Bộ trưởng Bộ KH&ĐT: 'Việt Nam hướng tới trở thành trung tâm về công nghiệp bán dẫn, điện tử toàn cầu'

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT), trong năm 2024, tổng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đăng ký vào Việt Nam đạt hơn 38,23 tỷ USD, trong đó, vốn thực hiện ước đạt khoảng 25,35 tỷ USD, tăng gần 9,4% so với cùng kỳ; ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, điện tử dẫn đầu với tổng vốn đầu tư đạt trên 25,58 tỷ USD, chiếm gần 66,9% tổng vốn đầu tư đăng ký.

Trong lĩnh vực bán dẫn, Việt Nam hiện có 174 dự án FDI với tổng vốn đăng ký gần 11,6 tỷ USD. Việt Nam đã bước đầu xây dựng được hệ sinh thái ngành công nghiệp bán dẫn với đầy đủ các công đoạn trong chuỗi giá trị, tập trung chủ yếu vào hai lĩnh vực chính gồm thiết kế chip bán dẫn; và đóng gói, lắp ráp và kiểm thử chip bán dẫn thuê ngoài (OSAT).

Công đoạn thiết kế bao gồm khoảng 40 doanh nghiệp, đa số đến từ Nhật Bản, Mỹ, Đài Loan, Trung Quốc, Hàn Quốc như Qorvo, Renesas, Microchip NVIDIA, Synopsys, Marvell,... Công đoạn lắp ráp, kiểm thử, đóng gói bán dẫn đã thu hút được một số Tập đoàn hàng đầu thế giới với các dự án đầu tư lớn như Intel (4,1 tỷ USD), Amkor (1,6 tỷ USD), Hana Micron (673 triệu USD), Hayward Quatz Technology (110 triệu USD).

Tạo cơ chế, chính sách thuận lợi 

Nhìn nhận kết quả này, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cho rằng, đây là minh chứng cụ thể cho những nỗ lực của tất cả các cấp, các ngành trong việc thu hút đầu tư, thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam. Nhiều quy định pháp luật đã được rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung nhằm tạo cơ chế, chính sách thuận lợi cho phát triển ngành công nghiệp bán dẫn.

Cụ thể, vi mạch và phát triển vi mạch được xếp vào danh mục các sản phẩm công nghệ cao được ưu tiên khuyến khích phát triển. Hay, Luật Thủ đô, các Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển một số thành phố như TP HCM, TP Đà Nẵng đã đưa các dự án trong lĩnh vực công nghiệp mạch tích hợp bán dẫn, vi mạch điện tử tích hợp, chip,... vào lĩnh vực ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược.

Cùng với đó, ngày 11/12/2024 vừa qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã họp và nhất trí thông qua nội dung dự thảo Nghị định về thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ Hỗ trợ đầu tư theo đề nghị của Chính phủ.

Trong đó, đối tượng hỗ trợ chi phí của Quỹ Hỗ trợ đầu tư sẽ là các doanh nghiệp công nghệ cao; Doanh nghiệp có dự án đầu tư sản xuất sản phẩm công nghệ cao; Doanh nghiệp có dự án ứng dụng công nghệ cao; Doanh nghiệp có dự án đầu tư trung tâm nghiên cứu và phát triển.

Các dự án thuộc đối tượng sẽ được hưởng hỗ trợ nếu đáp ứng các tiêu chí và điều kiện được quy định tại Nghị định (có dự án đầu tư với quy mô vốn tối thiểu 12.000 tỷ đồng hoặc đạt doanh thu tối thiểu 20.000 tỷ đồng/năm).

Tuy nhiên, đối với doanh nghiệp có dự án trong lĩnh vực công nghiệp chip, mạch tích hợp bán dẫn, trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo thì quy mô vốn đầu tư tối thiểu là 6.000 tỷ đồng hoặc đạt doanh thu tối thiểu 10.000 tỷ đồng/năm do đây là lĩnh vực đang cạnh tranh thu hút đầu tư quyết liệt giữa các quốc gia và được xác định là lĩnh vực tập trung thu hút đầu tư của Việt Nam.

Ngoài ra, doanh nghiệp có dự án đầu tư trung tâm nghiên cứu và phát triển trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo sẽ được áp dụng hỗ trợ chi phí đầu tư ban đầu nếu đáp ứng các tiêu chí và điều kiện quy định tại dự thảo và có tác động tích cực đến hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và phát triển các công nghệ mới, sản phẩm mới mang tính đột phá của đất nước.

“Mức hỗ trợ đầu tư ban đầu được hỗ trợ tối đa 50% và đảm bảo theo nguyên tắc quy định tại Nghị định", Bộ trưởng nêu rõ.

