ABS, EBD và BA, 3 trang bị an toàn ô tô 'tối thiểu'

ABS, EBD và BA được coi là trang bị tối thiểu để những mẫu xe hiện đại có thể vận hành an toàn.

Chỉ khoảng 10 năm trước đây, ABS, EBD hay BA là những trang bị an toàn ô tô được nhiều nhà sản xuất quảng cáo như những tính năng nổi trội. Tuy nhiên, theo thời gian, nhiều công nghệ an toàn mới, hiện đại đã ngày càng phổ biến, khiến cho 3 trang bị an toàn này chỉ còn được xếp ở mức "tối thiểu".

Tuy vậy, trên thị trường hiện nay, vẫn còn nhiều mẫu xe thiếu vắng những trang bị này. Đồng thời, nhiều nhà sản xuất cũng còn "ngụy biện" khi cho rằng chúng không cần thiết trên những mẫu xe nhất định. Chúng tôi mang tới bạn đọc những thông tin cơ bản nhất, nhằm giúp bạn đọc thấy được tầm quan trọng của 3 trang bị an toàn ô tô cơ bản này.

Hệ thống chống bó cứng phanh ABS

abs ebd va ba 3 trang bi an toan o to toi thieu

ABS giúp người lái vẫn giảm tốc hiệu quả, đồng thời kiểm soát được hướng đi của xe.

Đây có thể coi là trang bị an toàn quan trọng hàng đầu trên ô tô. Dù là một trong những trang bị cơ bản nhất, ABS đang ngày càng chứng minh tính thiết yếu và thậm chí còn dần phổ biến trên xe máy ở Việt Nam.

Giải thích một cách đơn giản, ABS cho phép bánh xe giữ được tương tác kéo với mặt đường khi ngưới lái phanh xe, ngăn chặn tình trạng bánh xe bị khóa cứng (ngừng quay), gây lết, trượt bánh. ABS thực tế là một hệ thống điện tử, mô phỏng lại kỹ thuật phanh nhấp nhả ở một tần số lớn hơn rất nhiều so với việc thực hiện thủ công.

Một clip mô phỏng đơn giản cách hệ thống chống bó cứng phanh ABS hoạt động

ABS sẽ phát hiện thời điểm bánh bắt đầu bị bó cứng và bắt đầu giảm lực phanh rồi thực hiện việc nhấp nhả liên tục (tần số khoảng 20 lần/giây), cho phép xe giảm tốc mà không mất độ bám đường và không khóa cứng khả năng quay của bánh xe, cho phép người vẫn có thể đổi hưởng xe (tránh vật cản) một cách hiệu quả.

Ở cấp cao hơn, khi kết hợp việc giám sát nhiều bánh xe, cảm biến chỉ cần phát hiện ra bất cứ bánh nào có tốc độ quay thấp hơn đáng kể so với các bánh khác, ABS đã bắt đầu được kích hoạt.

Hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD

EBD là một hệ thống gần như luôn luôn đi kèm với ABS. Tương tự như ABS, mục tiêu của EBD cũng là để hạn chế tình trạng trượt khi xe phanh đột ngột.

Hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD là một cơ cấu điện tử giúp xe cân bằng lực phanh tới từng bánh xe cụ thể, tùy theo điều kiện mặt đường, tốc độ quay, tải trọng phân bố, v.v...

Thông thường, phần đầu xe là khu vực có khối lượng nặng hơn so với phần đuôi xe. EBD sẽ giúp lực phanh phân bố lên trục trước ít hơn so với trục sau. Ngay cả với các mẫu xe có động cơ đặt giữa hoặc đặt sau, hiệu ứng dịch chuyển trọng tâm khi giảm tốc cũng khiến cho hệ thống EBD trở thành một trang bị không thể thiếu.

Trong trường hợp phanh gấp, trọng tâm xe bị dồn về phía trước (dịch chuyển trọng tâm), EBD sẽ phân bổ lực phanh tới trục trước ít hơn so với trục sau.

Hệ thống hỗ trợ lực phanh khẩn cấp BA (hoặc EBA, BAS)

Phát minh của thương hiệu Daimler-Benz (tiền thân của Daimler AG, công ty mẹ của Mercedes-Benz ngày này) vào năm 1992 giờ đây đã trở thành một trong những trang bị an toàn ô tô thiết yếu hàng đầu.

Giải thích một cách đơn giản, hệ thống sẽ phân tích tốc độ và lực mà người lái đạp pê đan phanh, từ đó xác định tình huống phanh khẩn cấp. Trong tình huống được xác định là phanh khẩn cấp, nếu pê đan phanh không được đạp "sát ván", hệ thống sẽ tự động kích hoạt BA để phanh hết cỡ.

Bên cạnh việc hoảng loạn, một số lái xe chưa có kinh nghiệm sẽ bị giật mình khi thấy phản ứng lực khực từ pê đan phanh (ABS được kích hoạt), và phần nào nới lỏng lực ép lên chân phanh. Khi đó, BA sẽ phát huy tác dụng.

Theo nghiên cứu từ Daimler-Benz, trong đại bộ phận các trường hợp phanh khẩn cấp, BA giúp quãng đường dừng xe ngắn hơn tới 20% so với việc không có BA can thiệp.