Oxfam thúc giục EU xử lý các ‘thiên đường trốn thuế’

Liên minh Châu Âu (EU) sẽ sớm công bố danh sách đen về các “thiên đường trốn thuế”, một phần trong chiến lược nhằm xử lý vấn nạn toàn cầu này. Tuy nhiên, tổ chức nhân đạo Oxfam của Anh vẫn hoài nghi quyết tâm của EU và đã công bố danh sách đen do tổ chức này tổng hợp.

oxfam thuc giuc eu xu ly cac thien duong tron thue

Ảnh minh họa. Nguồn: Westdeutscher Rundfunk/Deutsche Welle.

Ủy ban Châu Âu (EC) hồi đầu tháng thông báo kế hoạch công bố danh sách các “thiên đường trốn thuế” sau khi vụ Hồ sơ Paradise gây chấn động dư luận thế giới. Sau khi EC ra thông báo này, chính phủ các nước tìm đủ mọi cách để tránh rơi vào tình huống khó xử và xấu hổ nếu lọt vào danh sách đen.

Tuy nhiên, nhiều người vẫn nghĩ bản danh sách này, dự kiến sẽ được công bố sau khi được bộ trưởng tài chính các quốc gia EU phê chuẩn, sẽ không có tác dụng do chịu nhiều áp lực chính trị.

Oxfam có cùng quan điểm trên. Trong một báo cáo công bố hôm 28/11, tổ chức nhân đạo này đã đánh giá lại các bằng chứng thuế của 92 quốc gia hiện đang được EU xem xét và 28 nước thành viên EU không thuộc phạm vi đánh giá của EU.

Áp dụng việc đánh giá hệ thống minh bạch thuế và thuế suất của các nước tương tự như EU, báo cáo của Oxfam khẳng định một bản danh sách đầy đủ phải bao gồm 4 quốc gia thành viên EU là Ireland, Luxembourg, Malta và Hà Lan.

‘Danh sách đen hay sự minh oan?’

Trong số 92 quốc gia và vùng lãnh thổ ngoài EU được đánh giá, Oxfam cho biết 35 quốc gia nên có tên trong danh sách đen của EU, trong đó có các quốc gia châu Âu như Albania, Bosnia-Herzegovina, Montenegro, Serbia và Thụy Sỹ. Ngoài ra còn có cả Gibraltar, lãnh thổ nước ngoài của Anh ở cực Nam bán đảo Iberia.

Trong báo cáo có tiêu đề “Danh sách đen hay sự minh oan?”, Oxfam cho rằng nếu thật sự quyết tâm, EU nên đưa tên các quốc gia thành viên của mình vào danh sách các “thiên đường trốn thuế”. Tuy nhiên, tổ chức từ thiện này lo ngại “áp lực chính trị sẽ làm giảm tiêu chuẩn đánh giá và dẫn đến một bản danh sách vô hiệu”.

“Chúng tôi muốn các quốc gia bị Oxfam phát hiện phải có tên trong danh sách đen. Nếu không, các nước này sẽ xem đó là giấy thông hành để tiếp tục theo đuổi mô hình “thiên đường trốn thuế” ích kỷ và nguy hại cho xã hội, đồng thời thúc đẩy cuộc đua giảm thuế mang tính hủy hoại trên toàn cầu. Nhóm 20 quốc gia công nghiệp phát triển và đang phát triển (G20) cũng có một quốc gia trong danh sách đen là quốc đảo Trinidad và Tobago. Và EU không nên bật đèn xanh cho một trò khôi hài tương tự như thế”, ông Tobias Hauschild, chuyên gia thuế của Oxfam, cho biết.

Ngoài việc lên tiếng chỉ trích quyết định của EU loại các quốc gia thành viên ra khỏi danh sách “thiên đường trốn thuế”, Oxfam cũng đặc biệt lên án các chính sách của Bermuda, Quần đảo Bahamas và Quần đảo Cayman. Bản báo cáo của tổ chức này còn kêu gọi các biện pháp cấm vận và trừng trị mạnh tay đối với các quốc gia có tên trong danh sách đen.

Động cơ của danh sách đen là gì?

Oxfam khó có thể biến kỳ vọng thành hiện thực. Khi quan điểm về thuế của các quốc gia thành viên EU bị chia rẽ sâu sắc, nhiều người tỏ ra hoài nghi về khả năng EU đưa tên các thành viên vào danh sách “thiên đường trốn thuế”.

Bản danh sách được đề xuất sẽ không bao gồm các quốc gia thành viên EU và theo một số báo cáo, chính phủ các nước ngoài EU như Serbia và Thổ Nhĩ Kỳ thậm chí đã vận động hành lang thành công để được loại ra khỏi danh sách vì lo ngại những hậu quả tiêu cực khi lọt vào.

Trong khi Ủy viên Kinh tế và Tài chính EU Pierre Moscovici yêu cầu một bản danh sách “đáng tin cậy” với “các biện pháp trừng trị thích đáng” thì chi tiết về các biện pháp trừng phạt mà EU có thể áp dụng cho các quốc gia thành viên vẫn chưa được nhắc đến.

Ngoài ra, vẫn có khả năng một bản danh sách đen chỉ là công cụ để làm mất uy tín của các quốc gia bị xem là thiên đường trốn thuế, trong khi phần lớn hoạt động tài chính ở nước ngoài là hợp pháp về mặt lý thuyết.