Xét xử Hà Văn Thắm chiều 19/9: Thông tư 02 và chảy máu chất xám ngành ngân hàng

Trong phiên xét xử Hà Văn Thắm chiều ngày 19/9, Nhiều giám đốc chi nhánh, phòng giao dịch tự bào chữa cho mình đều cho biết việc chi lãi ngoài đều thực hiện theo chỉ đạo từ cấp trên trong hoàn cảnh bắt buộc. Các vị giám đốc này đều không trực tiếp nhận và chi tiền lãi ngoài.

16h40: HĐXX tạm nghỉ, ngày mai tiếp tục làm việc

16h35: Trên toà án lương tâm và đạo đức, bị cáo Hà Văn Thắm mong được tuyên vô tội

live xet xu ha van tham chieu 199 thong tu 02 va chay mau chat xam nganh ngan hang

Bị cáo Hà Văn Thắm tại phiên toà (Ảnh: DB)

Bị cáo Hà Văn Thắm nhận tội với hai tội danh "vi phạm quy định cho vay của TCTD" và "cố ý làm trái quy định của Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng" nhưng mong HĐXX xem xét tội của bị cáo đã gây thiệt hại cho ai, có lợi cho ai.

Còn với hành vi tiếp sức thì mong HĐXX miễn tội cho 2 tội danh trên, nếu HĐXX nhận thấy không đủ cơ sở để miễn tội thì với vai trò tiếp sức mờ nhạt và những tình tiết giảm nhẹ đã trình bày, bị cáo mong HĐXX không xử bị cáo hình phạt quá nặng như vậy. Chắc HĐXX cũng không muốn đẩy bị cáo tách ra khỏi xã hội.

Trên cơ sở lương tâm đạo đức thì bị cáo mong được tuyên vô tội vì bị cáo làm vì những động cơ mục đích không vi phạm đạo đức, không gây hại cho xã hội, bị cáo vi phạm những việc trên là do tình thế ép buộc.

16h30: Giá trị của OceanBank không phải là 0 đồng

Hà Văn Thắm nhấn mạnh đây là một vụ án hi hữu trong án kinh tế dưới sự sở hữu phần lớn là của bị cáo lại yêu cầu bị cáo bồi thường vì tội gây thiệt hại cho chính ngân hàng.

Việc NHNN đã mua OceanBank nếu sau vụ án này OceanBank được bồi thường 2.000 tỷ đồng thì có còn là 0 đồng hay không. Trong khi đó năm 2015, OceanBank đã báo lãi 1.000 tỷ đồng, nếu như ghi nhận giá trị trên thị trường chứng khoán thì giá trị của OceanBank phải là 1.000 tỷ đồng.

Về báo cáo kiểm toán của E&Y có hai loại báo cáo, trong đó có báo cáo gửi NHNN thì OceanBank đã lỗ 10.000 tỷ đồng, âm vốn chủ sở hữu, với những căn cứ trên cáo trạng thì OceanBank đã thu về 10.000 tỷ đồng, nợ xấu giảm xuống 4.000 tỷ đồng. Như bị cáo đã trình bày trước đó, sau khi thanh tra NHNN ra kết luận thanh tra vào tháng 3/2014 thì bị cáo đã thu về 8.000 tỷ đồng nhưng không được ghi nhận, và nếu thực sự là nợ xấu thì vì sao có thể thu về nhanh như thế. Để thu hồi được khoản nợ này bị cáo đã bán một loạt các tài sản như hệ thống siêu thị Oceanmart cho VinGroup,… thu về nhiều nghìn tỷ.

Ngay từ khi bị cáo bị bắt thì số liệu đã không còn giống như báo cáo của thanh tra rồi. Điều đó không kể là việc thanh tra năm 2014 thì NHNN CN Hà Nội là cơ quan điều tra khiến những khoản uỷ thác được chuyển đổi trước đó đều bị ghi nhận là nợ xấu.

Bị cáo Thắm cho biết không được thông báo chính thức khi NHNN mua lại OceanBank, mãi 1 năm sau mới được cho biết.

Về việc bán khoản vốn góp của PVN cho đối tác ngoại Singapour đã được thủ tướng đồng ý nhưng sau đó công văn được rút lại do ý kiến của NHNN cho rằng bán như vậy sẽ bị thiệt, nhưng sau cùng OceanBank lại bị mua lại với giá 0 đồng.

