Bị điều tra, YouTube cân nhắc gỡ toàn bộ video nhắm đến trẻ em

Ủy ban Thương mại liên bang Mỹ (FTC) đang điều tra các cáo buộc nền tảng chia sẻ video YouTube vi phạm Đạo luật Bảo vệ Quyền riêng tư trực tuyến của trẻ em. Ảnh: CNET

Ngày 20-6, hãng tin Bloomberg dẫn một nguồn tin cho biết Ủy ban Thương mại liên bang Mỹ (FTC) đang điều tra các cáo buộc: nền tảng chia sẻ video YouTube vi phạm Đạo luật Bảo vệ Quyền riêng tư trực tuyến của trẻ em, cấm thu thập thông tin trẻ em và cung cấp chúng cho các bên thứ ba khi chưa có sự đồng ý của cha mẹ chúng.

Cuộc điều tra này đang bước vào giai đoạn cuối sau khi được khởi động vào năm ngoái dựa trên đơn khiếu nại của một liên minh gồm 20 tổ chức bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, trong đó cáo buộc Google khai thác sức hấp dẫn của YouTube đối với trẻ em để thu thập trái phép dữ liệu về các trẻ em dưới 13 tuổi khi chưa có sự đồng ý của cha mẹ chúng.

Chẳng hạn, đơn khiếu nại cho rằng YouTube có thể khai thác dữ liệu trẻ em qua những video hoạt hình, bài hát mẫu giáo hoặc các video mở hộp đồ chơi. Các tổ chức bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng này cũng cáo buộc YouTube hướng trẻ em đến những nội dung không phù hợp cũng như các nội dung người lớn.

Giữa lúc bị FTC điều tra, YouTube đang xem xét khả năng chuyển tất cả nội dung trẻ em trên nền tảng này sang ứng dụng độc lập dành riêng cho trẻ em YouTube Kids (ra mắt vào năm 2015) để bảo vệ trẻ em khỏi các video “độc hại”.

Đây sẽ là một sự thay đổi lớn và rủi ro vì các video nhắm vào trẻ em nằm trong số các video xem nhiều nhất trên YouTube, mang về cho nền tảng này hàng triệu đô la Mỹ quảng cáo mỗi năm.

Nguồn tin nắm rõ các cuộc thảo luận ở YouTube cho biết các lãnh đạo cũng cân nhắc một đề xuất khác của một số nhân viên YouTube, đó là tắt tính năng lập trình tự động phát video mới sau khi một video có nội dung trẻ em được phát xong. Dù chế độ phát mặc định này, hay còn gọi là hệ thống đề xuất xem tiếp, giúp thời lượng xem các video của YouTube tăng lên các đỉnh cao mới, nó cũng khiến nền tảng này bị chỉ trích là “tự tiện” chuyển sang các video có nội dung không phù hợp với trẻ em trong khi trẻ em và cha mẹ chúng có thể tự lựa chọn xem các video “không độc hại”.

Trong những năm gần đây, YouTube trở thành một lực lượng truyền thông đầy quyền lực. YouTube cho biết tổng thời lượng người dùng xem các nội dung trên nền tảng này đã đạt mốc 1 tỉ giờ mỗi ngày. Các thay đổi liên quan đến nội dung trẻ em đang được thảo luận tại YouTube là lớn chưa từng có đối với nền tảng này, ít nhất là bởi vì chúng sẽ đòi hỏi tiến hành sửa đổi ở hạ tầng của YouTube và các cuộc đàm phán để xác định các ranh giới đối với các nội dung trẻ em.

Các cuộc thảo luận ở nội bộ YouTube về các phương án chấn chỉnh nội dung trẻ em diễn ra giữa lúc ngày càng có nhiều chỉ trích ở bên trong lẫn bên ngoài YouTube cho rằng nền tảng này chậm chạp trong việc chấn chỉnh các nội dung gieo rắc thù hận và thuyết âm mưu cũng như không kiểm soát đầy đủ các video nhắm đến trẻ em.

Giám đốc điều hành YouTube, Susan Wojcicki, thừa nhận YouTube đã có những bước đi sai sót khi tiết lộ với nhân viên trong một bức thư nội bộ gần đây rằng, một số quyết định của công ty về các vấn đề gây tranh cãi là “đáng thất vọng và đau đớn”.

Một cuộc khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Pew (Mỹ) vào năm ngoái cho thấy 81% bậc cha mẹ ở Mỹ có con cái từ 11 tuổi trở xuống cho chúng xem video trên YouTube.

Kể từ khi được Google thâu tóm với giá 1,65 tỉ đô la Mỹ vào năm 2016, YouTube đã trở thành website được truy cập nhiều thứ hai thế giới chỉ sau nền tảng tìm kiếm Google. Hiện nay, trung bình có khoảng 2 tỉ người truy cập YouTube mỗi tháng. Điều này khiến YouTube trở thành một bánh răng quan trọng trong cổ máy kiếm tiền của Google.

Alphabet, công ty mẹ của Google tiết lộ rất ít về kết quả kinh doanh của YouTube nhưng hãng nghiên cứu Loup Ventures ước tính khoảng 5% trong số 750 triệu đô la Mỹ doanh thu hàng năm của YouTube đến từ các video nhắm vào trẻ em.

Các cuộc khủng hoảng ập đến YouTube trong mùa xuân vừa rồi. Hồi tháng 3, video của một vụ xả súng thảm sát làm 51 người thiệt mạng ở hai đền thờ Hồi giáo tại Christchurch, New Zealand đã bị phát tán nhanh chóng trên YouTube. Sau đó, người phát ngôn YouTube cho biết công ty đã gỡ bỏ hàng ngàn video liên quan đến vụ xả súng này.

Hồi đầu tháng này, các nhà nghiên cứu ở Đại học Havard cho biết họ phát hiện thuật toán của YouTube đề xuất xem video các bé gái cho những kẻ ấu dâm để giữ chân người dùng ở lại trên nền tảng này lâu hơn. Chẳng hạn, sau khi người dùng xem xong một video mang tính khiêu dâm, YouTube có thể đề xuất các video bé gái đang thay quần áo hoặc tắm.

Hôm 20-6, Thượng nghị sĩ Ed Markey cho biết cuộc điều tra của FTC đáng lẽ ra phải được tiến hành từ lâu. Ông nói trong những tuần tới, ông sẽ giới thiệu một dự luật cấm những tính năng được thiết kế trực tuyến làm tăng các nội dung độc hại trên internet nhắm vào trẻ em hoặc tạo ra các thói quen xấu cho trẻ em, thương mại hóa và tiếp thị thao túng trẻ em và đẩy chúng vào văn hóa tiêu dùng.

Jeffrey Chester, Giám đốc Trung tâm Dân chủ số hóa, một trong 20 tổ chức tham gia đơn khiếu nại YouTube hồi năm ngoái, cho biết FTC cần phải chứng tỏ rằng cơ quan này sẽ bảo vệ trẻ em bằng cách áp những khoản tiền phạt thật nặng đối với YouTube, thậm chí yêu cầu nền tảng này phải tiến hành các thay đổi mang tính cấu trúc.