Thị trường xe máy Việt Nam dịch chuyển theo xu hướng nào?

Doanh số xe máy truyền thống giảm

Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) cho biết, trong quý 3/2023, các thành viên Hiệp hội đã tiêu thụ tổng cộng 610.635 xe máy các loại, tăng 3,69% so với quý trước. Tuy nhiên, tính chung 9 tháng năm 2023, doanh số bán xe của các đơn vị thành viên VAMM đạt gần 1,84 triệu xe, giảm 16% so với cùng kỳ năm trước.

Hiện tại, VAMM có 5 đơn vị thành viên (gồm Honda, Piaggio, Suzuki, SYM và Yamaha Motor Việt Nam) đang cung cấp khoảng 100 mẫu xe các loại, gồm xe số, xe tay ga, xe côn và xe thể thao, từ xe bình dân đến xe hạng sang với giá bán từ mười triệu triệu đến hơn một tỷ đồng cho mỗi xe. Với phạm vi sản phẩm phong phú này, các thành viên VAMM đã không bỏ sót bất kỳ nhu cầu khách hàng nào, còn người tiêu dùng có nhiều lựa chọn khi mua sản phẩm phù hợp với điều kiện của mình hơn.

Trong các thành viên VAMM, Honda Việt Nam đang chiếm khoảng hơn 80% thị phần xe máy với phạm vi sản phẩm phong phú nhất, từ sản xuất trong nước đến nhập khẩu nguyên chiếc. Các thương hiệu khác chung nhau thị phần còn lại.

Chỉ riêng số liệu Honda Việt Nam, trong tháng 10/2023 liên doanh này tiêu thụ 180.881 xe máy, giảm 25,7% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung năm tài chính 2024 (từ tháng 4/2023 đến tháng 3/2024), Honda Việt Nam tiêu thụ tổng cộng 1.171.108 xe máy các loại, giảm 12,9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo quan sát, tổng doanh số bán hàng trên vẫn chưa phản ánh hết toàn cảnh của thị trường xe máy Việt Nam bởi còn có sự góp mặt của các hãng xe thương mại khác như Kymco, Ducati, Kawasaki, BMW, Benelli, Harley Davidson, Triumph, Royal Enfield, Motorrad, Peugeot… Ngoài ra, thị trường còn có sự góp mặt của các thương hiệu xe điện như VinFast, Yadea, Dat Bike... Tuy nhiên, các đơn vị này không phải là thành viên VAMM và cũng không tiết lộ kết quả kinh doanh.

Đánh giá về thị trường xe máy Việt Nam giảm sút như trên, các chuyên gia trong ngành cho rằng, bên cạnh các hãng xe không có nhiều mẫu xe hoàn toàn mới hoặc mẫu xe mang tính đột phá, phần lớn chỉ là những bản nâng cấp, cải tiến giữa vòng đời nên chưa thu hút được người tiêu dùng. Bên cạnh đó, tình hình kinh tế vẫn đang trong giai đoạn khó khăn sau đại dịch COVID-19 khiến người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu hơn. Cùng với đó, biến động liên tục của giá xăng và ô nhiễm môi trường cũng là yếu tố khiến người tiêu dùng dịch chuyển sang sử dụng xe điện hóa.

Dự báo tổng quan về thị trường xe máy Việt Nam 2023, các chuyên gia cho hay, các thành viên VAMM khó có thể đạt doanh thu số hơn 3 triệu xe như năm 2022 (tăng 20,49% so với năm 2021) do yếu tố kinh tế và chia sẻ thị phần của các sản phẩm xe điện.

Xu hướng sử dụng các phương tiện giao thông xanh

Đội ngũ tư vấn thương hiệu lĩnh vực Tech & Mobility tại Vero - đơn vị tư vấn truyền thông thương hiệu tại ASEAN vừa có đánh giá về tiềm năng thị trường xe máy điện ở Việt Nam.

Theo Vero, Việt Nam là quốc gia có số lượng xe máy chiếm ưu thế trên đường phố, điều này đã thúc đẩy ngành công nghiệp xe máy điện không ngừng phát triển. Doanh số tiêu thụ xe máy điện tại Việt Nam đã tăng khoảng 30% – 35% trong những năm gần đây, đưa Việt Nam trở thành thị trường xe máy điện lớn nhất khu vực ASEAN và lớn thứ 2 toàn cầu, chỉ sau Trung Quốc.

Trong một báo cáo từ motorcycledata.com cho thấy, trước những tác động từ giá xăng dầu tăng cao và những vấn đề về môi trường đang ngày càng được người tiêu dùng quan tâm, doanh số tiêu thụ xe máy điện được dự đoán sẽ vượt qua xe máy xăng. Số liệu từ Vero IQ cũng chỉ ra, tỷ lệ người dùng tìm kiếm về xe máy điện tăng trưởng hàng năm là 71% (số liệu thống kê từ tháng 1/2019 đến tháng 3/2023). Điều này cho thấy người tiêu dùng Việt Nam đang dần xem xe điện là phương tiện di chuyển thân thiện với môi trường. 

Bên cạnh hãng xe nội địa VinFast đã tập trung sản xuất xe thuần điện, tháng 1/2023, hãng xe máy điện Yadea có trụ sở tại Trung Quốc, được đánh giá là nhà sản xuất xe máy điện lớn nhất thế giới, đã đầu tư 100 triệu USD vào nhà máy lắp ráp đặt tại Bắc Giang với năng suất dự kiến đạt 2 triệu xe máy điện mỗi năm.

Chỉ qua báo cáo từ VinFast cho thấy, trong quý 3/2023, hãng xe Việt này ghi nhận doanh thu xe máy điện ấn tượng với 28.220 xe đã bàn giao, tăng 177% so với quý trước và tăng 113% so với cùng kỳ năm.

Dù thị trường xe máy phát điện triển là như vậy, nhưng các liên doanh tại Việt Nam chưa mấy rốt ráo chuyển đổi sang loại phương tiện xanh này. Piaggio từng tiết lộ sẽ giới thiệu xe điện Vespa Elettrica từ năm 2018 nhưng đến nay vẫn chưa ra mắt sản phẩm.

Ngoài việc hợp tác với Bưu điện Việt Nam (Bưu điện Việt Nam) thí điểm giao hàng bằng xe điện Honda Benly e: vào năm 2021, năm 2022 Honda Việt Nam đã đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp cho xe điện U-Go, song đến thời điểm này chưa công bố kết quả thí nghiệm cũng như kế hoạch tung sản phẩm mới ra thị trường.

Cuối năm 2022, Yamaha Motors Việt Nam đã chính thức mở bán mẫu xe máy điện đầu tiên Yamaha Neo's và đến nay chưa phát triển thêm sản phẩm nào khác.

Do đó, thị trường xe máy gần như là cuộc chơi của hãng xe nội địa VinFast và Dat Bike cùng Yadea đến từ Trung Quốc, thêm một số hãng xe không mấy tên tuổi gắn nước ngoài gia nhập thị trường xe máy Việt Nam.