Bộ trưởng GTVT: Tháng 3/2022 thi công đồng loạt sân bay Long Thành; các dự án cao tốc Bắc Nam sẽ về đích đúng hẹn

Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Quốc hội ngày 12/11, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Bộ trưởng Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể lý giải vì sao các công trình trọng điểm quốc gia chậm tiến độ. 

Trong đó, công trình sân bay quốc tế Long Thành có tỷ lệ giải ngân rất thấp, dự án đường cao tốc Bắc Nam phía Đông có 3 gói đầu tư theo hình thức PPP đã ký hợp đồng lâu rồi nhưng chưa thu xếp được vốn, còn đang ách tắc. Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ trưởng GTVT báo cáo nguyên nhân và giải pháp sắp tới.

Các dự án đầu tư công cao tốc Bắc - Nam sẽ về đích đúng hẹn

Giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết năm 2020 và 2021, Bộ GTVT xác định công tác triển khai các dự án đầu tư, trong đó có những dự án đầu tư trọng điểm là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất. 

Đến hết tháng 9/2021, bình quân giải ngân toàn quốc là 47,8%, riêng Bộ GTVT giải ngân 61,2%. Điều này thể hiện sự quyết tâm của Bộ GTVT, tuy nhiên trong đó còn có hai dự án trọng điểm còn triển khai chậm là dự án sân bay Long Thanh và cao tốc Bắc - Nam phía đông với nhiều nguyên nhân.

Đối với dự án đường cao tốc Bắc Nam phía Đông. Tại Nghị quyết 52 của Quốc hội cuối năm 2017 có quyết định 3 dự án đầu tư công, 8 dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư.

Với 3 dự án đầu tư công, đến thời điểm này đã bám sát vào Nghị quyết của Quốc hội và dự kiến hoàn thành đúng tiến độ.

Cuối năm nay sẽ hoàn thành hai dự án là Cao Bồ - Mai Sơn và Cam Lộ - La Sơn. Riêng cầu Mỹ Thuận 2 là cầu dây văng lớn, Quốc hội cho phép đến năm 2023 hoàn thành. Đến nay tiến độ của dự án cầu Mỹ Thuận 3 đã đạt 70%. 

"Tháng 6/2020, chúng ta đấu thầu các dự án đối tác công - tư, đầu tiên là chúng ta đấu thầu quốc tế, sau đó xin chủ trương đấu thầu trong nước. Tuy nhiên, việc tổ chức đấu thầu gặp nhiều khó khăn do các nhà đầu tư lớn về tài chính ít tham gia, trong khi đó lại có nhiều nhà đầu tư tham gia là các nhà thầu", Bộ trưởng nêu khó khăn.

Đầu năm 2020, do ảnh hưởng của COVID-19, Chính phủ đã đề xuất Quốc hội chuyển một số dự án sang đầu tư công để kích cầu và đẩy nhanh tiến độ. Sau đó Quốc hội ban hành Nghị quyết 177, chuyển 3 dự án sang đầu tư công và cho phép đến năm 2022 hoàn thành 3 dự án này. 

Đến nay, 3 dự án này đạt tiến độ từ 20-35%. Khó khăn lớn nhất của ba dự án này là vấn đề đất sét đắp nền. Vừa qua Chính phủ đã ban hành 2 Nghị quyết 60 và 133, đến nay thủ tục mở các mỏ đất đã đáp ứng được yêu cầu. Bộ trưởng GTVT cam kết sẽ tập trung tiến độ để hoàn thành 3 dự án này vào cuối năm 2022.

Đến tháng 2/2021, do tình hình đấu thầu khó khăn, Quốc hội tiếp tục ban hành Nghị quyết 1213 chuyển 2 dự án sang đầu tư công và cho phép Bộ GTVT hoàn thành 2 dự án vào cuối 2023.

Đến nay cả 2 dự án đã được triển khai toàn bộ các gói thầu xây lắp và đạt tiến độ 2-5%. Ông Thể tiếp tục cam kết hoàn thành 2 dự án này vào cuối năm 2023, đúng theo Nghị quyết được Quốc hội giao.

