Bộ Tài chính lo rủi ro khi giảm phí trước bạ với ôtô trong nước

Tại tờ trình Chính phủ cách đây hai tháng, Bộ Tài chính đưa ra phương án giảm 50% lệ phí trước bạ cho ôtô sản xuất, lắp ráp trong nước từ 1/8. Nếu áp dụng, đây là năm thứ tư liên tiếp xe sản xuất trong nước được hưởng chính sách này.

Tại hồ sơ thẩm định gửi Bộ Tư pháp ngày 11/7, Bộ này cho biết sau khi phân tích các ưu, nhược điểm của từng phương án, họ từng đề nghị Chính phủ cân nhắc không thực hiện chính sách giảm lệ phí này. Lý do là thời gian qua Việt Nam nhận được nhiều yêu cầu giải thích khi chính sách có sự phân biệt áp dụng giữa xe sản xuất, lắp ráp trong nước và nhập khẩu.

Cụ thể, tại phiên rà soát chính sách thương mại WTO lần 2 vào tháng 4/2021, Ban Thư ký đề nghị Việt Nam cung cấp thông tin về các biện pháp giảm tác động của Covid-19 với ngành công nghiệp ôtô. Tương tự, tại phiên họp Ủy ban Thương mại cấp Bộ trưởng với EU tại Bỉ vào cuối 2023, phía EU bày tỏ quan ngại việc Việt Nam lần thứ 3 giảm lệ phí trước bạ với xe trong nước. Từ đó, họ cho rằng Việt Nam vi phạm cam kết của EVFTA về phân biệt đối xử và tác động tiêu cực đến thương mại song phương.

Bộ Tài chính cho hay thời điểm đó, phía Việt Nam giải thích lý do ban hành chính sách để giúp doanh nghiệp trong nước vượt qua khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Đây là biện pháp tạm thời, thực hiện trong 6 tháng và hết hiệu lực vào cuối 2023. Việt Nam cũng khẳng định "đây là tình huống đặc biệt" và từ khi gia nhập WTO chưa từng có chính sách nào tương tự.

Tuy nhiên, Bộ nhìn nhận biện pháp giảm một nửa lệ phí trước bạ với ôtô sản xuất, lắp ráp trong nước có thể dẫn tới khả năng khiếu nại dù không quá căng thẳng. Họ cho biết thêm, việc khiếu kiện (nếu có) chỉ nhằm mục đích chấm dứt các biện pháp đang áp dụng. Do đó, cơ quan này vẫn hoàn thiện chính sách giảm 50% phí trước bạ với xe sản xuất trong nước theo yêu cầu của cấp có thẩm quyền. Tuy nhiên, Bộ Tài chính đề nghị Chính phủ giao Bộ Công Thương rà soát, đưa ra phương án để ứng phó trong trường hợp Việt Nam có thể bị khởi kiện. Ước tính, ngân sách sẽ giảm thu khoảng 5.200 tỷ đồng khi tiếp tục chính sách này.

Lấy ý kiến trước đó, các bộ ngành, địa phương cũng đồng ý giảm mức thu này. Song, Bộ Kế hoạch & Đầu tư, Tư pháp, Công Thương có ý kiến lo ngại về vi phạm cam kết quốc tế. Điều này có thể dẫn tới nguy cơ bị xử phạt vi phạm hoặc trả đũa từ các nước mà Việt Nam xuất khẩu hàng hóa. Do đó, các cơ quan này cho rằng cần xây dựng phương án để chủ động ứng phó.