Xe điện có 'lép vế' trước xu hướng tăng trưởng của xe hybrid?
Doanh số xe lai tăng 30% trong năm 2023 tại 14 nước, trong đó có Trung Quốc, Nhật Bản và Mỹ, lên 4,21 triệu chiếc, theo số liệu của MarkLines. Trong khi đó, xe điện và xe lai sạc điện chậm hơn với mức tăng 28% lên 11,96 triệu chiếc. Xe lai chiếm 7% tổng doanh số xe ô tô trong năm 2023, tăng 2 điểm phần trăm so với năm 2021.
Lý giải cho đà tăng trưởng giảm tốc của xe điện, ông Tomoyuki Suzuki, chuyên gia của công ty tư vấn tài chính AlixPartners ở Tokyo, cho rằng sự chậm trễ trong việc đưa ra thị trường các mẫu xe điện giá rẻ đang khiến người tiêu dùng e ngại với loại xe này. Giá xe điện của Tesla, “ông lớn” chỉ có bốn mẫu xe chính, trung bình ở mức 44.500 USD trong quý trước, giảm 15% so với một năm trước.
Trong khi đó, Toyota Motor đưa ra các mẫu xe lai ở khoảng giá từ 1 triệu yen (khoảng 6.700 USD) đến hơn 20 triệu yen. Mẫu xe Prius mới ra mắt năm ngoái có giá khởi điểm 2,75 triệu yen. Honda Motor và Nissan Motor cũng cung cấp nhiều sự lựa chọn xe lai.
Bên cạnh đó, sự tiện lợi là một vấn đề đáng quan tâm khác. Một chiếc xe điện với khoảng cách có thể di chuyển 150 km phải mất ít nhất 30 phút để sạc, gấp 10 lần thời gian tiếp nhiên liệu cho một chiếc xe lai hoặc xe chạy bằng động cơ đốt trong. Điều này khiến những người lái xe điện thường xuyên gặp cảnh quá tải tại các trạm sạc, hoặc để xe nằm không một thời gian dài để sạc.
Ngoài ra, tác dụng của các khoản trợ cấp để thúc đẩy doanh số xe điện cũng đang giảm xuống. Đức đã chấm dứt chương trình trợ cấp trước hạn vào tháng 12 năm ngoái, còn Trung Quốc cũng ngừng trợ cấp vào cuối năm 2022. Các nhà sản xuất ô tô chuyển hướng sang xe điện để tận dụng ưu đãi cho việc sản xuất xe điện ở Bắc Mỹ theo Đạo luật giảm lạm phát của Mỹ đang “quay xe”.
Ford Motor đang thay đổi các kế hoach chi tiêu của mình, hoãn kế hoạch đầu tư khoảng 12 tỷ USD vào xe điện. Doanh số xe điện của công ty này trong tháng Một đã giảm 11% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi doanh số xe lai tăng 43%.
Nhu cầu xe lai gia tăng là một tin vui với các nhà sản xuất xe ô tô của Nhật Bản. Doanh số xe điện của Toyota đã tăng 32% trong năm ngoái lên mức cao kỷ lục 3,44 triệu chiếc, và đang hướng đến mức 5 triệu chiếc vào năm 2025. Đây là năm mà Toyota đặt mục tiêu sẽ tung ra phiên bản xe lai hoặc xe điện hóa của tất cả các mẫu xe đang được hãng này bán trên toàn cầu.
Honda ghi nhận tỷ trọng xe lai trong doanh số xe toàn cầu tăng lên khoảng 20% trong năm ngoái. Công ty này đã đưa ra phiên bản xe lai của mẫu xe sedan bán chạy Civic tại thị trường Bắc Mỹ vào mùa hè này. Nissan cũng đang cân nhắc tung ra một mẫu xe với công nghệ xe lai e-Power của mình tại Mỹ vào cuối năm 2026.
Phó chủ tịch điều hành Toyota Hiroki Nakajima nhận định với tình hình cơ sở hạ tầng sạc điện như hiện nay, xe lai sẽ vẫn đóng vai trò dẫn dắt, và nhu cầu dòng xe này sẽ tiếp tục tăng đến khoảng năm 2035.
Tuy nhiên, nhu cầu xe điện được dự đoán vẫn gia tăng trong trung đến dài hạn. Xe điện và xe lai sạc điện hiện chiếm khoảng 20% tổng thị trường tại 14 nước nói trên. Công ty tư vấn và phân tích dữ liệu GlobalData (Anh) dự đoán nhu cầu xe điện toàn cầu sẽ tăng gấp đôi trong khoảng thời gian từ năm 2023-2026 lên hơn 20 triệu chiếc, và lên 50 triệu chiếc vào năm 2035.
Ông Suzuki của công ty tư vấn tài chính AlixPartners cho rằng các nhà sản xuất sẽ đưa ra các mẫu xe khắc phục được những điểm yếu của xe điện. Ông cho biết các hãng ô tô đang tăng cường hoạt động nghiên cứu và phát triển để cải tiến xe điện, như giảm trọng lượng xe, nhằm thúc đẩy sự phổ biến của loại xe này. Vì thế, xu hướng tăng trưởng của xe lai sẽ không kéo dài mãi.
