Chuyên gia: Giải quyết được những vấn đề này có thể xây 2 triệu căn NOXH

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, trong quý I/2023, cả nước chỉ có một dự án nhà ở xã hội (NOXH) với quy mô 300 căn hộ được cấp phép mới; có 5 dự án với quy mô 1.908 căn đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai; có 4 dự án với quy mô 934 căn hộ đã hoàn thành xây dựng.   

Tính đến quý I/2023, Việt Nam đã hoàn thành 301 dự án nhà ở xã hội tại đô thị và dự án nhà ở công nhân tại các khu công nghiệp, với tổng quy mô gần 156.000 căn. Khoảng 401 dự án chuẩn bị được xây dựng với tổng quy mô khoảng 454.000 căn.

Theo khảo sát của Bộ Xây dựng, nhu cầu về nhà ở xã hội cho công nhân có thu nhập thấp tại các khu công nghiệp là khoảng 2,4 triệu căn trong giai đoạn 2021 - 2030. Do đó, nguồn cung phân khúc này này vẫn chưa được đáp ứng được nhu cầu thực. Nếu tính hết cả nguồn cung hoàn thành hiện hữu và nguồn cung tương lai sẽ chỉ đáp ứng được 20-30% tổng nhu cầu, thị trường còn thiếu hơn 1 triệu căn. 

Chia sẻ tại Tại tọa đàm: “Tháo gỡ những điểm nghẽn cho thị trường bất động sản năm 2023” diễn ra mới đây, ông Trần Xuân Lượng, Tiến sĩ chuyên ngành Bất động sản, Đại học Kinh tế Quốc dân nêu quan điểm, hiện nay, nhiều doanh nghiệp không muốn đầu tư xây dựng NOXH, nhà giá rẻ, gây nên tình trạng thiếu hụt nguồn cung phân khúc này.

Nguyên nhân chính là do thủ tục xây dựng phức tạp, thời gian kéo dài, chi phí lớn, giá bán thấp, nên các chủ đầu tư không mấy mặn mà với dự án NOXH, nhà ở giá rẻ vì lợi nhuận quá thấp.

Vừa qua, Chính phủ có Quyết định số 338 ngày 3/4/2023 duyệt Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030". Đề án cũng nêu ra các giải pháp ưu tiên về việc hoàn thiện thể chế, pháp luật, vốn vay.

Tuy nhiên, theo ông Lượng, chính phân khúc được cho là tạo động lực phục hồi cho thị trường bất động sản hiện nay cũng gặp không ít vướng mắc. 

"Phân khúc NOXH hiện gặp nhiều vướng mắc khiến nhiều dự án dừng triển khai, số dự án được cấp phép mới đếm trên đầu ngón tay, trong khi nhu cầu rất lớn. Các vướng mắc hiện nay như hình thức giao đất thực hiện dự án đầu tư xây dựng NOXH, quỹ đất dành để phát triển NOXH, việc lựa chọn chủ đầu tư dự án, quyền và ưu đãi cho chủ đầu tư,…", vị này nói.

Do đó, để gỡ vướng, TS. Trần Xuân Lượng đề xuất cần có quỹ đất sạch cho nhà đầu tư làm NOXH. Thứ hai là giảm các thủ tục hành chính đối với phân khúc này. Theo đó phải ưu tiên về pháp lý, ưu tiên như thế nào, thủ tục thẩm tra, thẩm định như thế nào để các nhà đầu tư yên tâm triển khai loại hình này.

Thứ ba về nguồn vốn, ngoài nguồn vốn từ bán nhà ở hình thành trong tương lai thì huy động vốn từ các tổ chức nước ngoài, từ lượng kiều hối… và mấu chốt là cần có cơ sở dữ liệu minh bạch thì hoàn toàn có thể thu hút được nguồn vốn cho phân khúc NOXH. Cùng với đó, cần phải giảm lãi suất ưu đãi xuống thấp hơn,…

“Nếu giải quyết được những vấn đề này thì 2 triệu căn nhà ở xã hội cũng có thể làm được chứ không phải là 1 triệu căn như đề án”, chuyên gia nhận định.