Chấp nhận bitcoin như tiền pháp định có ý nghĩa gì với El Salvador và thế giới?

1. El Salvador đã làm gì?

Tổng thống Nayib Bukele đã thuyết phục Quốc hội chấp nhận biến El Salvador thành quốc gia đầu tiên dùng bitcoin như tiền pháp định. 

Theo dự luật được thông qua ngày 9/6, người dân El Salvador có thể trả thuế bằng bitcoin, các cá nhân, tổ chức có nghĩa vụ chấp nhận bitcoin làm phương tiện thanh toán hàng hóa và dịch vụ. Đồng USD sẽ tiếp tục được lưu hành cùng với bitcoin với tư cách là đồng tiền quốc gia ở El Salvador.

2. Bitcoin sẽ hoạt động thế nào với vai trò tiền pháp định?

Chưa có câu trả lời rõ ràng cho câu hỏi này. Về lý thuyết, bitcoin sẽ tạo ra kênh thanh toán song song cùng với đồng USD. Giá cả có thể được niêm yết theo bitcoin và các trao đổi sử dụng đồng tiền này sẽ được miễn thuế thặng dư tăng vốn. Dự luật được Quốc hội thông qua kêu gọi thành lập quỹ để đảm bảo khả năng chuyển đổi bitcoin sang USD. 

3. Mục đích đằng sau quyết định của El Salvador là gì?

Kiều hối chiếm khoảng 20% GDP của El Salvador và chủ yếu đến từ những người làm việc tại Mỹ. Tổng thống Bukele nói rằng một phần lớn của kiều hối bị hao hụt vì phí chuyển khoản và bitcoin có thể giúp giảm chi phí này.

Nền kinh tế của El Salvador bị đô la hóa, có nghĩa là các quyết định tài khóa và tiền tệ của chính phủ Mỹ và Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) có ảnh hưởng cực kỳ lớn đến nước này. Việc chấp nhận bitcoin làm tiền tệ quốc gia có thể tăng tính độc lập của El Salvador, Bloomberg cho biết. 

4. Bitcoin còn mang lại lợi ích gì?

Tổng thống Bukele cho rằng El Salvador có thể thành trung tâm khai thác bitcoin. Trên Twitter, ông Bukele viết rằng chỉ cần 1% số bitcoin chưa được đào được khai thác ở El Salvador thì GDP nước này có thể tăng 25%. Tuy nhiên, ông không giải thích rõ làm thế nào mà đào bitcoin có thể làm tăng GDP.

5. El Salvador có thể làm vậy không?

Hoạt động khai thác bitcoin ngày càng bị chỉ trích vì tiêu tốn cực kỳ nhiều năng lượng để giải các thuật toán phức tạp. 

Tổng thống Bukele đăng tweet rằng: "Tôi đã chỉ đạo Chủ tịch của @LaGeoSV (công ty điện địa nhiệt thuộc sở hữu nhà nước của chúng ta) lên kế hoạch cung cấp phương tiện để khai thác #Bitcoin với chi phí rất rẻ, 100% dùng năng lượng sạch, có thể tái tạo, không phát thải, từ các ngọn núi lửa".

Liệu kế hoạch đào bitcoin bằng núi lửa có thể thành công hay không thì thế giới sẽ phải chờ xem.

6. Vì sao kế hoạch của El Salvador là thí nghiệm cực kỳ mới mẻ?

Bitcoin đã được dùng trong giao dịch tại một số khu vực. Ví dụ, bitcoin được sử dụng không chính thức ở một số vùng tại El Salvador, cụ thể là thị trấn biển El Zonte, nơi có hai ATM bitcoin và hơn 30 doanh nghiệp sẵn sàng nhận bitcoin cho thanh toán.

Nhưng biến động chóng mặt của bitcoin khiến nhiều doanh nghiệp không sẵn lòng sử dụng nó. Kể từ giữa tháng 4, giá bitcoin đã giảm gần một nửa. Ngay tại những trung tâm công nghệ như Thung lũng Silicon và Singapore, việc sử dụng bitcoin như phương tiện trao đổi vẫn không đáng kể.

Mặt khác, ở El Salvador, chính phủ và ngân hàng trung ương đang tích cực thúc đẩy việc sử dụng bitcoin, điều này có thể thúc đẩy việc chấp nhận đồng tiền này.

7. Những rủi ro khác là gì?

Tiền mã hóa gắn với nhiều vụ tấn cộng mạng nổi tiếng, và bitcoin có thể bị "mất" khi người sử dụng đánh mất đoạn mã xác định họ là người sở hữu. Việc chấp nhận bitcoin rộng rãi cũng có thể biến El Salvador thành thiên đường của tội phạm rửa tiền.

Và nếu El Salvador thu hút các "cá voi" bitcoin chuyền tiền đến, thì những cú tăng sốc giảm sâu mà bitcoin thường xuyên trải qua có thể tạo ra hậu quả khốc liệt đối với nền kinh tế 27 tỷ USD của nước này.

8. Kế hoạch của El Salvador có ý nghĩa gì với cộng đồng bitcoin?

Trong những năm gần đây, bitcoin ngày càng thu hút sự chú ý của các công ty tài chính chính thống trong bối cảnh tiền mã hóa dược coi là lĩnh vực mới có tiềm năng sinh lợi lớn.

Nhưng một câu hỏi cơ bản vẫn chưa được giải đáp: Liệu bitcoin chủ yếu là công cụ để thực hiện giao dịch tài chính, giống như USD và các loại tiền tệ truyền thống khác? Hay bitcoin đáng mua vì nó là kho lưu trữ giá trị giống vàng, ít bị ràng buộc với các chu kỳ kinh tế như những tài sản khác?

Những gì sẽ xảy ra ở đất nước 6 triệu dân này sẽ là manh mối để trả lời câu hỏi trên.

9. Còn nước nào dùng bitcoin làm tiền pháp định không?

Rất nhiều ngân hàng trung ương đang phát triển tiền kỹ thuật số của riêng mình. Tuy nhiên, chúng khác rất nhiều so với tiền mã hóa như bitcoin – người sở hữu bitcoin rất coi trọng tính độc lập của họ với chính phủ.