Cần sớm thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm cho khởi nghiệp
Tại hội thảo, các ý kiến đều cho rằng vốn là yếu tố quan trọng để hiện thực các ý tưởng kinh doanh của doanh nghiệp khởi nghiệp. Tuy nhiên, việc tiếp cận các nguồn vốn của những doanh nghiệp này gặp rất nhiều khó khăn. Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM, các loại hình quỹ ươm tạo doanh nghiệp như quỹ “hạt giống” và quỹ đầu tư mạo hiểm chưa nhiều và chỉ gói gọn trong đối tượng thanh niên dưới 35 tuổi nên việc tiếp cận các nguồn vốn này thường khó khăn.
Trong khi đó, việc tiếp cận vốn ngân hàng của các doanh nghiệp khởi nghiệp cũng gặp rất nhiều trở ngại. Lý giải về điều này, ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP.HCM cho biết, các ngân hàng gặp nhiều khó khăn trong việc thẩm định tính hiệu quả của phương án kinh doanh của doanh nghiệp khởi nghiệp.
Các doanh nghiệp khởi nghiệp hầu hết bắt đầu bằng ý tưởng sáng tạo, dựa trên kỹ thuật, công nghệ cao, tri thức khoa học, kinh doanh vào lĩnh vực mới… Đặc điểm của những ý tưởng này là khá phong phú, nhưng thiếu kinh nghiệm nên khả năng thành công tương đối thấp. Trong điều kiện hiện nay, các ngân hàng không đủ khả năng và nguồn lực để thẩm định hiệu quả thực tiễn của ý tưởng cũng như nhu cầu của thị trường đầu ra đối với các ý tưởng mới này.
Ngoài ra, tại Việt Nam hiện chưa có cơ quan, hiệp hội chuyên ngành độc lập để đánh giá hiệu quả của các ý tưởng kinh doanh sản xuất mới. Do đó, không có đủ cơ sở để ngân hàng đánh giá phương án kinh doanh. Hầu hết các ngân hàng đều muốn quản lý rủi ro chặt chẽ, không để phát sinh nợ xấu, vì vậy khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp khởi nghiệp càng hạn chế.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp khởi nghiệp cũng gặp nhiều khó khăn về thủ tục pháp lý do chưa có bộ máy điều hành quản trị doanh nghiệp. Khi đó, ngân hàng cấp tín dụng cho các doanh nghiệp này sẽ bị hạn chế do vướng mắc về hồ sơ thủ tục.
Các doanh nghiệp khởi nghiệp thường thiếu minh bạch về báo cáo tài chính, tài sản, thuế. Điều này làm gia tăng rủi ro cho ngân hàng khi quyết định cấp tín dụng. Vì vậy, trong điều kiện siết chặt tín dụng như hiện nay, các ngân hàng sẽ càng chặt chẽ hơn trong khâu thẩm định doanh nghiệp để giảm thiểu rủi ro mất vốn.
Từ thực tế đó, để giải quyết vấn đề vốn cho doanh nghiệp khởi nghiệp, ông Minh cho rằng cần nhanh chóng thành lập và đưa vào hoạt động các quỹ đầu tư mạo hiểm. Theo đó, cần cho phép các ngân hàng tham gia góp vốn, qua đó đưa nguồn vốn vay đến cho các doanh nghiệp khởi nghiệp có nhu cầu. Hiện nay, việc tiếp cận nguồn vốn vay từ ngân hàng hầu như rất khó khăn và còn tồn tại nhiều vướng mắc, với kinh nghiệm từ các nước phát triển trên thế giới, việc hoạt động của các quỹ đầu tư mạo hiểm trong các lĩnh vực này là phù hợp nhất.