16h20: Có hay không có thiệt hại 1.576 tỷ đồng của OceanBank

Trong cáo trạng, trong 1.576 tỷ đồng có 256 tỷ đồng ngân hàng tạm ứng ra để hoàn ứng nên còn hơn 1.300 tỷ đồng. Theo kết quả giám định, 981 tỷ từ TK 801 và 331 tỷ đồng tạm ứng và OceanBank đã trích lập dự phòng 100% cho số 331 tỷ đồng. Do đó khoản 331 tỷ có thể có hoặc không có thiệt hại còn 980 tỷ không có trích lập dự phòng nên không có thiệt hại.

Hà Văn Thắm đưa ra quan điểm không đồng tình với luật sư Được (LS bị cáo Nga) cho là 1.500 tỷ đồng chi vượt trần là không chính xác. Bởi vì bị cáo đã xem lại hồ sơ này và thấy là con số là tương đối chính xác. Hơn 200 tỷ là khoản chi cá nhân có 3 phần: 116 tỷ do chị Thu chi, 108 tỷ của bị cáo và của một số cá nhân khác (45 tỷ). Bị cáo xin chịu trách nhiệm với số tiền 108 tỷ với OceanBank nếu thật sự làm hại đối với OceanBank.

Về việc gây thiệt hại cho ai? Đã có vị hội thẩm nhân dân hỏi và nghi ngại nếu đây là thiệt hại thì sẽ là nguy hại rất lớn cho quốc gia. Nhưng bị cáo xin khẳng định ở đây hoàn toàn không có thiệt hại ở cả OceanBank và cả người gửi tiền.

Việc sử dụng tiền gửi theo thoả thuận giữa người gửi tiền và ngân hàng để kinh doanh có lãi nếu bị quy kết là bị cáo làm sai và gây ra thiệt hại thì thật sự là vô lý.

Ngoài ra, bị cáo Thắm cũng bị quy buộc thêm 2 tội quan trọng: Lạm dụng chức vụ quyền hạn và tham ô. Mặc dù, bị cáo thừa nhận là có tội rồi nhưng thực sự bị cáo thấy mình đang bị xử lý quá thẳng tay và quá mạnh. Có lẽ bị cáo đang bị trừng trị trong cuộc chiến chống tham nhũng của nhà nước.

Bị cáo nghĩ rằng, bị cáo là doanh nghiệp, là đối tượng mà Nhà nước đang bảo vệ trong cuộc phòng chống tham nhũng chứ không phải đối tượng bị xử phạt. Thực ra bị cáo chỉ có một hành vi là đưa tiền cho ông Sơn. Kể cả ông Sơn chi tiêu số tiền này thì cũng là dưới vai trò là Phó TGĐ của PVN chứ không phải vai trò gì ở Oceanbank. Trong khi đó, ông Sơn có chịu tội chiếm đoạt hay không còn phải xem xét.

Bị cáo cho rằng nếu xem xét việc đồng phạm chiếm đoạt tài sản của OceanBank thì Hà Văn Thắm phải là người cuối cùng được xét đến bởi vì bị cáo là người sở hữu lớn nhất tại OceanBank.

16h: Thông tư 02 và chảy máu chất xám ngành ngân hàng

Về tội cố ý làm trái, Hà Văn Thắm cho rằng đã cố ý làm trái để có lợi cho OceanBank chứ không phải gây thiệt hại cho ngân hàng.

"Còn về vấn đề OceanBank có thiệt hại hay không bị cáo sẽ trình bày sau. Bị cáo thừa nhận mình là chủ mưu, nhưng bị cáo nghĩ rằng hoàn cảnh phạm tội của bị cáo thời điểm đó NHNN đã công bố một loạt các NH vượt trần theo thông tư 02, thông tin này vẫn còn lưu lại trên NHNN", Thắm thừa nhận.

Theo như đại diện NHNN cho biết, đã xử lý hành chính đối với các ngân hàng vi phạm. Do vậy dưới áp lực hoạt động của NH, Thắm buộc phải chỉ đạo nhân viên làm theo, Thắm cho biết.

Bị cáo cũng xin thêm tình tiết tăng nặng tội, trong suốt thời gian xét xử hành vi này bị cáo là người duy nhất được hưởng lợi (thông qua là cổ đông OceanBank), những bị cáo khác không hề được hưởng lợi. Do đó, bị cáo xin được nhận tội cho các bị cáo khác, thậm chí ở mức cao nhất để các bị cáo khác không bị xét tội.

