Tham vọng của Facebook đằng sau thương vụ đầu tư bạc tỉ vào nhà mạng mới nổi của Ấn Độ

Tháng trước, Facebook và ba công ty quỹ đầu tư tư nhân của Mỹ đã rót nhiều tỉ USD vào một nhà mạng nằm trong tay người giàu nhất Ấn Độ.

Số tiền đầu tư lên tới 8,8 tỉ USD dành cho Jio Platforms Ltd. và Mukesh Ambani, chủ tịch đồng thời là cổ đông lớn nhất của công ty mẹ Reliance Industries Ltd. Thương vụ sẽ giúp người tiêu dùng Ấn Độ thực sự "trực tuyến" và sử dụng thương mại điện tử, theo WSJ.

Hồi tháng 4, Facebook tuyên bố đầu tư 5,7 tỉ USD vào Jio. Sau đó một thời gian, Silver Lake và Vista Equity Partners cũng quyết định "xuống tiền" với khoản đầu tư lần lượt là 750 triệu USD và 1,5 tỉ USD. Trung tuần tháng 5, Jio thông báo họ có thêm 870 triệu USD từ General Atlantic.

Số tiền đầu tư sẽ giúp Reliance, với khoản nợ khoảng 21 tỉ USD tính ở thời điểm cuối tháng 3, "nhẹ gánh" hơn khi bước chân vào lĩnh vực cung cấp các dịch vụ số mới.

Ông Ambani, nổi tiếng với các dự án tham vọng và khả năng thương thuyết, đang tập trung tạo ra một tầm nhìn số cho người tiêu dùng Ấn Độ.

Trước đó, Jio Platform đã mang kết nối Internet tốc độ cao cùng chi phí thấp tới hàng trăm triệu người thu nhập thấp và nhận phục vụ đầy đủ ở quốc gia tỉ dân. Dù mới chỉ thành lập một thời gian ngắn, Jio đang trên đà trở thành nhà cung cấp dịch vụ dữ liệu lớn nhất Ấn Độ.

Ở một quốc gia có thu nhập trung bình 150 USD/ tháng, khối tài sản ròng 37 tỉ USD của ong Ambani thực sự ấn tượng.

Thừa hưởng quyền kiểm soát tập đoàn xăng dầu Reliance từ cha khi ông qua đời vào năm 2002, ông Ambani coi việc chuyển đổi từ thương mại truyền thống sang thương mại điện tử là di sản mà ông sẽ để lại cho các con, theo một nguồn tin mà WSJ có. Khoản đầu tư lớn vào Jio là thương vụ đầu tiên theo dạng này mà ông Ambani và Reliance thực hiện.

Giới truyền thông đưa tin Reliance cũng đã đàm phán đầu tư với Google song những thỏa thuận với Facebook đã hình thành từ mùa hè năm ngoái.

Ông Ambani và Manoj Modi, một cộng sự lâu năm, là những người trực tiếp theo đuổi thương thảo. WSJ tiết lộ thêm rằng hai người con sinh đôi của ông Ambani là Isha và Akash cũng tham gia đàm phán.

Trên thực tế, Facebook và Jio đã "chốt" thỏa thuận từ đầu năm nay song hai bên chỉ mới thông báo hồi tháng trước. Sau thương vụ, Facebook sẽ nắm trong tay 9,99% cổ phần Jio Platforms. Đây là khoản đầu tư lớn nhất mà Facebook từng thực hiện bên ngoài nước Mỹ.

Trong một bài đăng trên Facebook cá nhân, Mark Zuckerberg nói rằng các công ty "sẽ hợp tác cùng nhau trong nhiều dự án lớn để mở ra cơ hội thương mại cho người dân khắp Ấn Độ."

Từ năm ngoái, Reliance đã dành nhiều nỗ lực để thuyết phục các cửa hàng vật lí tham gia vào nền tảng mua sắm trực tuyến JioMart và WhatsApp (ứng dụng nhắn tin của Facebook) sẽ đóng vai trò kết nối cửa cửa hàng với khách hàng.

WhatsApp hiện đang có 400 triệu người dùng ở Ấn Độ, nhiều hơn bất kì quốc gia nào. WhatsApp cũng lên kế hoạch sẽ ra mắt hạ tầng thanh toán tại đây.

Hợp tác giữa Facebook và Jio Platforms sẽ giúp gần 30 triệu cửa hàng nhỏ có thể giao dịch "với tất cả khách hàng trong khu vực," ông Ambani nhấn mạnh khi thông báo về khoản đầu tư.

Chỉ một nửa trong số 1,3 tỉ người dân Ấn Độ hiện có kết nối trực tuyến. Theo Forrester Research Inc, doanh số TMĐT ở đây sẽ tăng gấp đôi lên mốc 68,4 tỉ USD vào năm 2022 so với con số 26,9 tỉ USD của năm 2018.

Năm ngoái, Reliance bắt đầu đầu tư khoảng 350.000 rupe (4.600 USD) để tân trang lại một cửa hàng có kích thước tương đương một garage ô tô, theo WSJ. Từ một cửa hàng nhỏ và lộn xộn, nó trở nên chuyên nghiệp hơn sau khi nhận đầu tư và mang thương hiệu JioMart. Chủ cửa hàng sẽ trả lại chi phí cho Reliance theo hình thức trả góp trong 6 năm.

Sau khi tham gia chương trình, khách hàng có thể đặt đồ thông qua tài khoản JioMart WhatsApp. Đơn hàng được chuyển về cửa hàng để thực hiện giao hàng và thu tiền mặt từ người mua. Reliance cũng cung cấp giải pháp quản lí và giao hàng miễn phí.

Nếu như các đối thủ của JioMart như Amazon và Flipkart (Walmart) dùng mô hình một điểm tập trung để người dùng đặt hàng, chiến lược TMĐT của Reliance chạy xuyên qua hàng triệu khu vực dân cư nhỏ ở Ấn Độ.

Chiến lược này có thể giúp Reliance có thêm nguồn thu trong tương lai bằng cách bán hàng cho các cửa hàng trong hệ sinh của mình với quy mô lớn. Bên cạnh đó, nó cũng thúc đẩy những người chưa thực hiện giao dịch TMĐT tiếp cận với nó.

Khoản đầu tư của Facebook vào Reliance "là một liên minh tự nhiên," Arpan Sheth, một nhà nghiên cứu của Bain & Co, chia sẻ. Trong khi Mark Zuckerberg có thể cùng một tỉ phú am hiểu địa phương bước chân vào lĩnh vực TMĐT, ông Ambani lại có thể tận dụng độ phủ của WhatsApp để tiếp cận người bán và người mua.

Theo nguồn tin của WSJ, ông Ambani mong muốn Jio trở thành một công ty là sự kết hợp của một công ty viễn thông như Verizon, một dịch vụ như Google, một công ty thanh toán như PayPal và một nhà cung cấp nội dung như Netflix.