Thanh tra Chính phủ điểm mặt loạt dự án sai phạm tại Thái Bình

Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa công bố Kết luận thanh tra về trách nhiệm của Chủ tịch UBND tỉnh Thái Bình trong việc thực hiện pháp luật về thanh tra, tiếp công dân, khiếu nại tố cáo và phòng chống tham nhũng (thời kì 2011 - 2016) và đất đai, môi trường (thời kì 2006 - 2016).

Theo đó, hàng loạt các sai phạm liên quan đến quản lí và sử dụng đất đai, quá trình triển khai thực hiện dự án được chỉ rõ.

Nhiều sai phạm trong đầu tư xây dựng Chợ Kỳ Bá được Thanh tra Chính phủ chỉ rõ. (Ảnh: Báo Thái Bình)

Lấy đất nhưng không ban hành quyết định thu hồi đất

Theo kết luận của TTCP, trong quá trình thực hiện dự án khu dân cư Nguyễn Đức Cảnh (thị trấn Diêm Điền, huyện Thái Thuỵ), UBND huyện Thái Thuỵ đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và chi trả một phần tiền cho người dân nhưng không ban hành quyết định thu hồi đất đến từng cá nhân, hộ gia đình (năm 2005) dẫn đến khiếu nại của một số hộ dân.

Dự án chậm tiến độ kéo dài nhiều năm do vướng mắc về giải phóng mặt bằng và UBND huyện Thái Thuỵ không bố trí được tài chính để thực hiện dự án.

Nhằm tháo gỡ khó khắn, ngày 3/8/2016 UBND tỉnh Thái Bình có văn bản giao liên danh Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Phú Hưng và Công ty cổ phần Lam Sơn Thái Bình làm chủ đầu tư dự án. Liên danh có trách nhiệm xử lí các tồn tại của dự án, tiếp tục bồi thường hỗ trợ cho các hộ dân. 

Tuy nhiên, tính đến thời điểm thanh tra, UBND tỉnh Thái Bình vẫn chưa hoàn thành thủ tục để giao nhà đầu tư mới thực hiện dự án theo qui định.

"Việc UBND tỉnh Thái Bình có văn bản giao liên danh làm chủ đầu tư trong khi chưa xử lí việc đã giao UBND huyện Thái Thuỵ làm chủ đầu tư trước đây là chưa tiến hành các thủ tục theo quy định của pháp luật về đầu tư. Trách nhiệm thuộc UBND huyện Thái Thuỵ và các Sở Kế hoạch và Đầu tư, Xâu dựng, Tài nguyên và Môi trường", TTCP chỉ rõ.

Đối với dự án xây dựng, chỉnh trang khu tập thể 4-5 tầng phường Lê Hồng Phong (TP Thái Bình) do Công ty cổ phần xây dựng và phát triển hạ tầng đô thị BID Việt Nam (BID Group) làm chủ đầu tư, quá trình lập hồ sơ để thực hiện có một số thiếu sót, vi phạm về trình tự, thủ tục.

Trong đó, UBND tỉnh Thái Bình chấp thuận chủ trương điều chỉnh qui hoạch xây dựng khu vực thực hiện dự án với nội dung chuyển đổi chức năng sử dụng đất từ đất công trình công cộng sang đất ở khi chưa thực hiện đầy đủ các bước để điều chỉnh là chưa phù hợp với qui định.

Chủ đầu tư BID Group chưa lập để trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt điều chỉnh qui hoạch theo chỉ đạo của UBND tỉnh đã làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của 34 hộ dân (mặt đường phố Lê Quý Đôn và Trần Hưng Đạo), tiềm ẩn phát sinh khiếu kiện của các hộ dân này.

Ngoài ra, UBND tỉnh Thái Bình phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi của nhà đầu tư trong khi nhà đầu tư BID Group chưa lập qui hoạch điều chỉnh qui hoạch tổng mặt bằng là chưa phù hợp với qui định của Chính phủ.

UBND tỉnh Thái Bình phê duyệt hồ sơ đề xuất thực hiện dự án khi chưa có chấp thuận chủ trương đầu tư của HĐND tỉnh Thái Bình là chưa phù hợp qui định; phê duyệt đưa khoản chi phí dự phòng trong tổng mức đầu tư với số tiền gần 15,7 tỉ đồng là chưa phù hợp với qui định của Bộ Tài chính.

Còn tại dự án Khu qui hoạch dân cư phường Kỳ Bá (TP Thái Bình) do Công ty TNHH phát triển đô thị và xây dựng 379 làm chủ đầu tư đến thời điểm thanh tra chưa được giao đất và chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính theo qui định.

