Bộ Công Thương: 'Không có chuyện bất cập trong điều hành giá gây thua lỗ cho ngành điện'

Sáng 21/8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức chất vấn và trả lời chất vấn việc thực hiện các nghị quyết về giám sát chuyên đề và chất vấn từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV đến hết năm 2023 đối với nhóm lĩnh vực thứ nhất, gồm các lĩnh vực: Nông nghiệp và phát triển nông thôn; Công thương; Văn hóa, thể thao và du lịch. Phiên chất vấn và trả lời chất vấn được kết nối trực tuyến với 62 Đoàn ĐBQH tại các tỉnh, thành phố.

Tại phiên họp, giá điện và điều hành giá là các vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm của các đại biểu. Chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, ông Huỳnh Thanh Phương (Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh) nói, cử tri và nhiều chuyên gia cho rằng, việc điều hành giá điện có nhiều bất cập.

"Chính điều này là một trong những nguyên nhân quan trọng gây thua lỗ cho ngành điện khoảng hơn 47.000 tỷ đồng trong năm 2022 và 2023. Vậy Bộ trưởng có đồng tình với nhận định này không và xin Bộ trưởng cho biết giải pháp nào để tháo gỡ việc điều hành giá điện một cách tốt nhất thời gian tới?", đại biểu đặt vấn đề.

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, không có chuyện bất cập trong điều hành giá gây thua lỗ cho ngành điện.

Bộ trưởng nêu rõ, Bộ Công Thương hiện nay là cơ quan quản lý Nhà nước, chỉ thực hiện ba chức năng cơ bản là: Quy hoạch, kế hoạch; Cơ chế chính sách; Thanh tra kiểm tra. Việc tham mưu chính sách trong vấn đề giá điện vừa qua thực hiện đúng quy định của luật pháp hiện hành, nhất là Luật Điện lực và Luật Giá.

Theo đó, điện là một trong những mặt hàng đảm bảo bình ổn giá theo chỉ đạo Nhà nước. EVN là đơn vị duy nhất có chức năng mua bán và cung ứng điện. EVN phải mua với cơ chế giá thị trường nhưng đầu ra phải đảm bảo bình ổn giá vì giá điện có ảnh hướng lớn đến các ngành sản xuất khác.

Về quá trình tiếp tục nghiên cứu rà soát sửa đổi điều hành giá điện thời gian tới để EVN không bị lỗ, ngành Công Thương đang tham mưu và sẽ trình Chính phủ sửa đổi Luật Điện lực vào tháng 10, theo hướng xóa bù chéo giữa các khách hàng dùng điện và tính đúng đủ giá thành điện năng, trong đó có giá thành sản xuất điện, giá vận hành, điều độ hệ thống điện.

Bộ trưởng thông tin thêm, hiện nay, Chính phủ đã có quyết định đưa Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia (A0) về Bộ Công Thương. Điều đó sẽ đảm bảo minh bạch trong vận hành, công bằng giữa các đối tượng sử dụng điện.

Mặt khác, vừa qua Chính phủ đã ban hành Nghị định mua bán điện trực tiếp đối với các khách hàng sử dụng điện lớn và sắp ban hành nghị định về khuyến khích phát triển điện mặt trời áp mái. Điều này sẽ từng bước giúp thị trường điện hoàn hảo hơn. 

Biểu giá điện sẽ chỉ còn 5 bậc, bậc 1 nâng lên mức 100kWh

Liên quan đến vấn đề giá điện, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) cho hay, thời gian gần đây tình hình cung cấp điện cho sản xuất và tiêu dùng có tiến bộ rất rõ, không giống như năm 2023 thiếu điện cục bộ.

Tuy nhiên, việc tính giá bậc thang như hiện nay chưa phù hợp với nhu cầu của người dân, nhất là bậc 1 chỉ có 50kWh cho sinh hoạt. Đại biểu đề nghị có thể nâng bậc 1 từ 50kWh lên 100kWh.

Đối với vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, biểu giá điện bậc thang là một mô hình phổ biến của tất cả các quốc gia nhằm giúp khuyến khích các khách hàng sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả. 

Hơn nữa, điện không giống với các ngành khác, bởi càng sản xuất nhiều điện thì càng ảnh hưởng đến vấn đề môi trường. Trong khi đó, năng lượng là một ngành phát thải khá lớn ở Việt Nam, cần nâng cao trách nhiệm xã hội trong bảo vệ môi trường.

Do đó, theo Quyết định số 28 của Thủ tướng Chính phủ, cơ cấu biểu giá bán lẻ điện bình quân gồm 6 bậc. Thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, thời gian qua Chính phủ đã chỉ đạo và Bộ Công Thương đã chủ trì sửa đổi, bổ sung Quyết định số 28.

Theo đó, dự thảo trình Chính phủ về vấn đề này sáng ngày hôm nay đã đề xuất giảm từ 6 bậc xuống còn 5 bậc, trong đó bậc đầu tiên nâng từ mức 0 - 50kWh lên 0 - 100kWh. 

Mục tiêu của đề xuất này nhằm giữ được mức hỗ trợ cho người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn từ ngân sách nhà nước ở số điện 0 - 30kWh, còn từ 30kWh đến hết bậc 1 thì người tiêu dùng vẫn phải thanh toán theo quy định. 

Mặt khác, để dần xóa khoảng cách bất hợp lý giữa các đối tượng sử dụng điện, trong dự thảo sửa đổi, bổ sung Quyết định số 28 lần này, Bộ Công Thương cũng đề cập đến việc điều chỉnh khung giá của các đối tượng sản xuất cũng như kinh doanh và sinh hoạt để tiệm cận gần hơn.

Bên cạnh đó, giá điện đối với một số ngành sản xuất sẽ được điều chỉnh cho tương xứng với biểu giá trong lĩnh vực dịch vụ cũng như trong sinh hoạt để bảo đảm không bù chéo giữa các đối tượng sử dụng điện.