Trước khi chuyển mô hình: Vinmec đang lỗ, Vinschool lãi không đáng kể

Vinmec và Vinschool hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận.

Ngay từ khi thành lập, Tập đoàn Vingroup (mã: VIC) xác định Vinmec về y tế và Vinschool về giáo dục hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận. Hôm qua, Vingroup chính thức chuyển đổi 2 bộ phận này sang hoạt động theo mô hình phi lợi nhuận.

Theo quy định thì doanh nghiệp phi lợi nhuận hoạt động như doanh nghiệp thông thường nhưng phải cam kết sử dụng tối thiểu 51% tổng lợi nhuận hằng năm để tái đầu tư nhằm thực hiện mục tiêu xã hội, môi trường như đăng ký. Vingroup cam kết dành 100% lợi nhuận thu được từ Vinmec và Vinschool để tái đầu tư nâng cao chất lượng giáo dục, y tế.

Đứng từ góc độ nhà đầu tư cầm cổ phiếu VIC - đây được coi là thông tin bất lợi. Bởi lẽ dù bỏ vốn đầu tư, nhưng toàn bộ 100% lợi nhuận không được chia lại cho cổ đông mà tái đầu tư toàn bộ. Tuy nhiên, nhìn lại kết quả kinh doanh thì Vinmec đang báo lỗ và Vinschool lãi không đáng kể so với con số lợi nhuận của Vingroup.

Cụ thể, Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec đầu tiên tại Hà Nội chính thức đi vào hoạt động ngày 7/1/2012, được xây dựng với mô hình bệnh viện - khách sạn, quy mô 18 khoa, 600 phòng bệnh và phòng khám.

Vinmec hoạt động dưới pháp nhân là Công ty Cổ phần Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với vốn điều lệ 1.200 tỷ đồng. Tỷ lệ biểu quyết của Vingroup tại Vinmec là 100% và tỷ lệ lợi ích là 88,53%. Với ngành nghề kinh doanh là dịch vụ bệnh viện, y tế và khám chữa bệnh nên Vinmec được hưởng thuế suất ưu đãi 10% trong suốt thời gian hoạt động.

Sau gần 4 năm đi vào hoạt động, Vinmec đã có 4 bệnh viện đa khoa quốc tế tại Times City (Hà Nội), Central Park (TP HCM), Nha Trang, Phú Quốc, hai phòng khám đa khoa là Vinmec Royal City và Vinmec Sài Gòn.

Hai năm đầu kinh doanh 2012 và 2013, Vinmec lỗ lần lượt 93 tỷ và 60 tỷ đồng, năm 2014 trở đi bắt đầu có lợi nhuận nhưng sau đó lại quay lại lỗ do khấu hao lớn. Tỷ trọng đóng góp của Vinmec vào tổng doanh thu Tập đoàn bình quân khoảng 2% mỗi năm. Riêng năm 2014 có lãi, đóng góp 1,5% lợi nhuận toàn tập đoàn

Kết quả kinh doanh của Vinmec giai đoạn 2012 – 6T/2016. Lợi nhuận chưa thuế chưa bao gồm lợi nhuận từ hoạt động tài chính và lợi nhuận khác.

Chiến lược phát triển của hệ thống y tế Vinmec đến năm 2020 là xây dựng và đưa vào hoạt động 10 bệnh viện trên khắp cả nước. Tính đến 30/6/2016, chi phí xây dựng dở dang tại các bệnh viện Vinmec là gần 460 tỷ đồng.

Đối với mảng dịch vụ giáo dục, Vingroup hoạt động thông qua Công ty TNHH MTV Vinschool, được thành lập vào tháng 4/2013 với vốn điều lệ 6 tỷ đồng, do Vingroup góp và sở hữu 100% vốn.

Quá trình phát triển năm đầu tiên của Vinshool tập trung ở hệ thống trường mần non, thu hút khoảng 1.500 học sinh trong năm 2013. Sang năm 2014, Vinschool phát triển hệ thống trường liên cấp từ mầm non đến phổ thông trung học, lượng học sinh tăng lên 6.300.

Vị trí của các trường nằm hoàn toàn trong khu đô thị và dự án của Vingroup. Tính đến nay, Tập đoàn có 4 trường mần non Vinschool là Times City, Royal City, Vinhomes Riverside, Nguyễn Chí Thanh; một trường tiểu học Vinschool Times City; một trường trung học cũng tại Times City thu hút 13.000 học sinh.

So với mảng Vinmec, Vinschool có ưu đãi về thuế nhiều hơn khi được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 4 năm đầu và được giảm 50% thuế trong 5 năm tiếp theo. Thời gian sau đó, Công ty nộp thuế thu nhập doanh nghệp với mức thuế suất là 10% mỗi năm.

Ngay từ khi đi vào hoạt động, Vinschool đã có được lợi nhuận. Tuy nhiên tỷ trọng đóng góp doanh thu, lợi nhuận Vinmec vào tổng doanh thu, lợi nhuận Vingroup chỉ đạt khoảng 0,9% mỗi năm.

Kết quả kinh doanh của Vinschool giai đoạn 2013 – 6T/2016. Lợi nhuận chưa thuế chưa bao gồm lợi nhuận từ hoạt động tài chính và lợi nhuận khác.

Kể từ 2012 đến nay, Vingroup bỏ ra hơn 4.000 tỷ đồng đầu tư cho hai hệ thống y tế và giáo dục. Chi phí đầu tư lớn nên những năm đầu vẫn còn bị lỗ trước thuế dù biên lợi nhuận ở mức cao (Vinmec là 23% và Vinschool là 33%) so với các đơn vị cùng ngành.

Với việc phi lợi nhuận hóa hệ thống Vinmec và Vinschool, Vingroup cam kết không thu hồi số tiền trên và sẽ dùng 100% lợi nhuận thu được để đầu tư phát triển nhân lực, cơ sở vật chất, trao học bổng, tài trợ nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, hợp tác và liên kết quốc tế...

Ngoài ra, Tập đoàn còn có kế hoạch dành hơn 5.000 tỷ đồng để xây dựng Đại học Y Vinmec và Đại học Quốc tế VinUniversity cũng theo mô hình phi lợi nhuận. Dự kiến, Đại học Y Vinmec dự kiến tuyển sinh khóa đầu tiên vào năm 2019.

Tại Việt Nam, doanh nghiệp xã hội chỉ mới được công nhận về mặt pháp lý hai năm trở lại đây. Trong đó có loại hình doanh nghiệp hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, thường đăng ký dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn hay công ty cổ phần hoạt động theo Luật Doanh nghiệp. Vinmec và Vinschool đều hoạt động dưới các hình thức này.

Ngoài việc nhìn thấy giá trị vật chất từ hàng hóa, dịch vụ cung cấp, các doanh nghiệp hoạt động không vì mục đích lợi nhuận có cơ hội tiếp cận nguồn vốn và cơ hội kinh doanh đa dạng hơn một tổ chức từ thiện đơn thuần. Bên cạnh đó, doanh nghiệp còn có thể tiếp nhận nguồn vốn vay lãi suất thấp, vốn cổ tức xã hội hay tài trợ ưu đãi không hoàn lại.

Đổi lại, doanh nghiệp như Vinmec hay Vinschool phải tạo ra hiệu quả vật chất và xã hội khác với doanh nghiệp thông thường cùng ngành nghề. Các giá trị này đều được đo lường và ghi nhận cụ thể.