Bước sang năm 2022, sau khoảng thời gian dài đi ngang thì chỉ trong khoảng 2 tháng vừa qua, thị trường chứng khoán Việt Nam giảm nhanh và sâu, VN-Index bay 20% giá trị khiến nhiều nhà đầu tư bị thua lỗ nặng.

Sau nhiều lần chứng kiến thị trường sụt giảm mạnh thay vì chỉ tăng liên tiếp như năm ngoái, các chuyên gia đánh giá nhà đầu tư sẽ trưởng thành và quan tâm đến việc quản lý rủi ro cho danh mục thay vì chỉ mua bán theo trào lưu, nhờ vậy thị trường sẽ ngày càng phát triển bền vững.

Bày tỏ quan điểm về vấn đề này, ông Phan Dũng Khánh, Giám đốc Tư vấn đầu tư Maybank Investment Bank cho biết: "Lúc thị trường đi lên ai cũng có lời, ai cũng tưởng kiếm tiền dễ dàng. Năm ngoái, tỷ suất sinh lời của nhà đầu tư khoảng 70%. Còn từ đầu năm đến nay, VN-Index rớt 20% và rất nhiều danh mục của nhà đầu tư có mức thua lỗ lớn. Do đó, việc quản trị rủi ro trong bối cảnh thị trường xuống mới được nhà đầu tư quan tâm". 

Trong vài phiên gần đây, thị trường có tín hiệu tích cực trở lại, giới đầu tư thắc mắc liệu thị trường đã tạo đáy ngắn hạn và hết rủi ro? 

Bà Nguyễn Thị Hằng Nga, Phó Tổng giám đốc Công ty Quản lý quỹ Vietcombank (VCBF) nhận định đầu tư bất kỳ kênh tài sản nào cũng cần quan tâm đến quản trị rủi ro. Cổ phiếu luôn được coi là loại tài sản có độ rủi ro cao, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cung cầu, tâm lý, tình hình kinh doanh, sự kiện địa chính trị…

"Lịch sử đã chứng minh, cổ phiếu là kênh đầu tư tốt nhất trong dài hạn và là kênh dẫn vốn vô cùng quan trọng của nền kinh tế. Tuy nhiên, việc "tự đầu tư" không hề đơn giản vì nhà đầu tư cá nhân có xu hướng đầu tư theo trào lưu, thấy mọi người xung quanh có lãi mới bắt đầu tham gia. Bản chất của đầu tư là “mua rẻ bán đắt” nhưng nhà đầu tư lại kỳ vọng có thể “mua cao và bán cao hơn”. Do đó, rủi ro không nằm ở lúc thị trường giảm mà chính là lúc mua với giá cao". 

Đầu tư như nào trong thị trường downtrend?

Nếu nhà đầu tư cá nhân vẫn muốn tự đầu tư cổ phiếu, bà Hằng nhấn mạnh có 3 yếu tố quan trọng nhất cần cân nhắc. Thứ nhất về cách lựa chọn cổ phiếu, nhà đầu tư phải đánh giá mọi khía cạnh của cổ phiếu và doanh nghiệp, đưa vào mô hình định giá để so sánh tiềm năng tăng trưởng với rủi ro có thể bị lỗ.

Thứ hai là xây dựng danh mục đa dạng và lựa chọn cổ phiếu đầu ngành ở các ngành khác nhau. Khi một yếu tố tác động tiêu cực đến một doanh nghiệp thì lại có lợi cho một doanh nghiệp khác trong danh mục để giảm trừ rủi ro.

Thứ ba là đầu tư dài hạn, hạn chế giao dịch ngắn hạn. Ví dụ như tỷ lệ vòng quay vốn của VCBF trong năm 2021 chỉ 29%, thời gian nắm giữ cổ phiếu trung bình đạt 3,5 năm.

Còn theo ông Khánh, để vừa kiếm được tiền vừa phòng ngừa rủi ro thì cách tốt nhất là đi theo thị trường chứ không phải chống lại nó. Nhà đầu tư cần có kỹ năng quan sát dòng tiền đang chảy theo hướng nào.

"Trong thị trường có xu hướng xuống, để kiếm được tiền có 3 cách. Thứ nhất là xác định ngành nghề đi ngược xu hướng hoặc nhóm cổ phiếu mang tính chất phòng thủ. Thứ hai là tham gia thị trường chứng khoán phái sinh. Cuối cùng là lựa chọn những cổ phiếu có nền tảng cơ bản tốt để đầu tư dài hạn".