Những điểm nhấn trong kết quả hoạt động các ngân hàng quý I: Tỷ lệ nợ xấu tăng, áp lực dự phòng vẫn ở mức cao

Trong báo cáo cập nhật kết quả kinh doanh quý I/2022 ngành ngân hàng, Bộ phận phân tích Chứng khoán SSI (SSI Research) cho biết trong quý I, các ngân hàng có mức tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ và duy trì được xu hướng tăng trưởng lợi nhuận ổn định (ngoại trừ VietinBank và OCB).

Tuy nhiên, kết quả này chỉ phản ánh hoạt động trong quý I và chưa phản ánh đầy đủ tác động của những động thái siết hoạt động cho vay bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp gần đây. Chuyên gia cho rằng rủi ro trong ngắn hạn vẫn còn cho đến khi tình hình thị trường trái phiếu doanh nghiệp trở nên rõ ràng hơn.

Tăng trưởng tín dụng cao chưa từng có tại các ngân hàng quốc doanh

Trong quý I, tín dụng tăng trưởng mạnh 7% so với đầu năm so với mức 3,4% cùng kỳ. Đáng chú ý, tốc độ tăng trưởng tín dụng cao chưa từng có tại các ngân hàng quốc doanh (tăng 6,4% so với đầu năm), với động lực là các khoản cho vay ngắn hạn.

Cụ thể, VietinBank gần đạt hạn mức tín dụng được cấp ban đầu vào cuối tháng 3 (tăng 9% so với đầu năm) với việc đẩy mạnh giải ngân cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Trong khi đó, các ngân hàng tư nhân có tốc độ tăng trưởng tín dụng cao (ngoại trừ HDBank) có số dư trái phiếu doanh nghiệp tiếp tục mở rộng. Tại thời điểm cuối quý I/2022, số dư trái phiếu doanh nghiệp lớn nhất là ở các ngân hàng Techcombank, MB, VPBank, TPBank và SHB.

Tỷ lệ nợ xấu tăng, áp lực dự phòng vẫn ở mức cao

Về chất lượng tài sản, tỷ lệ nợ xấu tại hầu hết ngân hàng xấu đi trong quý I nguyên nhân một phần do việc phân loại lại các khoản nợ tái cơ cấu thành nợ nhóm 4 hoặc 5 sau khi hết thời hạn tái cơ cấu.

Tỷ lệ nợ nhóm 2 tăng tương đối mạnh, ngoại trừ tại ACB, HDBank, MSB và Techcombank. Nhìn chung, chuyên gia cho rằng chất lượng tài sản trong quý I ở các ngân hàng chưa phải là vấn đề đáng lo ngại nhưng áp lực trích lập dự phòng vẫn ở mức cao (tăng 18% so với cùng kỳ).

NIM tăng nhẹ

Theo SSI Research, NIM các ngân hàng tăng nhẹ so với quý trước do tỷ lệ LDR thuần được nâng lên 93% (so với mức 90% vào cuối năm 2021). Các ngân hàng quốc doanh còn được hưởng lợi từ sự gia tăng đáng kể của tiền gửi có kỳ hạn từ kho bạc nhà nước (tăng 66.000 tỷ đồng so với đầu năm) và CASA cải thiện, đặc biệt tại BIDV và Vietcombank.

Việc tăng CASA có thể là kết quả ban đầu của các chương trình miễn phí chuyển khoản bắt đầu từ năm 2022 tại các ngân hàng quốc doanh. Với tốc độ tăng trưởng tín dụng mạnh và tỷ lệ NIM ổn định, thu nhập lãi thuần (NII) tăng 19% so với cùng kỳ.

Sacombank là một ngoại lệ với NII giảm 9% so với cùng kỳ, do ngân hàng đẩy mạnh việc thoái lãi dự thu tồn đọng.

Thu nhập phí tăng mạnh ở nhóm tư nhân, thu hẹp ở nhóm quốc doanh

Phân tích kỹ hơn về cơ cấu lợi nhuận quý I, SSI cho biết thu nhập phí thuần tăng trưởng mạnh ở nhóm ngân hàng tư nhân (tăng 37% so với cùng kỳ), nhưng thu hẹp ở nhóm ngân hàng quốc doanh ( giảm 16,5% so với cùng kỳ) vì các ngân hàng quốc doanh đã chọn cách hy sinh một phần thu nhập phí để đổi lấy việc mở rộng CASA, giảm chi phí vốn

Trong khi đó, thu nhập từ dịch vụ thanh toán và bancassurance vẫn tăng mạnh ở hầu hết các ngân hàng tư nhân. Thu nhập liên quan đến hoạt động kinh doanh trái phiếu doanh nghiệp chưa bị ảnh hưởng trong quý I/2022.

Thu nhập ròng ngoài lãi nhìn chung yếu ngoại trừ giao dịch ngoại hối tại các ngân hàng quốc doanh và tư nhân lớn, và thu từ nợ xấu đã xử lý tại ACB, VietinBank, Sacombank và VPBank.

Lãi từ chứng khoán đầu tư khá ảm đạm trong toàn ngành, ngoại trừ MB, VietinBank và Techcombank thậm chí còn ghi nhận lỗ ròng chứng khoán đầu tư do trích lập dự phòng giảm giá đối với danh mục trái phiếu chính phủ.

Tuy nhiên, số dư dự phòng này dự kiến sẽ được hoàn nhập trong quý II/2022, do Thông tư 24/2022 mới đây không yêu cầu các doanh nghiệp phải trích lập dự phòng giảm cho trái phiếu chính phủ từ ngày 25/5/2022.