Ấn Độ đang đánh mất 'miếng bánh' thị trường gạo châu Phi vào tay Trung Quốc, Thái Lan

Với gạo giá rẻ từ các quốc gia như Trung Quốc và Thái Lan bắt đầu xâm chiếm thị trường truyền thống châu Phi của Ấn Độ, các nhà xuất khẩu gạo đang tìm kiếm sự ủng hộ từ chính phủ để duy trì thị trường của mình. 

Giá lúa hỗ trợ tối thiểu (MSP) tăng, cùng với đồng rupee mạnh hơn so với USD, đã khiến gạo Ấn Độ trở nên đắt đỏ hơn trên thị trường thế giới, theo đó ảnh hưởng tới xuất gạo non-basmati, các nhà xuất khẩu cho biết. 

Diễn biến giá gạo non-basmati trung bình hàng tháng. Đơn vị: Rupee/tấn. Nguồn: Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA).

Dữ liệu tạm thời về xuất khẩu trong giai đoạn tháng 4 - 5 chỉ ra xuất khẩu đã giảm hơn một nửa so với cùng kì năm ngoái. 

Xuất khẩu gạo non-basmati Ấn Độ đã giảm 711.000 tấn trong giai đoạn tháng 4 - tháng 5 từ mức 1.525.000 tấn của cùng kì năm ngoái. 

Về giá trị, xuất khẩu đã giảm còn 294 triệu USD từ mức 652 triệu USD, mặc dù xuất khẩu gạo basmati đã ghi nhận một sự tăng trưởng ổn định trong cùng giai đoạn. 

Xin trợ cấp từ chính phủ

"Chính phủ nên xem xét việc kéo dài ưu đãi 5% theo chương trình xuất khẩu hàng hóa từ Ấn Độ (MEIS) và cũng như kế hoạch lãi suất cho vay ưu đãi 5% đối với các nhà xuất khẩu gạo non-basmati", BV Krishna Rao, Chủ tịch Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Ấn Độ cho hay. 

Mới đây ông Rao đã viết một lá thư gửi lên Bộ Thương mại Ấn Độ.

Những ưu đãi như trên sẽ giúp các nhà xuất khuẩ gạo Ấn Độ duy trì cạnh tranh. 

Ưua đãi 5% theo MEIS, giới thiệu về xuất khẩu gạo non-basmati trong tháng 11 năm ngoái, và kết thúc vào tháng 3 năm nay. 

Để trở thành một trong số 5 nhà xuất khẩu hàng đầu, các nhà xuất khẩu gạo, các nhà xuất khẩu non-basmati, không tính tới kế hoạch ưu đãi lãi suất cho vay,

Sự xâm nhập của Trung Quốc

Ở thời điểm hiện tại, xuất khẩu gạo non-basmati Ấn Độ đắt hơn khoảng 5 - 10% so với các đối thủ lớn khác như Thái Lan, Việt Nam, Pakistan và Myanmar, ông Rao cho hay.

Tuy nhiên, sự xuất hiện của gạo Trung Quốc trên thị trường châu Phi trong năm nay làm gia tăng vấn đề cho các nhà xuất khẩu Ấn Độ. 

Theo ông Rao, cơ quan nhà nước Trung Quốc COFCO đã tham gia vào thị trường quốc tế để giải quyết lượng hàng tồn kho cũ 3 - 4 triệu tấn và đang nhắm tới các thị trường mục tiêu tại châu Phi, gồm cả Ai Cập.

Ấn Độ chiếm khoảng 50% thị phần của thị trường gạo châu Phi, ước tính khoảng 15 triệu tấn hàng năm. 

Xuất khẩu gạo non-basmati của Ấn Độ đã chậm lại trong quí IV năm ngoái vì tác động của giá lúa hỗ trợ tối thiểu, vốn đã tăng 13% trong mùa vụ hè thu 2018. Mặc dù vậy, tuyên bố áp dụng hỗ trợ 5% theo MEIS đã giúp giảm bớt phần nào tác động của giá hỗ trợ tối thiểu. 

Các biện pháp hỗ trợ

Việc tăng giá lúa hỗ trợ tối thiểu thêm 3,7% cho vụ hè thu năm 2019 đã làm tăng thêm thách thức cho các nhà xuất khẩu. 

Chính phủ Ấn Độ nên xem xét một kế hoạch như chuyển tiền trực tiếp thay vì tăng giá hỗ trợ tối thiểu, theo Hindu Business Line. 

Ấn Độ là nhà xuất khẩu gạo và chiếm một phần tư xuất khẩu toàn cầu. Trong năm 2018 - 2019, xuất khẩu gạo non-basmati đã giảm còn 7,5 triệu tấn từ mức 8,8 triệu tấn của năm trước. 

Về giá trị, xuất khẩu gạo giảm còn 3 tỉ USD từ mức 3,63 tỉ USD của năm ngoái.