7 điều cha mẹ của các tỷ phú như Elon Musk hay Bill Gates đã làm để xây dựng thành công cho con

Con người không ai bình đẳng về mọi mặt. Một số người đạt được thành tựu vượt bậc trong lĩnh vực của họ, hay còn được gọi là giới tinh hoa. Nói cách khác, họ là 1% trong số 1% những người thành công nhất thế giới.

Những ví dụ nổi tiếng bao gồm Elon Musk và Jeff Bezos, các vận động viên như Michael Jordan và Serena Williams hay các nhạc sĩ thiên tài như Mozart và Beethoven. Họ cũng có thể là những nhà khoa học, kinh tế học đã đạt giải Nobel nhờ thành quả nghiên cứu xuất sắc, đem lại lợi ích to lớn cho xã hội.

Theo CNBC, trong hơn 5 năm nghiên cứu cách nuôi dạy các 'thiên tài' tinh hoa, chuyên gia tâm lí Kumar Mehta nhận thấy hầu hết nhóm người này đều phát triển những kĩ năng có thể hỗ trợ tối ưu tiềm năng thể chất, tinh thần và xã hội ngay từ khi còn nhỏ. Tất nhiên, cha mẹ của họ đóng vai trò to lớn trong việc tạo ra môi trường phát triển cho 'thiên tài'.

Dựa trên các nghiên cứu, đây là 7 điều những bậc cha mẹ này đã thực hiện để xây dựng bản lĩnh đặc biệt kiên cường và nền tảng thành công cho con cái. Một số điều có thể cực đoan nhưng vẫn rất đáng tham khảo.

1. Khuyến khích trẻ phát huy sở trường

Thần đồng cờ vua Na Uy Magnus Carlsen đã thể hiện khả năng độc đáo là kiên nhẫn giải các câu đố và bộ ghép hình Lego phức tạp ngay khi còn rất nhỏ. Cha của Carlsen nghĩ rằng những kĩ năng này sẽ giúp ích rất nhiều cho cờ vua và do đó, bắt đầu dạy con chơi cờ.

Cuối cùng, Carlsen thẳng tiến đến các giải đấu cờ vua tầm cỡ thế giới. Cha mẹ anh nhận thấy con trai mình sở hữu nhiều tiềm năng phù hợp với lĩnh vực logic, suy luận nên đã khuyến khích anh lựa chọn sở trường phù hợp.

Mọi đứa trẻ sinh ra đều có những kĩ năng nổi trội hơn so với trẻ khác. Con bạn có thể có thế mạnh về không gian như khả năng suy nghĩ trừu tượng và đa chiều, năng khiếu về toán học, phân tích các vấn đề một cách logic hay cảm nhận hội họa, nghệ thuật xuất sắc.

Hãy luôn để ý đến năng khiếu bẩm sinh của con và sau đó, giúp con phát triển năng khiếu thành sở trường có ích.

2. Chứng minh cho trẻ thấy mối liên hệ giữa nỗ lực bền bỉ và kết quả phi thường

Cha mẹ của những 'thiên tài' thường thực hiện điều này bằng cách cống hiến cuộc đời họ cho sự nghiệp, chuyên môn cũng như để con thấy được điều đó. Những lời khuyên sáo rỗng từ các bậc cha mẹ lười nhác không bao giờ có tác dụng.

Trong một bài đăng trên blog cá nhân năm 2020 kể về thói quen làm việc của cha mình, nhà Microsoft Bill Gates đã viết: "Ông là một trong những luật sư làm việc chăm chỉ và được kính trọng nhất ở Seattle, đồng thời là một nhà lãnh đạo có ảnh hưởng trong khu vực. Ông luôn nghiêm túc và chỉn chu trong cả học tập và công việc".

Cha của Gates đã dạy những đứa con của mình rằng chúng chỉ có nỗ lực mới đem lại thành công và danh dự. Vì vậy, hãy cho con bạn thấy rằng làm việc chăm chỉ sẽ được đền đáp, rằng trên đời không có gì miễn phí cũng như 'đường tắt' sẽ không giúp trẻ đạt được mục tiêu của mình.

3. Xây dựng thói quen phấn đấu và không ngừng cải thiện

Vào năm 2017, một nhóm các nhà nghiên cứu người Anh đã nghiên cứu sự khác biệt giữa các vận động viên "ưu tú" và "siêu ưu tú". (Tất nhiên, tất cả các cầu thủ tham dự giải NBA đều ưu tú nhưng những huyền thoại như Michael Jordan, LeBron James hoặc Kobe Bryant nổi bật hơn nhiều so với số đông và khá hiếm.)

Nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng phần lớn các vận động viên 'siêu ưu tú' đều xuất thân từ những môi trường ủng hộ văn hóa phấn đấu. Họ lớn lên trong những gia đình luôn theo đuổi sự xuất sắc với mục tiêu vượt qua mọi ranh giới chứ không chỉ đơn thuần là mong muốn.

