Xử phạt doanh nghiệp bán hàng đa cấp gần 6,5 tỉ đồng

Đó là kết quả được ông Trịnh Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý cạnh tranh, Bộ Công Thương, cho biết tại Hội nghị sơ kết 6 tháng thực hiện Chỉ thị số 02 về tăng cường công tác kiểm tra, giám sát xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động bán hàng đa cấp (BHĐC) vào ngày 19/9.

"BHĐC hiện đang biến tướng khó lường, khó quản lý song không phải vì thế mà loại bỏ", Bộ trưởng kết luận. (Nguồn: moit.gov.vn)

Số tiền xử phạt lên tới 6,5 tỉ đồng

Kết quả được thông báo tại Hội nghị cho biết, trong 6 tháng vừa qua, Cục Quản lý Cạnh tranh đã xử phạt 36 doanh nghiệp, với số tiền phạt lên tới gần 6,5 tỉ đồng. Cục đã tiếp nhận và xử lý 123 khiếu nại của người tham gia BHĐC, đồng thời thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động của 9 doanh nghiệp.

Động thái gần đây nhất từ Cục Quản lý cạnh tranh là việc rút giấy phép kinh doanh của hai doanh nghiệp vi phạm là Công ty Nhượng quyền Thương mại Thăng Long và Công ty Cổ phần Zogo.

Tính đến tháng 9/2016, số lượng đơn vị BHĐC đang hoạt động đã giảm từ 67 xuống còn 50 doanh nghiệp. Số người tham gia BHĐC hiện có 500.000 người, giảm 57% so với gần 1,2 triệu người của cùng kỳ.

Trong 6 tháng đầu năm, tổng doanh thu của các công ty bán hàng đa cấp đạt 4.000 tỉ đồng, đóng thuế cho Nhà nước 452 tỉ đồng. Trong đó, doanh thu của khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài khoảng 1.800 tỷ đồng (chiếm 45% thị phần), khối trong nước đạt 2.200 tỷ đồng (chiếm 55% thị phần).

Là loại hình kinh doanh được đánh giá cao ở nhiều quốc gia trên thế giới, bán hàng đa cấp du nhập vào Việt Nam năm 1998, và được pháp luật Việt Nam thừa nhận từ năm 2004.

Tuy nhiên, thời gian vừa qua, hoạt động BHĐC tại Việt Nam có nhiều biểu hiện biến tướng, như kinh doanh đa cấp đối với dịch vụ (Luật cạnh tranh cấm kinh doanh đa cấp đối với dịch vụ dưới mọi hình thức) hoặc giao dịch tiền ảo. Những hoạt động lừa đảo núp bóng đa cấp này không chỉ gây bức xúc trong dư luận, mà còn gây thiệt hại về tài sản và tinh thần cho người dân.

Vì thế, ngày 9/3/2016, Bộ trưởng Công Thương đã ban hành Chỉ thị số 02/CT-BCT về tăng cường công tác kiểm tra, giám sát xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động bán hàng đa cấp. Qua đó, chỉ đạo và phân công trách nhiệm của các đơn vị liên quan, siết chặt hơn nữa đối với loại hình kinh doanh này.

Minh bạch thông tin là vấn đề quan trọng nhất

Trong các ý kiến về việc sửa đổi, hoàn thiện Nghị định số 42/2014/NĐ-CP được nêu ra tại Hội nghị, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Công Thương, Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh, minh bạch thông tin là yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất khi xem xét 24 mảng, vấn đề cần sửa đổi.

Các vấn đề tiếp sau liên quan đến địa bàn hoạt động (quy định nếu doanh nghiệp hoạt động ở đâu thì phải có báo cáo hoặc có văn phòng đại diện, chi nhánh ở đó), vấn đề phân cấp, phân quyền (tăng cường phân quyền quản lý cho địa phương)…

Trong khi đó, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP HCM Trần Vinh Nhung lại nêu ý kiến, cần tăng cường hậu kiểm thay vì đầu tư vào khâu tiền kiểm trong quản lý hoạt động BHĐC. Nếu nặng tính tiền kiểm sẽ không tạo môi trường kinh doanh thông thoáng cho doanh nghiệp theo chủ trương của Chính phủ đề ra.

Còn ông Nguyễn Thanh, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Thừa Thiên Huế chia sẻ: “Cần nghiêm túc đánh giá lại hiệu quả của loại hình kinh doanh đa cấp, xét xem có nên duy trì hay không”.

Theo ông Nguyễn Thanh, “người mua” của loại hình kinh doanh này là người lao động, sinh viên, người cao tuổi... Khi doanh nghiệp bán hàng đa cấp "đổ vỡ", những nạn nhân này trở nên trắng tay.

Đáp lại ý kiến của lãnh đạo Sở Công Thương tỉnh Thừa Thiên Huế, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh khẳng định, bán hàng đa cấp đang biến tướng khó lường, khó quản lý song không phải vì thế mà loại bỏ. Đây là một loại hình kinh doanh hiện đại, không thể phủ nhận trong tổng thể hoạt động thương mại của một quốc gia đang phát triển, hội nhập sâu rộng như nước ta. Cục Quản lý cạnh tranh cần tính toán phương án hạn chế cấp phép mới cho các doanh nghiệp BHĐC là biện pháp mà Bộ trưởng đưa ra.

Ban soạn thảo đang tiếp thu các ý kiến và hoàn thiện Nghị định số 42/2014/NĐ-CP.