Những điểm nghẽn kinh tế nào cần tháo gỡ sau dịch COVID-19?

Phát biểu tại hội thảo với chủ đề "Nhận diện các điểm nghẽn phát triển của Việt Nam trong bối cảnh hậu Covid 19: một số yêu cầu cải cách thể chế" do Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức ngày 1/6, bà Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng CIEM cho biết, kinh tế Việt Nam những tháng đầu năm chịu ảnh hưởng lớn bởi dịch Covid-19.

Đến nay, Việt Nam cơ bản khống chế được dịch, nhờ đó bắt đầu bước vào khôi phục kinh tế. Tuy nhiên, trên thế giới diễn biến của dịch còn hết sức phức tạp. "Đây là lúc chúng ta nhìn nhận lại những điểm nghẽn trong phát triển kinh tế để có biện pháp tháo gỡ, qua đó đưa nền kinh tế phát triển. 

Những điểm nghẽn này thực tế  không phải đến lúc có dịch Covid-19 mới xuất hiện, mà đã có từ trước chưa khắc phục được. Trong bối cảnh ảnh hưởng dịch, các điểm nghẽn đó có thể có những biến đổi cần phải nhìn nhận rõ để tháo gỡ", Viện trưởng CIEM Trần Thị Hồng Minh nhấn mạnh.

Theo ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban Kinh tế vĩ mô của CIEM, hiện nay, Việt Nam đang bước vào một giai đoạn Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội mới, do đó, cần tiếp tục nghiên cứu thảo luận về nhiều lĩnh vực cải cách như phát triển doanh nghiệp, thương mại... 

Quá trình đó phải tính đến những thay đổi, những ẩn số có thể tác động đến kinh tế - xã hội Việt Nam 10 năm tới. 

Về những hệ lụy của dịch COVID-19, ông Nguyễn Anh Dương cho rằng, hiện các tổ chức quốc tế đều hạ dự báo tăng trưởng kinh tế thế giới; trong đó, có Việt Nam. Không ít đánh giá cho rằng, tác động đối với kinh tế thế giới nghiêm trọng hơn so với cả thời kỳ khủng hoảng tài chính toàn cầu và những hệ lụy này có thể kéo dài.

"Đã có chuyên gia cảnh báo khủng hoảng nợ toàn cầu do hệ lụy của các biện pháp kích thích tài khóa - tiền tệ trong thời kỳ trong và sau đại dịch Covid-19", ông Nguyễn Anh Dương nói.

Nói về một số điểm nghẽn đối với phát triển hậu COVID-19, đại diện CIEM nhấn mạnh tới điểm nghẽn về chất lượng thể chế, thể hiện ở việc triển khai Chính phủ điện tử (tiến tới Chính phủ số); hiệu quả điều phối và sử dụng nguồn lực công; phát triển bao trùm và bền vững.

Ông Nguyễn Anh Dương lưu ý tới điểm nghẽn ứng xử với nhà đầu tư. "Tới đây, việc ứng xử với nhà đầu tư không chỉ là cắt giảm thủ tục không cần thiết, mà để thu hút FDI có hiệu quả vào các lĩnh vực quan tâm thì Việt Nam cần để ý đến ban hành các tiêu chuẩn".

Về cải cách thể chế, chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành cho rằng đây là vấn đề cực kỳ quan trọng và cần giải quyết 3 vấn đề lớn: Một là một cơ chế ứng xử phản ứng thích hợp. Hai là tốc độ phản ứng phải rất nhanh. 

Ba do nhanh, tức thờ như vậy có thể những thời điểm nhất định về cơ chế phản ứng, cách thức phản ứng các giải pháp luật chưa thật hoàn chỉnh, cho nên một điều vốn rất quan trọng thì càng quan trọng, tức là tương tác với thị trường với công chúng, phản hồi để có điều chỉnh, để có những chính sách tốt nhất.

Thời gian tới, bối cảnh thế giới rất bất định, căng thẳng ngày càng gia tăng, trong bối cảnh đó, phản ứng nhanh của Chính phủ và sự thích ứng của doanh nghiệp là quan trọng.

Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế (Phòng Công nghiệp và Thương mại Việt Nam - VCCI) nhận định, vị thế của Việt Nam sẽ khác sau dịch COVID-19. Qua đại dịch này, chất lượng quản trị của Việt Nam cũng được khẳng định. Doanh nghiệp Việt có sự thích nghi tốt.

"Tuy nhiên, trong thời gian tới, chúng ta cần tiếp tục cải cách thủ tục hành chính mạnh mẽ hơn và đi vào thực chất. Chúng ta đã đi được bước dài về cải cách thủ tục hành chính, nhưng lại vấp phải vấn đề khó hơn, ví dụ như: giải quyết tranh chấp, bảo vệ tài sản. Do đó, cải cách này cần mạnh mẽ hơn, bước sang giai đoạn mới là tạo thuận lợi cho doanh nghiệp chứ không chỉ là tháo gỡ khó khăn", ông Đậu Anh Tuấn nói.