Thành công vô song của cặp vận động viên Venus và Serena Williams trên sân quần vợt đến từ môi trường ủng hộ họ phấn đấu vượt trội: Cha của họ, ông Richard, thậm chí đã cùng 2 con gái lập bản kế hoạch luyện tập chi tiết dài 78 trang.

Ngay từ khi hai chị em thậm chí chưa được 5 tuổi, ông đã vạch ra con đường thành công cho các con. Và dù điều này sẽ bị nhiều người đánh giá là gây áp lực cho trẻ, hai trong số những nhà vô địch xuất sắc nhất lịch sử quần vợt đã ra đời từ đó.

4. Xây dựng sự tự tin cho trẻ

Giúp trẻ xây dựng sự tự tin sẽ tạo ra khác biệt rất lớn trong tương lai của trẻ bởi tự tin sẽ khuyến khích trẻ ước mơ và ngăn họ bỏ cuộc sau các thất bại.

Ngay từ khi còn là những đứa trẻ, nhóm thiên tài ưu tú nhất luôn tin rằng thành tích xuất sắc nằm trong tầm tay và không chỉ dành riêng cho những người xuất hiện trên TV hay bìa tạp chí.

Khi cha mẹ khuyến khích sự tự tin (thay vì chỉ trích và hạ thấp con cái mỗi khi chúng thất bại một điều gì đó), trẻ có xu hướng đạt được thành tích cao nhất và duy trì được niềm tin rằng cuối cùng, chúng sẽ vươn lên dẫn đầu.

Sự tự tin này - hay niềm tin vững chắc rằng họ có thể là người giỏi nhất - là chìa khóa để đạt đến thành công vang dội.

5. Kiên nhẫn khi trẻ đặt câu hỏi

Cha mẹ của nhóm người thành công nhất luôn ưu tiên và khuyến khích con mình học những điều mới. Và bởi họ dạy con biết cách nắm bắt sự tò mò, điều họ rất coi trọng là trả lời những câu hỏi.

Một số nhà nghiên cứu từng đoạt giải Nobel, khi được hỏi, đều nói rằng cha mẹ họ luôn kiên nhẫn và cố gắng trả lời mọi câu hỏi mà họ đặt ra. Và khi cha mẹ không có câu trả lời ngay lập tức, họ dạy con mình cách tìm kiếm câu trả lời hoặc cùng con tìm ra đáp án.

Ngoài ra, các bậc cha mẹ này cũng rất chăm chỉ tìm kiếm các cố vấn, huấn luyện viên và giáo viên giỏi nhất để phát triển cả tinh thần và kĩ năng cho con.

6. 'Chuyên môn hóa' từ giai đoạn đầu

Các bậc cha mẹ thường phải đối mặt với câu hỏi liệu họ có nên áp dụng phương pháp "chuyên môn hóa" và khuyến khích con cái ngay lập tức tập trung vào hoạt động sở trường hay cho con tham gia nhiều hoạt động đa dạng (bóng chày, võ thuật, piano, toán học) để giúp các con trở nên toàn diện.

Hầu hết các bậc cha mẹ sẽ chọn phương pháp thứ hai nhưng cha mẹ của nhóm tinh hoa sẽ chọn phương án đầu tiên.

Chuyên môn hóa sớm không có nghĩa là ép buộc trẻ từ bỏ những việc khác. Trẻ vẫn có thể duy trì để giải trí hoặc thậm chí phát triển các kĩ năng bổ sung. Điều này chỉ có nghĩa là trẻ đã xác định được sở trường chính và tự cam kết sẽ nỗ lực hết sức để trở nên tốt nhất có thể trong lĩnh vực đó.

Quan điểm của nhóm phụ huynh này là họ càng khuyến khích con học những kiến thức chuyên môn sở trường càng sớm thì trẻ càng có nhiều thời gian trau dồi kĩ năng đó cũng như đạt đến mức độ xuất sắc càng nhanh. Và càng nhanh chóng đạt đến mức độ xuất sắc, họ càng có nhiều khả năng trở thành nhóm tinh hoa hiếm có và ưu tú.

7. Khuyến khích cạnh tranh và đổi mới

Nhiều người trong số những thiên tài nổi tiếng đã lớn lên trong môi trường đòi hỏi cạnh tranh liên tục.

Việc cạnh tranh ngay từ khi còn nhỏ, ngay cả trong các hoạt động nhỏ như trò chơi cá ngựa hay ai có thể dọn phòng nhanh nhất khiến trẻ làm quen với áp lực và căng thẳng cần thiết để chiến thắng sau này trong cuộc sống.

Nhưng cha mẹ cũng luôn nhắc họ rằng sự cạnh tranh và kết quả thắng thua không phải là tất cả bởi phát triển bản thân mới là chìa khóa của vấn đề. Nếu trẻ chỉ tập trung vào kết quả mà không cải thiện, khả năng làm chủ được lĩnh vực chuyên môn là rất thấp.