Xin HĐXX tha cho những đồng nghiệp của bị cáo. Đã có người thuộc CQ CSĐT chia sẻ với bị cáo đây là việc chảy máu chất xám của ngành tài chính ngân hàng, các nhân viên cán bộ của anh làm việc rất bài bản, khi khởi tố những nhân viên giỏi chúng tôi rất buồn.

Những nhân viên kế toán đã hỗ trợ cho CQĐT nhiều trong việc điều tra, những nhân viên này cũng đã nộp lại khoản hoàn ứng 2 tỷ đồng do khách hàng biếu quà khi chưa có vụ án xảy ra.

Trên những cơ sở này, Hà Văn Thắm đề nghị HĐXX xem xét miễn hình phạt đối với các bị cáo cấp dưới. Đối với các bị cáo giám đốc khối, kế toán trưởng như Nga, Trang, Thu ba,… thì không nên đề nghị án xét theo chức vụ vì các cá nhân này đều là thực hiện theo chỉ đạo của Thắm mà có vai trò bằng với các Giám đốc chi nhánh.

15h20: HĐXX đề nghị các bị cáo có luật sư bào chữa bổ sung ý kiến

Bị cáo Thắm thừa nhận có vi phạm quy định cho vay, những vi phạm thể hiện trong những lời khai. Bị cáo biết những vấn đề trong hồ sơ khối khách hàng doanh nghiệp trình lên nhưng vẫn cho vay. Tuy nhiên bị cáo mong HĐXX xem xét là không phải chủ mưu gây thiệt hại cho ngân hàng.

Bản thân anh Hoàn cũng không phải là chủ mưu vì là cấp dưới của bị cáo. Đề nghị HĐXX xem xét một số nội dung tình tiết giảm nhẹ. Bởi vì hành vi vi phạm của bị cáo không phải là nguyên nhân gây mất vốn mà là do khách hàng không sử dụng đúng mục đích, khách hàng và NH Đại tín đã không tuân thủ thoả thuận 3 bên.

Thứ hai, Thắm cho rằng,Thắm và Hoàn không có mục đích và động cơ để gây thiệt hại cho ngân hàng, không nợ Thắm bị cáo và bà Phấn đúng là chưa thực hiện, việc giữ chứng nhận cổ phiếu không phải là một loại giấy tờ có giá. Hợp đồng mua bán chỉ có giá trị khi HĐQT ký và đóng dấu và NHNN phê chuẩn. Nên nếu bà Phấn không bán cho ông Danh thì có thể làm giấy chứng nhận cố phiếu mới.

"Bà Phấn là một doanh nhân nổi tiếng từ nhiều năm trước, được sự hỗ trợ của nhiều luật sư giỏi, bị cáo không đủ tuổi để có thể lừa được bà. Bị cáo và bà Phấn, ông Danh không ở cùng thành phố nên việc xác nhận gặp gỡ trao đổi đượcCQĐT xác định rõ ràng. Trong quá trình thực hiện khoản vay thì bà Phấn chỉ gọi điện 1 lần cho bị cáo khi khoản vay đã được phê duyệt.

Bản thân anh Bình cũng không đồng phạm với bị cáo, phải chăng là ông phải chịu trách nhiệm về việc Cty Trung Dung không thực hiện đúng mục đích mà thôi", Thắm khai.

14h55: HĐXX tạm nghỉ

14h20: Các Giám đốc chi nhánh, phòng giao dịch đồng loạt xin miễn trách nhiệm hình sự

Nhiều giám đốc chi nhánh, phòng giao dịch tự bào chữa cho mình đều cho biết việc chi lãi ngoài đều thực hiện theo chỉ đạo từ cấp trên trong hoàn cảnh bắt buộc. Các vị giám đốc này đều không trực tiếp nhận và chi tiền lãi ngoài. Với nhiều tình tiết giảm nhẹ, các bị cáo đề nghị HĐXX xem xét miễn trách nhiệm hình sự.

Bị cáo Trịnh Xuân Hà nguyên GĐ PGD Long Biên chia sẻ khi đứng trước vành móng ngựa ông chịu áp lực rất lớn và chưa bao giờ dám chia sẻ với bố mẹ về việc bị khởi tố. Mẹ là bị cáo là cán bộ của NHNN, bị cáo Hà cho biết đã từng nghĩ không biết bố mẹ có thể chịu nổi thông tin bị truy tố không. Cũng may mắn khi bố mẹ của bị cáo nghe được đề xuất án treo từ VKS.

