cơ quan thuế về việc công ty vi phạm pháp luật thuế;

Quy chế mới loại bỏ phần "không bao gồm các chứng khoán đăng ký niêm yết giao dịch trên hệ thống Upcom". Tuy nhiên, theo định nghĩa của Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội thì “Upcom (Unlisted Public Company Market) là tên gọi của thị trường giao dịch chứng khoán của các công ty đại chúng (CTĐC) chưa niêm yết được tổ chức tại HNX.”

Do đó, tuy quy chế mới không nêu rõ về các cổ phiếu UPCoM, nhưng bản thân điều kiện chứng khoán phải có thời gian niêm yết trên 6 tháng tính đến thời điêm công bố danh sách đồng nghĩa với việc quy định chỉ bao gồm cổ phiếu trên HOSE và HNX, và đã loại trừ các chứng khoán trên sàn UpCom ra khỏi danh sách các chứng khoán được giao dịch ký quỹ.

Một điểm mới khác là QĐ 87 cũng chính thức quy định đối tượng khách hàng là nhà đầu tư nước ngoài không được giao dịch ký quỹ. Đồng thời quy định trường hợp chứng khoán không còn nằm trong danh sách được giao dịch ký quỹ thì công ty chứng khoán vẫn được coi chứng khoán này làm tài sản bảo đảm cho khoản vay giao dịch ký quỹ (QĐ 637 cũ không cho phép điều này).

Điều 13 về “Trách nhiệm quản lý tài khoản giao dịch ký quỹ” đã bổ sung nghĩa vụ của công ty chứng khoán trong việc tìm hiểu, cập nhật thông tin khách hàng. Ngoài ra cũng nêu rõ “Công ty chứng khoán phải xây dựng hệ thống, phần mềm giao dịch để quản lý tài khoản giao dịch ký quỹ theo nguyên tắc quy định tại Thông tư số 203/2015/TT-BTC”.

Cụ thể, tại mỗi công ty chứng khoán nơi nhà đầu tư mở tài khoản giao dịch, nhà đầu tư chỉ được mở một tài khoản giao dịch ký quỹ. Tài khoản giao dịch ký quỹ là tài khoản riêng biệt hoặc được hạch toán dưới hình thức tiểu khoản của tài khoản giao dịch hiện có. Công ty chứng khoán phải hạch toán tách biệt tài khoản giao dịch ký quỹ và tài khoản giao dịch. Quy định này được giữ nguyên so với dự thảo hồi tháng 9-2016 và hoàn toàn mới so với QĐ 637 trước đây.

Ngoài những thay đổi trên, các quy định khác vẫn được giữ như cũ: Tỷ lệ ký quỹ ban đầu do CTCK quy định nhưng không được thấp hơn 50%; Tỷ lệ ký quỹ duy trì do CTCK quy định nhưng không được thấp hơn 30%; tổng dư nợ cho vay giao dịch ký quỹ của một CTCK không được vượt quá 200% vốn chủ sở hữu của CTCK; Tổng số chứng khoán cho vay giao dịch ký quỹ của một CTCK đối với một loại chứng khoán không được vượt quá 10% vốn chủ sở hữu của CTCK.

Quyết định này thay thế Quyết định số 637/QĐ-UBCK ngày 30/8/2011 và Quyết định số 09/QĐ-UBCK ngày 8/1/2013.