Bộ Tài chính lưu ý các nhà đầu tư trái phiếu doanh nghiệp cần cẩn trọng phân tích, không nghe tin đồn thất thiệt

Mới đây, Bộ Tài chính tiếp tục có các lưu ý về thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Đầu tiên, trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) là một sản phẩm chứng khoán, không phải tiền gửi tiết kiệm ngân hàng và thường có độ rủi ro đi kèm với lãi suất cao hơn tiền gửi tiết kiệm.

Doanh nghiệp phát hành trái phiếu theo nguyên tắc tự vay, tự trả (gốc và lãi), tự chịu trách nhiệm với nhà đầu tư trái phiếu. Do đó, nhà đầu tư có trách nhiệm đánh giá mức rủi ro trong việc đầu tư trái phiếu, hạn chế về giao dịch của trái phiếu được đầu tư và tự chịu trách nhiệm với quyết định đầu tư của mình.

Phát sinh những rủi ro tiềm ẩn trong quá trình phát triển trái phiếu doanh nghiệp

Thời gian qua, thị trường TPDN trong nước đã phát triển trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng của doanh nghiệp và nền kinh tế, giúp giảm áp lực lên tín dụng ngân hàng, song đã phát sinh những rủi ro tiềm ẩn. 

Thị trường xuất hiện một số doanh nghiệp phát hành khối lượng lớn trái phiếu với lãi suất cao nhưng tình hình tài chính hạn chế. Một số tổ chức cung cấp dịch vụ không đảm bảo chất lượng, trong khi, một số nhà đầu tư cá nhân chỉ quan tâm đến lãi suất và một bộ phận nhà đầu tư cá nhân khác thì cố tình vi phạm để trở thành nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.

Hiện nay, trước các vi phạm của doanh nghiệp phát hành thời gian qua, thị trường xảy ra hiện tượng doanh nghiệp tăng mua lại trái phiếu và nhà đầu tư cá nhân bán lại trái phiếu trước hạn do lo ngại khả năng trả nợ của doanh nghiệp.

Kể từ 2019 đến nay, Bộ Tài chính đã thường xuyên thông tin về thị trường TPDN, ban hành 17 thông cáo báo chí, có cảnh báo đến các chủ thể tham gia thị trường về những rủi ro cần lưu ý. Bộ đã theo sát diễn biến thị trường để hoàn thiện chính sách. Hiện khung pháp lý đã được ban hành đầy đủ từ cấp Luật, Nghị định đến các Thông tư hướng dẫn.

Một số lưu ý của Bộ Tài chính với các chủ thể tham gia thị trường

Trong bối cảnh này, Bộ tài chính đề nghị các chủ thể tham gia thị trường tuân thủ quy định của Pháp luật và có một số khuyến nghị.

Doanh nghiệp phát hành, tổ chức cung cấp dịch vụ (tổ chức tư vấn, đại lý phát hành, đại lý lưu ký, chuyển nhượng trái phiếu và các tổ chức cung cấp dịch vụ khác) và nhà đầu tư chủ động làm việc với nhau, thống nhất phương án xử lý phù hợp, đảm bảo quyền lợi, uy tín của các bên.

Các doanh nghiệp phát hành có trách nhiệm phải tự cân đối dòng tiền để đảm bảo các nghĩa vụ đã cam kết, nếu có khó khăn về tình hình tài chính thì phải chủ động xây dựng phương án trả nợ và thống nhất với nhà đầu tư như: cơ cấu lại nợ, đàm phán hoán đổi trái phiếu, xử lý tài sản đảm bảo, thỏa thuận thanh toán gốc, lãi trái phiếu bằng tài sản khác của doanh nghiệp, trường hợp không thỏa thuận được sẽ xử lý theo quyết định của toàn án.

Các nhà đầu tư cần cẩn trọng để phân tích và phân loại các trái phiếu đang sở hữu để có quyết định phù hợp, không nghe tin đồn thất thiệt. Khi được giới thiệu mua TPDN, nhà đầu tư cá nhân cần yêu cầu tổ chức phân phối cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác về doanh nghiệp phát hành và trái phiếu.

Các ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán chỉ là các tổ chức cung cấp dịch vụ, hưởng phí dịch vụ và rủi ro của trái phiếu là rủi ro của doanh nghiệp phát hành. Việc các chủ thể này phân phối TPDN không có nghĩa các tổ chức này bảo lãnh, đảm bảo cho việc mua trái phiếu.

Trái phiếu doanh nghiệp là thị trường tiềm năng cho nhu cầu vốn

Quan điểm của Chính phủ là tiếp tục phát triển thị trường TPDN hoạt động an toàn, lành mạnh và minh bạch. Đây vẫn là thị trường tiềm năng khi nhu cầu vốn cho phát triển sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp là rất lớn.

Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định 65 vào tháng 9 vừa qua, bổ sung các quy định để hoàn thiện cơ chế quản lý giám sát, sàng lọc nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, làm rõ trách nhiệm của các tổ chức cung cấp dịch vụ và tăng cường trách nhiệm, nghĩa vụ của doanh nghiệp phát hành.

Cơ quan quản lý sẽ tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện khung pháp lý cũng như tăng cường hiệu quả kiểm tra, giám sát thị trường TPDN.