Bộ Xây dựng: Nếu xây căn hộ để bán phải lập dự án, không phân biệt quy mô

Thống kê chưa đầy đủ của Điện lực Hà Nội cho biết toàn thành phố Hà Nội có khoảng 2.000 chung cư mini, tập trung ở quận Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Đống Đa, Thanh Xuân, Cầu Giấy, Tây Hồ. Còn theo Công an TP HCM, địa bàn thành phố hiện có khoảng 42.200 nhà trọ cho thuê kiểu "chung cư mini".

“Nút mở” cho chung cư mini được cho là bắt đầu bằng Luật Nhà ở 2014 cho phép hộ gia đình, cá nhân tại khu vực đô thị trong được phép xây dựng nhà ở có từ hai tầng trở lên. 

Chia sẻ taị Tọa đàm “Chung cư mini biến tướng: Giải pháp nào an toàn cho người dân” diễn ra ngày 26/9, ông Nguyễn Mạnh Khởi, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng cho biết, từ năm 2005, Luật Nhà ở đã quy định hai loại hình nhà ở là nhà riêng lẻ và chung cư. Tên gọi "chung cư mini" không có trong Luật. Luật Xây dựng quy định nhà dưới 7 tầng thì hộ gia đình cá nhân được cấp giấy phép xây dựng nhà riêng lẻ. Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở, quy định chặt chẽ các điều kiện, quy chuẩn, tiêu chuẩn về căn hộ.

Ở loại hình riêng lẻ nhiều tầng, trong thời gian dài đã đáp ứng nhu cầu một số đối tượng như học sinh, sinh viên, công nhân. Họ là những người chưa đủ tài chính để mua, thuê trong dự án chung cư vì diện tích, giá cả vừa phải.

Theo ông Khởi, năm 2015, Chính phủ có báo cáo đánh giá về loại hình căn hộ này gửi Quốc hội và sau đó đưa vào Luật Nhà ở 2015. Chính phủ ban hành Nghị định 99, để hướng dẫn thi hành. Các quy chuẩn, tiêu chuẩn nhà ở đã được quy định chặt chẽ. Nhà ở riêng lẻ dù xây phòng hay không đều phải đáp ứng tiêu chuẩn theo quy định. Vụ cháy vừa qua liên quan đến việc thực thi pháp luật.

"Như vậy, đến thời điểm hiện nay, các quy chuẩn, tiêu chuẩn đều đã có. Vấn đề là quy định đã đủ chưa hay cần bổ sung thêm một số quy định?", đại diện Bộ Xây dựng đặt vấn đề.

Vị này lấy ví dụ, chung cư theo quy định của Luật Nhà ở có từ 2 tầng trở lên và có từ 2 căn hộ trở lên, được thiết kế xây dựng có phần sở hữu chung, riêng. Tuy nhiên, lâu nay nhiều người hiểu đây là nhà riêng lẻ nên bỏ qua khâu vận hành.

Ông Khởi cho biết Bộ Xây dựng được Chính phủ giao chủ trì xây dựng dự thảo Luật Kinh doanh Bất động sản và Luật Nhà ở. Trong đó, Bộ đề xuất, khi xây dựng căn hộ chung cư phải đáp ứng các tiêu chí, bao gồm PCCC; xây dựng phải có sở hữu chung, sở hữu riêng; bắt buộc phải có giấy phép xây dựng trong mọi tình huống; giao cho UBND cấp tỉnh quy định hệ thống hạ tầng giao thông để PCCC có thể vào được; được cấp giấy với từng căn hộ; nếu xây dựng từ 20 căn hộ trở lên phải lập dự án đầu tư, như một dự án bình thường.

Gần đây sau vụ cháy, có nhiều quan điểm trái chiều về căn hộ mini. Bộ Xây dựng cho rằng, nếu xây căn hộ để bán thì phải lập dự án để thể hiện trách nhiệm, không phân biệt quy mô, số căn. Khi bán thực hiện theo Luật Kinh doanh Bất động sản. Cũng có ý kiến cho rằng nếu chỉ xây căn hộ cho thuê, trong đó từ 20 căn hộ trở lên phải lập dự án. Ngoài ra, trong hồ sơ, giấy phép xây dựng phải thể hiện rõ được xây bao nhiêu căn hộ, bao nhiêu tầng, mỗi tầng bao căn, mỗi căn bao nhiêu m2. 

"Đây là những đề xuất, Bộ đang làm báo cáo Chính phủ để gửi sang Thường vụ Quốc hội”, ông Khởi cho hay.

Liên quan đến vấn đề này, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) đồng tình với quan điểm dứt khoát không luật hóa chung cư mini. 

Vị này đề nghị bổ sung thêm cụm từ “nhà chung cư mini biến tướng” trong Luật Nhà ở để "dứt khoát không hợp thức hóa những sai phạm về nhà chung cư mini hiện nay”.

Tuy nhiên, những chung cư mini xây dựng đúng theo giấy phép, đúng quy định PCCC, kinh doanh cho thuê và bán đúng theo Luật Kinh doanh Bất động sản thì cần tạo hành lang pháp lý đầy đủ để loại nhà này phát triển an toàn, lành mạnh.

Do đó, ông Châu đề nghị sửa điều 57 dự thảo Luật Nhà ở, đồng thời Bộ Xây dựng cần khôi phục quy định của Thông tư 12 cho nhà chung cư mini tính chính danh. 

"Nhu cầu người ở chung cư mini rất lớn, nên khi hoàn chỉnh xây dựng pháp luật phải tỉnh táo, dùng lý tính không để cảm xúc lấn át. Nên quản không nên cấm nhà chung cư mini, quan trọng là giải pháp thế nào", Chủ tịch HoREA nói.