Vì sao người dân vẫn ‘lao vào’ tín dụng đen bất chấp nguy hiểm rình rập?
Ảnh minh họa
Theo số liệu chưa đầy đủ của Bộ Công An, trong 4 năm gần đây, toàn quốc có đến hơn 7.600 vụ án liên quan đến tín dụng đen với 56 vụ giết người, 398 vụ cố ý gây thương tích, 629 vụ cướp tài sản, 836 vụ cưỡng đoạt tài sản, 1.809 vụ lừa đảo, 3.581 vụ lạm dụng tín nhiệm,...
Như vậy, liên quan đến tín dụng đen có đủ loại vụ việc phạm tội đã diễn ra từ lừa đảo, hủy hoại tài sản cho đến cướp tài sản, giết người,...Hệ lụy của tín dụng đen đối với xã hội là rất lớn, nhiều gia đình đã rơi bào cùng quẫn, kiệt quệ vì vướng vào bẫy tín dụng đen.
Tuy nhiên trong thời gian qua, tín dụng đen còn không chỉ tồn tại mà phát triển rất nhanh.
Lí giải về vấn đề này, Luật sư Trần Minh Hải, Giám đốc điều hành công ty Luật Basico cho rằng người dân vẫn tìm đến tín dụng đen bất chấp phải đổi diện với các nguy hiểm rình rập là bởi thực tế tín dụng đen mạnh hơn tín dụng hợp pháp về khả năng giải quyết nhu cầu vay vốn.
Theo đó, nhu cầu vay vốn của người dân luôn tồn tại còn nơi có chức năng đáp ứng nguồn cung về tín dụng rõ ràng nhất là các ngân hàng và công ty tài chính. Tuy nhiên, các qui định hiện hành về hoạt động cho vay nói chung của các ngân hàng và công ty tài chính đều đang đặt ra những cản trở rõ ràng về đáp ứng nhu cầu cho vay.
Theo các văn bản này, thì các chức tín dụng (TCTD) chỉ được cho vay tiêu dùng với các nhu cầu được các thông tư qui định. Vậy là rất nhiều các mục đích vay vốn tiêu dùng thực tế khó có thể đáp ứng.
Cụ thể, Luật sư Trần Minh Hải nêu ra ví dụ: Một người vay tiền cá nhân từ người khác để mua một chiếc xe máy, nay có nhu cầu vay để trả nợ nốt một phần tiền còn lại của khoản nợ đến hạn. Nhu cầu này chắc chắn không được giới tài chính ngân hàng chấp nhận cho vay bởi nhu cầu này không nằm trong sự cho phép của các Thông tư số 39, Thông tư số 43.
Trong khi đó, tín dụng đen đáp ứng mọi nhu cầu của người vay. Thậm chí, người vay không cần nêu rõ về nhu cầu vay. Đây là điểm mạnh vượt trội của tín dụng đen và cũng là nguyên nhân dẫn đến thực trạng nhiều người vay trên thị trường tìm đến tín dụng đen.
Luật sư Trần Minh Hải (Nguồn: Internet)
Mặt khác tín dụng đen tự do hơn tín dụng hợp pháp về điều kiện, giới hạn, thủ tục, quy trình cho vay. Cụ thể, các TCTD có nghĩa vụ phải bảo đảm có đủ hồ sơ chứng minh về quá trình cho vay với khách hàng. Trong đó có rất nhiều nghĩa vụ qui trình rườm rà đến từ qui định bắt buộc phải tuân thủ như phải có chứng từ chứng minh mục đích vay vốn của khách hàng, phải có hồ sơ chứng minh thu nhập khả năng thanh toán nợ của khách hàng...
Theo ông Hải, đây là điều hoàn toàn không phù hợp với phân khúc thị trường tín dụng tiêu dùng khi so sánh với tín dụng doanh nghiệp. Trong khi đó, người đi vay tín dụng đen không gặp bất cập nêu trên và điều đó cũng là nguyên nhân dẫn đến thực trạng tín dụng đen phát triển.
Đánh giá về tình trạng tín dụng đen hiện nay, ông Nguyễn Tú Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước cho rằng xóa bỏ tín dụng đen là điều gần như không thể.
"Tôi cũng phải nói rằng, tín dụng tiêu dùng không bao giờ xóa được tín dụng đen. Tín dụng đen luôn luôn tồn tại bởi trong nền kinh tế luôn luôn có những ông sẵn sàng đánh bạc. Đã đánh bạc thì sẽ sẵn sàng tiếp cận tín dụng đen. Có cầu ắt sẽ có cung. Chính vì vậy, tín dụng tiêu dùng đẩy lùi tín dụng đen đã là một thành công", ông Nguyễn Tú Anh nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Tú Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước (Nguồn: Internet)
Về phía các công ty tài chính, ông Trịnh Bá Việt Xô, Trưởng phòng Quản lí đối tác chiến lược của Home Credit cho biết lí do người dân quen chọn tín dụng đen là vì nó quá dễ tiếp cận. Từ cột điện, trên tường, trên trụ điện, người ta đều dễ dàng thấy được những mẫu quảng cáo được dán chồng chồng, lớp lớp mời gọi vay nóng kèm số điện thoại liên lạc…Trong khi đó, hiểu biết về tài chính của người dân, đặc biệt là vùng nông thôn vẫn còn khá hạn chế.
Còn theo đại diện của FE Credit - ông Nguyễn Thành Phúc, việc triển khai tín dụng tiêu dùng nhằm đẩy lùi tín dụng đen hiện đang gặp nhiều khó khăn do hoạt động của các TCTD đang bị đánh đồng với tín dụng đen như "lãi suất cắt cổ", cho vay và đòi nợ kiểu xã hội đen…tạo ra tâm lí không tích cực.
Từ các phân tích trên, giới chuyên gia và các tổ chức tín dụng đều cho rằng, hiện nay, việc phát triển tín dụng tiêu dùng là giải pháp tốt nhất để đẩy lùi tệ nạn tín dụng đen. Tuy nhiên, để tín dụng tiêu dùng phát triển và hoàn thành tốt nhiệm vụ này, thì không chỉ cần một hành lang pháp lí thông thoáng mà còn cần sự vào cuộc của cả chính quyền, các cơ quan, ban, ngành và cơ quan thông tấn nhằm tăng cường sự hiểu biết và khả năng tiếp cận của người dân.
