Chính sách thuế cần phải cải cách thủ tục, hướng đến bảo hộ nhà đầu tư
Nhiều vấn đề còn tồn đọng liên quan đến chính sách thuế như bảo hộ cho nhà đầu tư, thuế GTGT hay các hoạt động xuất nhập khẩu được nhóm Công tác Thuế và Hải quan của Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) trình bày trong diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam vừa qua.
Bà Hương Vũ - trưởng nhóm Công tác Thuế và Hải quan cho rằng, vẫn còn tồn đọng nhiều trường hợp doanh nghiệp được cấp giấy phép với mức ưu đãi cụ thể nhưng khi cơ quan thuế kiểm tra lại từ chối những ưu đãi này, thậm chí doanh nghiệp còn phải nộp thuế bổ sung và có thể bị phạt do kê khai sai thuế. Theo đó, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường đầu tư và khả năng thu hút các nhà đầu tư mới.
Quy định của luật thuế thay đổi liên tục và không thể rõ ràng trong mọi tình huống do vậy chính sách thuế cần dựa trên tính hợp lý và đạo lý thuế nói chung. Thực tế, nhiều trường hợp cơ quan thuế địa phương cũng không hiểu hết mục đích của nhà làm luật nên đưa ra những ý kiến kết luận không phù hợp theo hướng bất lợi cho doanh nghiệp, thậm chí đi ngược lại với bản chất kinh tế của giao dịch. Nhiều trường hợp, các cán bộ thuế vẫn làm theo hướng xử lý khác văn bản pháp quy nhằm mục đích tăng số thu.
Hiện có rất nhiều doanh nghiệp gặp vướng mắc trong quá trình hoàn thuế GTGT. Nhiều trường hợp Tổng cục thuế căn cứ vào doanh việc doanh nghiệp sử dụng sai mẫu tờ khai thuế GTGT để từ chối hoàn thuế dù trước đó doanh nghiệp đã thực hiện kê khai điều chỉnh theo đúng mẫu quy định theo hướng dẫn của Cục thuế địa phương.
 |
| Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam VBF 2017 (ảnh: Minh Đăng) |
Ông Takahisa Onose, đại diện nhóm Công tác thuế cho biết các cơ quan thuế địa phương còn có cách hiểu thiếu nhất quán về mục đích của các cấp hoạch định chính sách.
Phản hồi ý kiến trên, bà Vũ Thị Mai - Thứ trưởng Bộ tài chính cho rằng, trong năm qua, Bộ Tài chính không ngừng cải cách chính sách thuế cũng như các qui trình thủ tục và đã tăng cường hiện đại hóa, ứng dụng CNTT vào quá trính quản lý. "Ví dụ, trong lĩnh vực thuế, 99,8% doanh nghiệp đã kê khai điện tử và 98,3% đăng ký nộp thuế điện tử", bà Mai cho hay.
Ngoài ra, nhóm Công tác thuế cho biết, rất nhiều doanh nghiệp gặp phải vướng mắc về công thức quy đổi thu nhập sau thuế thành thu nhập trước thuế. Các doanh nghiệp áp dụng theo công thức tính do Cục thuế TP HCM hướng dẫn. Nhưng khi bị thanh tra kiểm tra, Tổng Cục thuế hướng dẫn cách tính khác và áp dụng truy thu hồi tố cho giai đoạn trước. Điều đó khiến cho doanh nghiệp phải nộp thêm nghĩa vụ thuế, đồng thời bị phạt vì chậm nộp và kê khai sai.
Hiện nay, cơ quan thuế sử dụng hệ thống ứng dụng Quản lý thuế tập trung (TMS) để quản lý nợ thuế của doanh nghiệp. Hệ thống sẽ tự động tính số tiền thuế thiếu, lãi chậm nộp căn cứ trên tờ khai thuế của doanh nghiệp. Trên thực tế, có những khoản nợ được ghi nhận tự động trên hệ thống mà chính cơ quan thuế không giải thích được cho doanh nghiệp dẫn đến doanh nghiệp mất thời gian để đối soát, giải trình với cơ quan thuế.
Một số trường hợp trong các hoạt động thương mại, người bán là một doanh nghiệp nước ngoài ký hợp đồng gia công với nhà máy Việt Nam để sản xuất sản phẩm của họ, sau đó bán lại cho người mua là doanh nghiệp Việt Nam. Điều này dẫn đến việc hàng hóa không thực sự xuất khỏi Việt Nam, nhưng về pháp lý, hàng hóa đó đã được xuất khỏi Việt Nam và được nhập khẩu lại dưới danh nghĩa doanh nghiệp nước ngoài đặt gia công.
 |
| Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam VBF 2017 (ảnh: Minh Đăng) |
Để giải quyết các vấn đề trên, nhóm Công tác thuế và Hải quan cho rằng cần phải có thay đổi về quản lý cán bộ Thuế. Theo đó, cơ quan Thuế cần phải tuyệt đối tuân thủ cam kết với nhà đầu tư, thực thi trên tinh thần tôn trọng pháp luật. Xem xét bản chất của giao dịch để đánh giá, không quy chụp những lỗi sai hành chính để phủ nhận toàn bộ bản chất giao dịch.
Nhóm cũng cho rằng cần phải phối hợp chặt chẽ, chia sẻ thông tin nhanh chóng giữa Tổng cục Thuế và Sở Công Thương để đảm bảo doanh nghiệp không gặp bất lợi.
Đối với trường hợp các cán bộ thuế thực thi sai, đưa ra các văn bản trái pháp luật, cần phải có chế tài rõ rãng. Bên cạnh đó, cần phải phải có đường dây nóng để tiếp nhận phản ánh cũng như giải đáp khúc mắc cho doanh nghiệp
Đối với giao dịch xuất nhập khẩu tại chỗ của doanh nghiệp, Chính phủ cần xem xét sửa đổi các quy định có liên quan để có thể áp dụng thuế suất ưu đãi đặc biệt với các giao dịch này.
