Sử dụng thuật toán AI để phát hiện các nhóm game cờ bạc trái phép trên ví điện tử

Ngày 29/5, tại hội thảo “Cảnh báo rủi ro và phòng chống lừa đảo qua mạng” do Hiệp hội An toàn Thông tin Việt Nam (VNISA) tổ chức ông Phạm Lê Minh, Trưởng phòng An toàn Thông tin MoMo đã chia sẻ về hệ thống bảo mật thông minh có khả năng nhận diện các giao dịch bất thường, những hành vi có dấu hiệu tội phạm… trên ví điện tử.

Lợi dụng ví điện tử để đánh bạc

Theo ông Minh, những năm gần đây, lợi dụng sự phát triển ngày càng tăng của công nghệ thông tin lẫn số lượng ví điện tử và trung gian thanh toán tại Việt Nam…, tội phạm đánh bạc công nghệ cao đang có chiều hướng gia tăng, diễn biến phức tạp, trở thành vấn nạn nan giải của xã hội. 

Hiện nay, các nền tảng thanh toán, như ví điện tử, các cổng thanh toán đều có thể bị và đang bị lợi dụng cho việc phổ biến hình thức cờ bạc chẵn lẻ/tài xỉu dựa trên mã giao dịch chuyển tiền. Trong đó, các đối tượng có xu hướng lựa chọn MoMo bởi đây là ứng dụng sở hữu lượng người dùng lớn.

Ông Minh cho biết các đối tượng lợi dụng MoMo ở hai điểm là lịch sử giao dịch và mã giao dịch chuyển tiền. Ông Phạm Lê Minh đã chia sẻ  giải pháp chính MoMo đang áp dụng để phát hiện và ngăn chặn hành vi đánh bạc công nghệ cao.

Đơn cử, xây dựng, phát triển hệ thống phát hiện bất thường dựa trên các luật. Thông qua việc xây dựng các luật dựa trên một số hành vi có đặc trưng cơ bản của các đối tượng như nội dung chuyển tiền, lấy lịch sử giao dịch…, ví điện tử nhận biết những đối tượng có hành vi bất thường.

Ngoài ra, MoMo cũng xây dựng và phát triển hệ thống phát hiện bất thường dựa trên AI (AI-based detection) để học máy. Bằng việc áp dụng các đặc trưng và thuật toán AI phù hợp, hệ thống có thể phát hiện ra các nhóm game cờ bạc, không chỉ game bài chẵn - lẻ mà còn có thể phát hiện ra các game bài khác như tá lả, tài - xỉu…

Xây dựng, tích hợp hệ thống phát hiện và chống giả mạo API. Giải pháp này giúp xác định được một yêu cầu từ người dùng được gửi lên máy chủ xuất phát từ ứng dụng ví điện tử hay từ một công cụ, máy ảo, thiết bị không an toàn. Từ đó xác định được yêu cầu gửi lên máy chủ có phải của các nhóm liên quan đến cờ bạc hay không.

Bên cạnh đó, MoMo đang áp dụng một số giới hạn như hạn mức nhận tiền, hạn mức chuyển tiền, hạn mức thanh toán, hạn mức tra cứu lịch sử giao dịch…

Chia sẻ tại hội thảo, ông Minh cho biết: “Khi áp dụng các giải pháp trên thì các đối tượng chuyển sang các hình thức, phương thức mới như thay đổi nội dung chuyển tiền, thay đổi cách tính kết quả chẵn - lẻ dựa vào mã tự sinh ra từ hệ thống của đối tượng để lừa người chơi...

Khi các đối tượng thay đổi phương thức, hình thức mới thì hệ thống của chúng tôi sẽ tự động cập nhật các luật, đặc trưng, thuật toán để phát hiện và ngăn chặn kịp thời".

Với các biện pháp trên, đại diện MoMo cho biết ví điện tử này đã phát hiện và chặn hơn hàng chục nghìn Ví MoMo nghi ngờ có hành vi cờ bạc. “Về cơ bản, MoMo đã xử lý hết được các ví có dấu hiệu cờ bạc (làm nhà cái)”, ông Minh khẳng định.

Phòng vệ theo chiều sâu

Ông Minh phân tích những bài học kinh nghiệm mà MoMo đúc kết được trong quá trình xây dựng và phát triển các giải pháp công nghệ. Trong đó, bài học lớn nhất là là việc phát triển mô hình phòng vệ theo chiều sâu (Defense in Depth), nghĩa là phải phòng vệ nhiều lớp, từ lớp thiết bị (device), front-end, back-end, sản phẩm rồi đến vận hành và các chính sách liên quan. 

Đại diện MoMo khẳng định phòng vệ theo chiều sâu là trách nhiệm chung của tất cả các bộ phận có liên quan trong công ty từ bộ phận CNTT đến các bộ phận khác như: Sản phẩm, quản trị rủi ro, pháp lý, chăm sóc khách hàng, truyền thông...

Bài học tiếp theo là các giải pháp đơn giản, không phụ thuộc nhiều vào kỹ thuật vẫn có thể mang lại hiệu quả cao; và bất kỳ ai cũng có thể tham gia vào quá trình xây dựng các giải pháp an toàn thông tin. 

Cập nhật thường xuyên thông tin về các hình thức, phương thức, thủ đoạn mới mà các nhóm đối tượng cờ bạc chủ động xây dựng lên và chủ động, tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng nhà nước để cung cấp các thông tin cần thiết, từ đó phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi tổ chức đánh bạc công nghệ cao.

Theo ông Minh, sau hết, trách nhiệm cảnh báo rủi ro và phòng chống lừa đảo qua mạng không chỉ của riêng MoMo, doanh nghiệp hay các cơ quan chức năng nhà nước, mà còn cần đến sự chung tay của chính mỗi người dùng.

“Tuyệt đối không cho người khác thuê, mượn, sử dụng trái phép danh tính và các giấy tờ tùy thân; đồng thời luôn tỉnh táo và nâng cao cảnh giác trước các thủ đoạn tinh vi của tội phạm công nghệ cao để bảo vệ tài sản của chính mình”, phía MoMo nhấn mạnh