Những giải pháp mang tính quyết định 

Cũng theo Bộ trưởng Bộ KH&ĐT, trong xu hướng đa dạng hóa chuỗi cung ứng và diễn biến phức tạp về địa chính trị trên thế giới, để tận dụng nguồn nhân lực, các doanh nghiệp ngành công nghiệp bán dẫn đã và đang chuyển hướng đến các nước khu vực châu Á để đặt trụ sở, nhà máy.

Hiện đã có hơn 50 doanh nghiệp trong ngành công nghiệp bán dẫn đã hoạt động tại Việt Nam như Intel, Amkor, Hana Micron (đóng gói, kiểm thử); Ampere, Marvell, Cadence, Renesas, Synopsys, Qorvo (thiết kế); Lam Research, Coherent…

Thời gian tới, Việt Nam sẽ tiếp tục thực hiện nhiều giải pháp quan trọng, mang tính quyết định nhằm tăng cường thu hút đầu tư vào lĩnh vực này.

Về định hướng, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn 2050. Chiến lược đã đặt mục tiêu giai đoạn 2030-2040, Việt Nam trở thành một trong các trung tâm về công nghiệp bán dẫn, điện tử toàn cầu, kết hợp giữa tự cường và FDI; đến giai đoạn 2040-2050, trở thành quốc gia thuộc nhóm đi đầu thế giới về công nghiệp bán dẫn, điện tử; làm chủ R&D trong lĩnh vực bán dẫn, điện tử.

Về cơ chế, chính sách hỗ trợ, các dự án đầu tư trong ngành công nghiệp bán dẫn đã được áp dụng những ưu đãi cao nhất trong khuôn khổ pháp luật của Việt Nam.

Cùng với đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 29/2021 quy định về ưu đãi đầu tư đặc biệt với mức ưu đãi cao nhất là: thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) 5% trong 37 năm, miễn thuế TNDN 6 năm, giảm 50% trong 13 năm tiếp theo; miễn tiền thuê đất, thuê mặt nước trong 22 năm và giảm 75% cho thời gian còn lại.

Mới đây, Chính phủ Việt Nam đã chính thức ban hành Nghị đ̣ịnh 182 quy định về thành lập, quản lý và sử dụng quỹ hỗ trợ đầu tư. Theo đó, các doanh nghiệp có dự án nghiên cứu và phát triển (R&D) trong hai lĩnh vực này sẽ được hỗ trợ lên đến 50% chi phí đầu tư ban đầu.  

Về đào tạo nguồn nhân lực, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình “Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050”, đặt mục tiêu đào tạo ít nhất 50.000 nhân lực có trình độ từ đại học trở lên trong ngành công nghiệp bán dẫn.

Trong đó, có ít nhất 42.000 kỹ sư, cử nhân; 15.000 nhân lực trong công đoạn thiết kế; 35.000 nhân lực trong công đoạn sản xuất, đóng gói, kiểm thử; 5.000 nhân lực có chuyên môn sâu về AI phục vụ ngành công nghiệp bán dẫn.

Về chuẩn bị các điều kiện cần thiết để đón làn sóng đầu tư, Việt Nam đã đã phê duyệt Quy hoạch Điện VIII và đang đẩy nhanh khâu triển khai; chuẩn bị các quỹ đất sạch trong các khu công nghiệp, khu kinh tế (KCN,KKT);  hoàn thiện cơ sở hạ tầng (giao thông, điện, nước) để kết nối các hệ sinh thái ngành và giảm chi phí sản xuất cho doanh nghiệp.

Về thủ tục đầu tư kinh doanh, các dự án bán dẫn khi đầu tư vào Việt Nam sẽ có Tổ công tác liên ngành hỗ trợ các thủ tục để triển khai nhanh chóng, thuận tiện. 

Trong bối cảnh đó, Bộ KH&ĐT có Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) đã hợp tác với nhiều đối tác hàng đầu thế giới trong lĩnh vực bán dẫn như Cadence, Siemens, Intel, Coherent, Đại học Bang Arizona (Mỹ), Đại học Dương Minh Giao Thông (Đài Loan, Trung Quốc) để hợp tác trong việc thành lập các trung tâm nghiên cứu, ươm tạo thiết kế vi mạch bán dẫn.

Đồng thời, phối hợp với hơn 30 trường đại học, viện nghiên cứu lớn quốc tế và trong nước để triển khai các chương trình đào tạo nguồn nhân lực; phối hợp với các viện nghiên cứu lớn của Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan,…để đặt các văn phòng đại diện, trung tâm nghiên cứu phát triển tại NIC.

"Việt Nam đã sẵn sàng cho ngành công nghiệp bán dẫn như nguồn nhân lực chất lượng cao với chi phí cạnh tranh; sự đầu tư và nâng cấp mạnh về cơ sở hạ tầng;  cơ chế, chính sách ngày càng thông thoáng, cởi mở; và quyết tâm chính trị cao của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đặc biệt là sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Thủ tướng Chính phủ", Bộ trưởng khẳng định.