Chỉ tập trung làm BOT trên đường cao tốc

Bộ GTVT cho biết, trong điều kiện nguồn ngân sách nhà nước còn khó khăn, vốn vay ODA ngày càng thu hẹp, đầu tư theo hình thức PPP được coi là “chìa khóa” để phát triển kết cấu hạ tầng, tạo điều kiện để phát triển KT-XH đất nước. 

Thực tế, triển khai các dự án PPP trong giai đoạn vừa qua đã chứng minh hiệu quả tích cực (tạo điều kiện đi lại thuận lợi, môi trường kêu gọi đầu tư được cải thiện, thúc đẩy phát triển KT-XH, giảm thiểu TNGT,...).

Tuy nhiên, đối với Việt Nam, đầu tư theo hình thức đầu tư PPP là hình thức đầu tư mới, khi xây dựng các chính sách pháp luật về hình thức đầu tư PPP, cũng như quá trình tổ chức thực hiện, các bên đều chưa thể lường trước được những bất cập của hình thức này, dẫn đến những bức xúc của người dân tại một số dự án.

Năm 2016, Bộ GTVT đã tổ chức hội nghị tổng kết mô hình đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông theo hình thức hợp đồng BOT. Tại hội nghị, Bộ GTVT đã tổng kết, đánh giá những hiệu quả đầu tư các dự án phát triên kết cấu hạ tầng theo hình thức PPP. Cũng tại hội nghị, Bộ GTVT đã nghiêm túc, thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, bất cập của chính sách. 

Trên cơ sở tổng kết mô hình đầu tư BOT, từ giai đoạn năm 2016, đặc biệt là khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 437 ngày 21/10/2017 về một số nhiệm vụ và giải pháp tiếp tục hoàn thiện và đẩy mạnh việc thực hiện chính sách pháp luật về đầu tư và khai thác các công trình giao thông theo hình thức hợp đồng BOT, Bộ GTVT đã kiên quyết không triển khai đầu tư các dự án BOT trên đương hiện hữu nhằm bảo đảm quyền được lựa cho người dân.

Một số dự án BOT mặc dù đã hoàn thiện thủ tục đầu tư hoặc đã ký kết hợp đồng nhưng chưa triển khai, Bộ GTVT đã đàm phán với nhà đầu tư để dừng triển khai theo hình thức BOT và lựa chọn hình thức đầu tư mới thích hợp.

Thời gian tới, Bộ GTVT tập trung đầu tư theo hình thức BOT đối với các tuyến đường bộ cao tốc (đầu tư theo tuyến mới để người dân được quyền lựa chọn, thu phí theo chiều dài đoạn đường sử dụng để bảo đảm công bằng cho người dân).

Trong năm 2018, Bộ GTVT đã phối hợp với các bộ, ngành liên quan tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định 63/2018 về đầu tư theo hình thức đối tác công tư. 

Trong đó, bổ sung quy định khi triển khai các dự án theo hình thức PPP phải tổ chức tham vấn ý kiến về tác động của việc đầu tư thực hiện dự án của một hoặc các cơ quan, tổ chức: HĐND, UBND, đoàn ĐBQH tỉnh, thành phố nơi thực hiện dự án; hiệp hội nghề nghiệp liên quan đến lĩnh vực đầu tư.

Đồng thời, để quản lý chặt chẽ nguồn vốn đầu tư, Chính phủ đã thống nhất bổ sung quy định cho phép cơ quan nhà nước có thẩm quyền “tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư sau khi phê duyệt thiết kế kỹ thuật và dự toán”.

Để quản lý chặt chẽ, minh bạch nguồn thu phí hoàn vốn cho các dự án BOT, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ GTVT đang nỗ lực triển khai hệ thống thu phí theo hình thức tự động không dừng đối với tất cả các trạm thu phí BOT trên cả nước; đồng thời, giao Tổng cục Đường bộ VN tăng cường công tác kiểm tra, giám sát công tác thu phí của nhà đầu tư, xử lý nghiêm theo quy định nếu phát hiện các hành vi gian lận trong thu phí.