Bị cáo Nguyễn Phan Trung Kiên – nguyên GĐPGD Đông Đô cuối lời bào chữa cho mình còn nói thêm: "Tôi xin gửi lời tới anh Thắm, anh Sơn, chị Thu rằng chúng tôi không trách cứ anh/chị, chỉ thầm cầu mong chúc anh/chị sức khỏe, bình an".

14h05: Bị cáo Nguyễn Thị Bình Phương – nguyên GĐ CN Cà Mau xin miễn toàn bộ trách nhiệm cho bà và 29 cá nhân tại đơn vị

Bị cáo Nguyễn Thị Bình Phương – nguyên GĐ CN Cà Mau (Ảnh: DB)

Trong thời gian bị cáo làm Giám đốc CN Cà Mau, chi nhánh luôn hoạt động tốt và có lãi đều đặn hàng năm. Bà Phương cho rằng mình không chỉ đạo nhân viên chi lãi ngoài, cũng không trực tiếp nhận – chi tiền lãi ngoài. Hiện tại toàn bộ số thiệt hại của chi nhánh đã được thu hồi và khắc phục 100% và nộp về tài khoản của CQĐT

Bà trình bày một số tình tiết giảm nhẹ như gia đình có truyền thống cách mạng, hiện bà lại mắc bệnh hiểm ngèo: thiếu máu cơ tim, thoát vị đĩa đệm, đái tháo đường, loãng xương, hiện tại đang điều trị tại BV ung bướu TP HCM. Đề nghị HĐXX xem xét miễn trách nhiệm hình sự và trách nhiệm dân sự cho bà và 29 nhân viên tại chi nhánh Cà Mau.

13h55: Bản luận tội của VKS được ví như "ngộ sát trong tâm tưởng" các bị cáo

Bị cáo Lê Bảo Kiên – GĐ PGD Hoàn Kiếm và bị cáo Ngô Hoàng Long - nguyên GĐ PGD Âu Cơ, hai cá nhân này bị truy tố với tội danh "Cố ý làm trái quy đinh của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" và bị đề nghị án treo từ 24- 30 tháng tù.

Bị cáo Long cho biết mức đề xuất án của VKS đã kích thích mạnh đến tinh thần của các cán bộ nhân viên của OceanBank. Theo ông hành động chi lãi ngoài được xem như là một hành động tự vệ chính đáng để tạo công ăn việc làm cho hơn 3000 cán bộ nhân viên tại ngân hàng. Với những hành động “cứu giúp”và bảo vệ chính ngân hàng mà mình làm việc của ông cũng như các Giám đốc CN khác lại bị quy kết là hành vi phạm tội.

"Nếu có thể so sánh thì việc kết tội của VKS có thể được xem là ngộ sát trong tâm tưởng" - Bị cáo Long nói

Hai bị cáo đề nghị HĐXX xem xét không xử lý trách nhiệm hình sự đối với việc vi phạm Thông tư 02 hoặc chỉ xem xét xử lý hành chính.

13h45: Bị cáo Mai Văn Cường – nguyên GĐCN Hải Phòng (hiện là Phó GĐCN Hải Phòng)

Bị cáo Mai Văn Cường (Ảnh: DB)

Theo cáo trạng bị cáo Cường tiếp nhận chủ trương chi lãi ngoài từ Nguyễn Thị Minh Thu và chỉ đạo cấp dưới là bà Trần Thị Kim Chi thực hiện chi lãi ngoài cho khách hàng. Bị cáo Cường bị đề nghị án 24 -30 tháng tù, án treo, thử thách 48- 60 tháng vì tội Cố ý làm trái quy đinh của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Ông Cường cho biết trong cuộc họp triển khai về chủ trương chi lãi ngoài, chi nhánh có 6 người tham dự không có mình. Tháng 1/2011, khi nhận nhiệm vụ GĐCN Hải Phòng ông đã thực hiện phân công nhiệm vụ phụ trách huy động khách hàng cá nhân là bà Chi Phó Giám đốc. Công việc của bà Chi cũng là tiếp nối phần việc trước khi ông về OceanBank. Do đó, ông không hề tiếp nhận chủ trương hay chỉ đạo cấp dưới.

