Bước đường cùng của Gang thép Thái Nguyên

Nếu không sớm giải quyết về vốn, TISCO có thể dừng hoạt động sau Tết?

Tại Hội nghị Tổng kết năm 2018, triển khai nhiệm vụ năm 2019, ông Nguyễn Đình Phúc, Tổng giám đốc Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNSteel), cho hay có hai dự án nằm trong 12 dự án thua lỗ của Bộ Công Thương đó là Công ty Thép Việt - Trung và Công ty Cổ phần Gang Thép Thái Nguyên (TISCO - Mã: TIS).

Ông Phúc cho biết, đối với giai đoạn 2 của TISCO, mặc dù VNSteel nỗ lực rất lớn nhưng vẫn chưa giải quyết được khó khăn do chưa đàm phán được với nhà thầu Trung Quốc MCC.

Từ đầu quý I/2013 đến cuối quý IV/2015 trải qua 12 lần đàm phán nhưng hai bên vẫn chưa đạt được thỏa thuận chung do còn một số nội dung vượt quá thẩm quyền của chủ đầu tư.

Vấn đề bảo lãnh ngân hàng cũng chưa xử lí được mặc dù Tổng Công ty đã làm rất nhiều lần làm việc với Ngân hàng Cổ phần Thương mại Công Thương Việt Nam (VietinBank), bởi hiện nay ngân hàng này cũng đang cơ cấu lại hoạt động. Tệ hơn, TISCO lâm vào cảnh các ngân hàng không cho vay vốn và phải chờ ý kiến của Ngân hàng Nhà nước.

Ông Hoàng Ngọc Diệp, Tổng Giám đốc TISCO chia sẻ: "Chính phủ tuyên bố không rót thêm tiền vào dự án, khiến doanh nghiệp rất vất vả. Doanh nghiệp vừa phải duy trì sản xuất để vay tín dụng vừa phải chờ cơ hội phát triển giai đoạn hai, trong khi việc thoái vốn khó khăn"

Trước những khó khăn này Ngân hàng Nhà nước cũng có công điện yêu cầu đơn vị phải xây dựng phương án kinh doanh hiệu quả. TISO cũng đã xây dựng phương án kinh doanh theo yêu cầu nhưng hiện nay ngân hàng vẫn chưa có hướng giải quyết cho công ty.

Theo Báo cáo Tài chính hợp nhất quý III/2018 của TISCO, tính đến ngày 30/9, nợ ngắn hạn của công ty là hơn 4.072 tỉ đồng gấp 1,2 lần tài sản ngắn hạn. Tổng nợ phải trả hơn 8.347 tỉ đồng. Hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu khoảng 4,3 lần.

Trong khoản nợ dài hạn, vay và nợ thuê tài chính dài hạn chiếm 76%. Hàng tồn kho tính đến ngày 30/9 trị giá 2.451 tỉ đồng.

Theo Báo cáo Tài chính hợp nhất 6 tháng đầu năm 2018 của TISCO, ngân hàng VietinBank là “chủ nợ” lớn nhất tại công ty. Theo đó, trong khoản vay dài hạn, VietinBank cho vay 72,1 triệu USD (tương đương gần 1.660 tỉ đồng) và 219 tỉ đồng.

Nợ phải trả của TISCO giai đoạn từ 2015 đến hết quỹ III/2018. Nguồn: Tổng hợp báo cáo tài chính của TISCO. Đvt: tỉ đồng.

Khoản vay này phái sinh từ năm 2010 với mục đích vay vốn để thực hiện dự án mở rộng sản xuất giai đoạn hai. Thêm vào đó, Ngân hàng VietinBank, Chi nhánh Lưu Xá đang có khoản cho vay ngắn hạn gần 700 tỉ đồng với kì hạn 5 tháng để phục vụ sản xuất.

Ông Phúc khẳng định: "Nếu TISCO không thể tiếp cận vốn thì chắc chắn ra Tết, TISCO sẽ phải dừng sản xuất, ảnh hưởng đến hơn 4.300 nhân công của công ty.

Chúng tôi đã viết thư lên Ngân hàng Nhà nước để "cầu cứu" dự án. Tuy nhiên, hiện nay chúng tôi vẫn đang tiếp tục làm việc với ngân hàng mà vẫn chưa có con đường thật sự sáng sủa cho dự án này".

Đối với dự án Công ty TNHH Khoáng sản và Luyện kim Việt - Trung, ông Phúc cho hay 2 năm vừa qua đã có hiệu quả. Theo đó, năm 2017, công ty lãi 415 tỉ đồng, năm 2018 lãi 458 tỉ đồng.

Tuy nhiên, công ty này vẫn được đánh giá là chưa bền vững dù vẫn còn chính sách bảo hộ phôi thép của ngành công thương nhưng chính sách này cấn trực tiếp hơn nữa. Lỗ lũy kế đến năm 2018 là 630 tỉ đồng và nợ ngân sách trên 900 tỉ đồng.

Nguồn lực của Công ty Thép Việt - Trung rất yếu. Từ quý IV/2018 đến đầu năm 2018, Việt - Trung lỗ trên 1 triệu đồng/tấn thép phôi do chịu tác động của giá giảm trong khi lượng phôi xuất ra thị trường cũng giảm.

Ông Phúc nói thêm, do ba quý đầu năm có sự bảo hộ nên Công ty Thép Việt - Trung lãi trên 300 tỉ đồng.

Bộ Công Thương không thể gỡ "nút thắt" mang tên TISCO

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải khẳng định đối với hai "nút thắt" của VNSteel, thì nút thắt TISCO không tháo nổi. Thứ trưởng cho hay mặc dù Bộ Công Thương và Chính phủ rất nỗ lực nhưng với nguyên tắc không "bơm" thêm tiền cho những dự án thua lỗ, việc giải quyết khó khăn cho TISCO càng thêm khó khăn.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải. Ảnh: Đức Quỳnh

Thứ trưởng ví việc rót vốn cho các dự án thua lỗ giống như cấp thuốc cho người bệnh. "Nếu bị bệnh thì phải cho thuốc, dù chưa thể kiếm được tiền nhưng ít ra vẫn còn làm được những việc nhà đơn giản. Muốn chữa bệnh thì phải cho uống thuốc, cho ăn, chứ cứ nói tự làm đi thì tự làm kiểu gì? Cũng giống như 12 dự án thua lỗ, nếu không cho dùng ngân sách thì lấy tiền ở đâu?".

Thứ trưởng chỉ ra TISCO nhập khẩu thiết bị về xây dựng xong để đó, một ngày tiền lãi phải trả lên tới 1,5 tỉ đồng, một tháng số tiền lãi lên tới gần 50 tỉ đồng.