Do đó, trách nhiệm thuộc về Sở Tài nguyên & Môi trường, UBND TP Thái Bình và chủ đầu tư dự án.

Giao đất không thông qua đấu giá

Cũng theo Kết luận cuả TTCP, dự án Khu đô thị Tây Quốc lộ 10 (huyện Đông Hưng), theo các hợp đồng vay vốn và thanh toán cho nhà thầu thi công thì UBND huyện Đông Hưng đã huy động số tiền 50,33 tỉ đồng, tương ứng với diện tích 40.762 m2 đất phải bàn giao cho các công ty đã ứng vốn. 

"Việc giao đất không thông qua đấu giá là vi phạm Điều 62 Nghị định 181/2004 của Chính phủ và Điều 58 Luật Đất đai 2003", TTCP nêu rõ.

TTCP cũng đề nghị tiếp tục kiểm tra, làm rõ việc quản lí, sử dụng số tiền 50,33 tỉ đồng của huyện Đông Hưng nhận từ các công ty góp vốn và nhà thầu thi công liên quan quá trình thực hiện dự án án.

Tại thời điểm thanh tra, phần diện tích 12,789 ha đất còn lại của dự án, UBND tỉnh Thái Bình chưa giao cho chủ đầu tư là liên danh Công ty Phú Hưng - Lam Sơn để hoàn chỉnh hạ tầng, dẫn đến chậm tiến độ đầu tư của dự án.

Đối với dự án nhà ở xã hội do Công ty TNHH Phát triển đô thị và xây dựng 379 làm chủ đầu tư, TTCP cho biết, việc UBND tỉnh Thái Bình đưa cả diện tích bãi đỗ xe và diện tích đất ở thương mại để tính 20% diện tích đất thương mại được miễn tiền sử dụng đất là không đúng qui định của pháp luật.

Chủ đầu tư được giao đất tư năm 2009, nhưng đến năm 2017 cơ quan chức năng tỉnh Thái Bình mới xác định tiền sử dụng đất của dự án phải nộp là vi phạm Thông tư 76/2014 của Bộ Tài chính.

Ngoài ra, đối với dự án xây dựng và kinh doanh hạ tầng chợ Kỳ Bá (TP Thái Bình) đến thời điểm thanh tra chưa thực hiện các thủ tục về đất đai, chưa thực hiện các nghĩa vụ tài chính về đất đai, chưa thực hiện các thủ tục về đầu tư, xây dựng, chưa có giấy phép xây dựng, nhưng thực tế đã thi công xong phần hạ tầng kĩ thuật, xây thô xong phần shophouse và các ki-ốt.

"Trách nhiệm thuộc các Sở KH&ĐT TN&MT, Tài chính, Công Thương, Cục Thuế và UBND TP Thái Bình, các đơn vị liên quan và chủ đầu tư dự án; trách nhiệm chung thuộc UBND tỉnh Thái Bình" - kết luận thanh tra nêu.

Bên cạnh đó, dự án đầu tư xây dựng cụm dân cư và Trung tâm thương mại Tổ 34, phường Trần Lãm, TP Thái Bình do Công ty cổ phần Phát triển đầu tư Hà Nội làm chủ đầ u tư, kí hợp đồng bán nhà cho khách hàng khi chưa làm các thủ tục về đất đai, chưa thực hiện các nghĩa vụ về tài chính với nhà nước.

Công ty có quyết định giao đất và đã kí hợp đồng bán nhà cho khách hàng từ năm 2005, nhưng không thực hiện các nghĩa vụ tài chính với nhà nước tại năm 2005. Đến năm 2010, UBND tỉnh Thái Bình cho phép đơn vị thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai với giá tiền sử dụng đất đã xác định từ năm 2005 là vi phạm Luật Đất đai 2003.

Đối với dự án đầu tư xây dựng Nhà ở xã hội Thái Bình (HUD2) tại TP Thái Bình, theo qui hoạch chi tiết 1/500 phê duyệt, diện tích đất xây dựng nhà ở xã hội là 1.561 m2 nhưng cho miễn tiền sử dụng đất với diện tích đất là 879 m2 là không đúng qui định của Chính Phủ.

Do đó, trách nhiệm thuộc về Hội đồng định giá đất của tỉnh, Sở Tài chính, cục Thuế, chủ đầu tư dự án; trách nhiệm chung thuộc UBND tỉnh.