Ba dự án đầu tư theo PPP gặp nhiều khó khăn

"Riêng 3 dự án đầu tư theo PPP hiện nay gặp nhiều khó khăn. Sau giai đoạn chúng ta thu hút vốn cho các dự án BOT, tình hình tài chính của các ngân hàng, nhất là ngân hàng thương mại gặp nhiều khó khăn do huy động ngắn hạn, cho vay dài hạn. Do đó chúng tôi làm việc tích cực với các nhà đầu tư. Trong tháng 5 và tháng 7 năm nay đã ký hợp đồng với ba nhà đầu tư theo hình thức PPP", ông Thể thông tin.

Quy đinh cho phép nhà đầu tư thu xếp vốn trong 6 tháng, đến nay một số dự án hết giai đoạn 6 tháng nhưng tình hình thu xếp vốn gặp nhiều khó khăn.

Bộ GTVT phối hợp với NHNN, các bộ ngành, tổ chức buổi làm việc để tháo gỡ khó khăn về tín dụng, làm việc với ngân hàng thương mại, các nhà đầu tư. Tuy nhiên, theo Bộ biết các ngân hàng chỉ cam kết cho vay 6.000 tỷ trên tổng số 9.300 tỷ phải huy động. Các nhà đầu tư hiện đã đề xuất các giải pháp, có thể huy động thêm nguồn lực của nhà đầu tư hoặc các loai hình khác.

Về giải pháp đề ra, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định hàng tháng Phó thủ tướng Lê Văn Thành sẽ họp để xem xét tiến độ, tháo gỡ vướng mắc cho cao tốc Bắc - Nam phía Đông.

"Chúng tôi đang tích cực làm việc với các nhà đầu tư, các ngân hàng để ký hợp đồng tín dụng vì không ký được thì không thể triển khai được dự án", Bộ trưởng Thể khẳng định.

Tháng 3/2022 thi công đồng loạt sân bay Long Thành

Về dự án sân bay quốc tế Long Thành, tháng 7/2019, Bộ GTVT trình dự án cho Chính phủ. Chính phủ giao Bộ KHĐT thẩm định và cho phép Bộ KHĐT thuê tư vấn nước ngoài thẩm định, vì thế dự án này kéo dài thời gian thẩm định.

Thông tin về tình hình thực hiện của công ty ACV, Bộ trưởng cho biết trong 11 tháng vừa qua, ACV làm việc tương đối tốt, đến nay đã hoàn thành xây dựng 75% toàn bộ hàng rào khoảng 9km. Về công tác thuê các đơn vị rà phá bom mìn, đến nay đạt diện tích 75% toàn bộ sân bay Long Thanh được rà phá bom mìn. Ngoài ra, ACV cũng đã làm hồ sơ thiết kế kỹ thuật dự toán để triển khai thi công.

Về giải phóng mặt bằng, Quốc hội giao cho hơn 22.000 tỷ, giao cho Đồng Nai triển khai từ 2018 đến nay. Bộ trưởng thừa nhận còn chậm trong giải ngân vốn giải phóng mặt bằng, đến nay mới đạt 47%, khoảng hơn 10.000 tỷ. Việc này có liên quan đến công tác xây dựng các khu tái định cư, kiểm đếm, xây dựng giá và do ảnh hưởng của dịch COVID-19.

Về trách nhiệm của Bộ GTVT, ông Nguyễn Văn Thể cho biết mỗi tháng Bộ sẽ họp 2 lần với ACV, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước, tỉnh Đồng Nai cùng các bộ, ngành để tham mưu cho Chính phủ. Bộ trưởng cam kết sẽ phối hợp với UBND tỉnh Đồng Nai đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, ông cho biết với 1.256 ha đã bàn giao cho ACV, tiến độ dự án không bị ảnh hưởng.

Ngoài ra, ông Thể cho biết cần giải ngân toàn bộ vốn mà Quốc hội đã giao cho Đồng Nai, vì thế mong lãnh đạo Đồng Nai tích cực hơn để giải ngân vốn giải phóng mặt bằng.

"Đến nay, thiết kế thi công của phần mặt bằng đã xong. ACV đang tổ chức đấu thầu và nếu không có gì thay đổi thì đến 3/2022 tiến hành đồng loạt các gói thầu về san lấp mặt bằng và xây dựng các hạ tầng để đến tháng 12/2025 cơ bản hoàn thành giai đoạn 1, đưa vào khai thác", Bộ trưởng thông tin.