Với vai trò là người làm công ăn lương, ông Cường cho rằng mình luôn luôn cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ để góp phần xây dựng ngân hàng, không hề có chủ ý gây thiệt hại cho ngân hàng mà chính ông cũng là cổ động.

Ông Cường cũng cho biết hoàn cảnh gia đình có 3 con nhỏ, bố mẹ già yếu, gia đình có truyền thống cách mạng, có nhiều bằng khen, đề nghị HĐXX xem xét chỉ xử lý hành chính do vi phạm Thông tư 02, miễn truy cứu trách nhiệm hình sự và loại trừ trách nhiệm dân sự.

13h40: HĐXX bắt đầu làm việc

Hà Văn Thắm bật khóc khi nghe Bị cáo Nguyễn Quốc Chiến – nguyên GĐCN Sài Gòn (Ảnh:DB)

Tóm tắt phiên toà sáng 19/9

[Live] Xét xử Hà Văn Thắm sáng 19/9: Lỗi của Giám đốc hờ Trần Văn Bình là 'không biết mình có lỗi'

Mở đầu phiên toà, Luật sư Trịnh Cẩm Bình bào chữa cho bị cáo Vũ Thị Thùy Dương. Theo luật sư với vai trò của khối kế toán, bị cáo Dương chỉ thực hiện, phản ánh nghiệp vụ kế toán, đẩy đủ, trung thực. Bị cáo Thắm và bị cáo Nga cũng khẳng định điều này. Khối kế toán hỗ trợ nghiệp vụ các khối khác trong tình huống phát sinh. Khối kế toán cũng không phải cấp trên các chi nhánh nên không thể chỉ đạo các chi nhánh.

Theo luật sư những người nhận tiền thì mới có khả năng và trách nhiệm hoàn trả số tiền trên. Nếu như cáo buộc những người lao động làm công ăn lương phải chịu trách nhiệm thì hoàn toàn không khả thi.

Từ những phân tích trên, Luật sư đề nghị không áp dụng hình phạt xử lý hình sự cách ly với cộng đồng, không áp dụng hình phạt bổ sung là cấm đảm nhiệm các chức vụ liên quan đối với bà Dương.

Tiếp đó, Luật sư Trần Văn Hùng bào chữa cho bị cáo Trần Văn Bình. Theo luật sư ông Bình là người có trình độ nhận thức hạn chế, suy nghĩ đơn thuần khi biết Tập đoàn Thiên Thanh đang thiếu người thì nhận việc tại Công ty Trung Dung. Ông Bình cũng không biết trụ sở công ty, ban điều hành gồm những ai, hồ sơ sổ sách và con dấu do nhân viên của Thiên Thanh giữ, khi cần mới gọi ông Bình tới.

Luật sư cho rằng kết luận của VKS là hoàn toàn áp đặt vì toàn bộ hồ sơ vay vốn là do người của OceanBank và bà Phấn tự hoàn thiện, bị cáo Bình không hề biết gì về khoản vay này.

Theo đánh giá của luật sư, hành vi của bị cáo Bình rất mờ nhạt trong vụ án, nếu so sánh với những người trực tiếp soạn thảo văn bản hợp đồng tín dụng và nắm rõ hoạt động tài chính là các nhân viên của OceanBank. Trong trường hợp này, khi không đủ hoặc không rõ căn cứ xác định tội kính mong HĐXX tuyên bị cáo Bình vô tội.

Đến phần tự bào chữa, Bị cáo Hoàng Thị Hồng Tứ cầu xin được hưởng án treo do hoàn cảnh gia định cực kỳ khó khăn, bản thân không nhận thức hết được trách nhiệm của hành vi của mình.

Tiếp đó, bị cáo Nguyễn Quốc Chiến – nguyên GĐCN Sài Gòn cũng trình bày về hoàn cảnh của cá nhân mình. Bị cáo Chiến nói không hề trách Hà Văn Thắm về những hành động của Thắm, chỉ mong bị cáo Thắm trình bày rõ hơn với HĐXX về kết quả hoạt động tốt của OceanBank khi thực hiện chi lãi ngoài, từ đó cho thấy ngân hàng không bị thiệt hại.

Khi nghe những lời tâm huyết và xúc động của nhân viên Hà Văn Thắm đã không kìm được nước mắt.

Ông Chiến nhận xét bản thân không gây nguy hiểm cho xã hội, trong quá trình điều tra cũng được CQĐT cho tại ngoại, do đó đề nghị HĐXX xem xét cho ông được hưởng án treo.