Trước rủi ro bong bóng AI, sếp Marvell cảnh báo Việt Nam còn rất ít thời gian để tận dụng cơ hội trong ngành chip
Marvell, tập đoàn thiết kế bán dẫn hàng đầu của Mỹ, nhận định Việt Nam hoàn toàn có thể sản xuất các dòng chip ít phức tạp hơn, phục vụ cho các thiết bị như tủ lạnh hay lò vi sóng. Ảnh: Liên Hoàng/Nikkei Asia.
Nếu Đài Loan nổi tiếng với các nhà máy đúc chip (fab), Thái Lan lớn mạnh về mảng bo mạch in, thì Việt Nam nên chọn cho mình một "lối đi riêng" trong lĩnh vực thiết kế bán dẫn. Đây là nhận định từ Marvell, tập đoàn thiết kế chip hàng đầu của Mỹ, theo Nikkei Asia.
Theo tập đoàn này, sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) kết hợp với quá trình tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu đang mở ra cơ hội hiếm có cho một điểm đến điện tử mới nổi như Việt Nam.
Từ lâu, Việt Nam đã ấp ủ giấc mơ xây dựng ngành công nghiệp chip, nhưng suốt nhiều năm qua vẫn chủ yếu dậm chân ở khâu lắp ráp và kiểm thử.
Tuy nhiên, bức tranh hiện nay đang dần thay đổi với sự tham gia của hàng chục công ty đầu tư vào vật liệu bán dẫn, phần mềm và vi mạch. Trong số đó có Marvell, đơn vị chuyên tùy chỉnh chip cho các "gã khổng lồ" dữ liệu như Google hay Microsoft.
Ông Lê Quang Đạm, Tổng Giám đốc Marvell Việt Nam, cho biết làn sóng đầu tư này sẽ góp phần hiện thực hóa mục tiêu của đất nước trong việc làm chủ công nghệ bán dẫn cốt lõi, bao gồm cả việc sản xuất theo đơn đặt hàng các dòng chip thế hệ cũ.
Mặc dù vậy, ông Đạm cũng cảnh báo về những rủi ro tiềm ẩn. Nếu thế giới thực sự đang rơi vào "bong bóng AI" như nhiều chuyên gia lo ngại, Việt Nam sẽ chỉ còn rất ít thời gian để tận dụng cơ hội trước khi "bong bóng" này vỡ.
"Sinh viên Việt Nam có thế mạnh về STEM, tư duy logic và kỹ năng làm việc nhóm," ông chia sẻ với Nikkei Asia. "Họ có nền tảng tốt về dữ liệu, AI và phần mềm. Chính điều này khiến họ trở thành những mảnh ghép hoàn hảo cho lĩnh vực thiết kế vi mạch."
Nguồn nhân tài chất lượng đã giúp Marvell đẩy nhanh các kế hoạch tại Việt Nam. Với đội ngũ 550 nhân sự hiện tại, công ty đã sớm vượt qua mục tiêu 500 người đề ra cho năm 2026. Ông Đạm kỳ vọng con số này sẽ tăng lên 800 nhân viên vào năm 2027.
Với dân số 100 triệu người, Việt Nam hiện nằm trong top 10 quốc gia xuất khẩu hàng điện tử lớn nhất thế giới. Intel, một trong những nhà đầu tư chip tiên phong, đã chọn nơi đây để đặt nhà máy lắp ráp, kiểm thử và đóng gói lớn nhất toàn cầu của mình.
Dẫu vậy, thách thức vẫn còn nhiều. Những thiếu hụt trong nước về năng lượng hay chất lượng đào tạo nhân lực cũng là rào cản lớn. Thêm vào đó, các quốc gia có tiềm lực tài chính mạnh hơn như Ấn Độ và Malaysia đang chi tiêu mạnh tay để cạnh tranh thu hút đầu tư.
Mỹ cũng đang dốc sức chi tiêu để giành lại vị thế thống trị ngành bán dẫn, nhưng ông Đạm tin rằng Việt Nam vẫn có "đất diễn" để phát triển mạnh mẽ.
Thứ nhất là lợi thế về chi phí nhân công. "Nhiều công ty đang tìm cách giảm bớt nhân sự tại Mỹ do chi phí cao, dù nhân sự ở đó rất giàu kinh nghiệm. Họ chuyển hướng sang các quốc gia có hiệu quả chi phí tốt hơn mà chất lượng nhân tài vẫn đảm bảo," ông Đạm chia sẻ tại văn phòng thứ hai vừa khai trương ở TP HCM.
Tại đây, một phòng thí nghiệm mới đã được trang bị, cho phép nhân viên kiểm thử mạch điện tại chỗ thay vì phải phụ thuộc vào đội ngũ tại Đài Loan.
Thứ hai, Việt Nam không có tham vọng tạo ra một TSMC, Intel hay Samsung tiếp theo để sản xuất những con chip tiên tiến nhất. Thay vào đó, một hướng đi thực tế hơn cho Việt Nam là xây dựng nhà máy sản xuất các loại chip silicon cơ bản cho thiết bị gia dụng.
Theo ông Đạm, mức đầu tư cho hướng đi này chỉ khoảng 1 tỷ USD, thấp hơn nhiều so với con số hàng chục tỷ USD ở các nơi khác. Ông cho biết đã tư vấn hướng đi này cho các lãnh đạo và những người đang xây dựng lộ trình chip năm 2030 của Việt Nam.
Chính phủ cho biết đã chỉ đạo Tập đoàn Viettel xây dựng một nhà máy chip "quy mô nhỏ, công nghệ cao". Trong khi đó, tập đoàn công nghệ FPT cũng đang tích cực đào tạo kỹ sư bán dẫn và hợp tác với Nvidia để xây dựng nhà máy AI sau cuộc gặp gỡ với CEO Jensen Huang tại Việt Nam.
Nói về nhà máy do Viettel triển khai, ông Đạm nhận định: "Chúng ta có thể sử dụng công nghệ cũ cho các sản phẩm tiêu dùng. Bắt đầu với tủ lạnh, lò vi sóng, bộ chuyển mạch (switch), Wi-Fi... những thiết bị có lẽ chỉ cần công nghệ 28 nanomet. Cách làm này giúp chúng ta vừa học hỏi công nghệ, vừa không cần vốn đầu tư quá lớn."
Hiện tại, 73% doanh thu của Marvell đến từ Amazon và các khách hàng trung tâm dữ liệu đang hưởng lợi từ làn sóng AI. Công ty đặt mục tiêu chiếm 20% thị phần chip tùy chỉnh - thị trường vốn đang bị thống trị bởi đối thủ Broadcom, đơn vị cũng đang đầu tư vào Việt Nam. Khi thị phần mở rộng, quy mô của Marvell tại Việt Nam cũng lớn mạnh theo. Ông Đạm hiện đang tìm kiếm thêm mặt bằng văn phòng cho đợt mở rộng sắp tới.
