'Quả bom hẹn giờ' đối với nền kinh tế lớn thứ ba Eurozone

Khi được hỏi về lý do ra ra đi hàng loạt, họ cho biết tại Italy, mức lương của người lao động là thấp và kỹ năng của họ không được công nhận. Tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp rời đi nói riêng đang gia tăng.

Billie Fusto, người đến từ vùng Calabria, miền Nam Italy và đang học thạc sĩ ở Rome, không phải là người theo đuổi mức lương cao và không muốn gì hơn là "một cuộc sống yên bình" tại quê nhà. Nhưng giống như hàng chục nghìn sinh viên Italy trẻ tuổi khác, chàng trai 24 tuổi này lo sợ rằng mình không còn lựa chọn nào khác ngoài việc di cư.

Fusto nói: "Tôi không tìm kiếm sự giàu có... hay trách nhiệm lớn lao. Tôi muốn một cuộc sống yên bình, nơi tôi không phải lo lắng về việc liệu mình có 15 euro (15,8 USD) để đi mua sắm hay không. Và hiện tại, ở Italy, điều đó không được đảm bảo".

Theo báo cáo của Quỹ Đông Bắc Italy, trong khi di cư đã trở thành vấn đề nóng, thì cứ mỗi người nước ngoài trẻ tuổi đến định cư tại Italy thì có gần 9 người Italy trẻ tuổi rời đi.

Ông Renato Brunetta, Chủ tịch Hội đồng Kinh tế và Lao động Quốc gia (CNEL), cho biết trong buổi trình bày báo cáo vào tháng 10/2024 rằng "thật không bình thường khi đất nước chúng ta không tự hỏi tại sao và không khắc phục tình trạng chảy máu chất xám này”.

Một số người, đặc biệt là từ miền Nam nghèo hơn của Italy, đang chuyển đến các vùng phía Bắc giàu có của đất nước để thử vận may. Tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp trong số họ đã tăng từ 18% lên 58% trong 2 thập kỷ qua.

Nhưng ngay cả ở miền Bắc công nghiệp hóa của Italy, điều kiện làm việc vẫn kém hấp dẫn hơn những nơi khác. Italy là một trong số ít quốc gia thành viên của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) có mức lương thực tế giảm so với năm 2019.     

Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên cũng cao hơn mức trung bình của châu Âu, ở mức 17,7% vào tháng 10, so với 15,2% của toàn Liên minh châu Âu (EU).

Tại Italy, các nơi làm việc không coi trọng công trạng, trong khi nước này không có mức lương tối thiểu quốc gia và mức lương không tăng theo số năm học đại học. Sự chênh lệch có thể lên tới vài trăm euro mỗi tháng cho cùng một vị trí ở các quốc gia châu Âu khác.

Elena Picardi, 24 tuổi, đã trở về Rome sau khi học khoa học chính trị ở Pháp -- nhưng hy vọng tìm được việc làm ở Italy của cô đang nhanh chóng tan biến. Picardi nói: "Thông thường, khi nói đến các lời mời làm việc tại Italy, mức lương không được nêu rõ hoặc thường thấp hơn. Tôi muốn đóng góp cho tương lai của nước mình và ở gần gia đình. Nhưng tại sao tôi phải hy sinh triển vọng của mình khi... hồ sơ của tôi được đánh giá cao hơn (ở nước ngoài)?"

Theo Quỹ Đông Bắc, sự "chảy máu chất xám" đã khiến Italy thiệt hại ước tính 134 tỷ euro trong giai đoạn năm 2011-2023. Trong số những người về nước, nhiều người cho biết họ muốn ở gần gia đình hơn. Những người khác ở nhà vì cần thiết hơn là do họ chọn.

Theo Cơ quan thống kê châu Âu (Eurostat), độ tuổi trung bình để rời khỏi nhà gia đình tại Italy vào năm 2022 là 30 - một trong những độ tuổi cao nhất tại EU, chỉ sau Tây Ban Nha và Hy Lạp

Sự di cư của những người trẻ tuổi càng đáng lo ngại hơn khi xét đến dân số Italy đang già đi. Theo Cơ quan Thống kê quốc gia Italy (ISTAT), tỷ lệ giữa những người có việc làm và những người không có việc làm sẽ tăng từ mức 3/2 hiện nay lên khoảng 1/1 vào năm 2050.

Để đảo ngược xu hướng này, Italy cần đưa ra các ưu đãi về thuế cho những người lao động có trình độ hoặc chuyên môn cao sống ở nước ngoài trở về nước, với mức cắt giảm thậm chí còn lớn hơn đối với những người mang theo con cái.