'Startup để kiếm tiền có gì là sai?'

Anisa Menur A. Maulani là cây bút người Indonesia của trang tin công nghệ và khởi nghiệp châu Á e27 có trụ sở chính tại Singapore. Cô chia sẻ quan điểm về lý tưởng khởi nghiệp sau quá trình tiếp xúc với cộng đồng startup trong khu vực.

Khi còn bé, tôi thường cảm thấy không thích lắm khi nghe câu "tiền bạc không thể mua được hạnh phúc". Mỗi khi nhìn thấy dòng này trên các tấm poster hay quyển sách nào đó, tôi sẽ lay người lớn gần nhất và nói rằng điều này thật là ngạo mạn.

"Khi có tiền, bạn có thể mua nhà và cho con đến trường. Tại sao điều này lại không khiến bạn hạnh phúc? Vậy bạn còn muốn điều gì trong đời nữa?", tôi luôn tự hỏi như thế. Từng trải qua khoảng thời gian khó khăn, có lúc gần như không có cắc bạc nào trong người, tôi hiểu rất rõ mối lo của việc đảm bảo bọn trẻ con có thể trở lại trường vào kỳ học tới.

Nhưng hãy bỏ qua những vấn đề lớn lao như an toàn tài chính. Tôi muốn quay trở lại năm 2015 khi tôi được đề nghị một cơ hội làm việc tại e27 và sau đó rất vui vẻ tham gia đội ngũ này. Đã từ lâu tôi nghe những câu chuyện tuyệt vời khi làm việc với cộng đồng startup trong khu vực. Với tôi, đây là hình ảnh thu nhỏ của sự sáng tạo và đổi mới. Nơi ấy đầy ắp những con người sẽ không chỉ ngồi xuống và chấp nhận những thứ trước mắt. Ở đó là những cá thể luôn tìm cách giải quyết tốt hơn và giúp mọi người điều chỉnh các vấn đề trong cuộc sống. Đó là những người nuôi dưỡng sự thay đổi của xã hội.

Trong một thời gian, tôi thường nghĩ rằng đó là lý do duy nhất mà người ta xây dựng một công ty startup. Rằng bạn không chỉ làm vì tiền, bạn thực hiện bởi một thứ gì khác quan trọng hơn.

Tôi tìm thấy mình khi nhìn thấy những bạn trẻ vừa ra trường và mở công ty của riêng mình với động lực sẽ trở thành Bill Gates tiếp theo, cũng giống cách người hâm mộ dòng nhạc indie cười nhạo fan của các nhóm nhạc nam, khi cho rằng họ không phải là âm nhạc chính hiệu mà chỉ làm vì tiền, mọi người nghĩ rằng thay vào đó nghệ sĩ nên và chỉ nên cống hiến vì nghệ thuật.

Nhưng sau ba năm, khi gặp càng nhiều người trong cộng đồng startup, tôi càng nhận ra người ta có rất nhiều lý do để khởi phát một công ty. Một tôi cũ kỹ sẽ cảm thấy khó chịu với những người đó, nhưng rất may là tôi được nhắc nhớ về khoảng thời gian tuổi thơ khi từng cho rằng không có gì sai khi có tiền cả.

Giàu có là một chuyện tốt

Tôi không nói rằng bạn không nên bắt đầu một công ty với mục tiêu là tạo ra sự thay đổi bởi thật ra có nhiều cách khác ở bên ngoài kia. Để xây dựng một công ty thành công, bạn cần bắt đầu bằng việc hiểu vấn đề mà khách hàng đối diện hằng ngày.

Nhưng ngay cả khi bạn sáng lập một công ty mà không có một ý tưởng giảm thiểu những hạn chế trong cuộc sống, miễn là không tổn hại điều gì hay đến ai, bạn không có lý do phải chùn chân hay nhìn xuống. Bởi kinh doanh vốn dĩ đã là một việc đầy tích cực.

Ciputra, nhà sáng lập công ty bất động sản cùng tên tại Indonesia từng chia sẻ trong một sự kiện rằng các doanh nhân có thể tạo nguồn sức mạnh kinh tế cho xã hội. Trên chặng đường dài, một xã hội thúc đẩy phát triển kinh tế thậm chí có thể làm giảm tỷ lệ tham nhũng.

"Sẽ chẳng còn vụ tham nhũng nào nếu nền kinh tế đủ mạnh. Một khi trở thành doanh nhân, họ sẽ chẳng còn hứng thú trong việc tham nhũng tiền bạc. Mọi người nhận hối lộ cũng chỉ bởi họ muốn trở nên giàu có". Cá nhân tôi cho rằng cốt lõi giá trị nằm ở hành động của những người trong cộng đồng doanh nhân ấy.

Nhiều năm trời, các bậc phụ huynh ở Indonesia thường khuyến khích con mình trở thành viên chức nhà nước, một công việc được xem là ổn định với các chế độ và phúc lợi tốt. Nhiều thế hệ trẻ tại đây đã ngoan ngoãn nghe theo những lời khuyên đó cho tới vài năm gần đây, khi thành phần doanh nhân ngày càng tăng trưởng. Thay vì tìm kiếm một cuộc sống an toàn và ổn định, người trẻ bây giờ muốn mạo hiểm và bước ra khỏi những giới hạn của bản thân. Họ khám phá khả năng, mở rộng mạng lưới và cuối cùng là đưa cuộc sống của mình lên một tầm cao mới.

Chúng ta luôn có quyền lựa chọn cách mà mình muốn đóng góp cho xã hội. Một số người lựa chọn thông qua các hoạt động kinh doanh, một số tiếp tục kinh doanh và có những hoạt động độc lập. Không bao giờ chỉ có cách duy nhất để làm việc tốt, cũng giống như Radiohead không phải là ban nhạc duy nhất chơi hay trên trái đất này.

Miễn là còn giữ được sự trung thực và chăm chỉ, bạn không nên để bất cứ ai khiến mình cảm thấy xấu hổ khi làm startup với giấc mơ kiếm tiền và trở nên giàu có. Điều quan trọng là "đừng gây bất cứ tổn hại nào".