NHNN có nhiều cách để hạ nhiệt tỷ giá, biện pháp nào sẽ được ưu tiên?

Việc đi ngược với chính sách tiền tệ của Fed từ đầu năm đến nay góp phần làm gia tăng chênh lệch lãi suất giữa Việt Nam và Mỹ. Điều này được giới phân tích cảnh báo nhiều lần, nguy cơ làm gia tăng áp lực lên tỷ giá. 

Trong khi đó, Fed vừa kết thúc cuộc họp tháng 9 và quyết định giữ nguyên lãi suất trong phạm vi 5,25 - 5,5%, mức cao nhất trong 22 năm trở lại đây. Đây là tín hiệu tốt với Việt Nam tuy nhiên Fed vẫn kỳ vọng sẽ có thêm một đợt tăng nữa vào cuối năm nay, do vậy áp lực với tiền đồng vẫn hiện hữu.

Ba biện pháp giúp hạ nhiệt tỷ giá

Chia sẻ với chúng tôi, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích Khối Khách hàng cá nhân của Chứng khoán Yuanta Việt Nam, cho biết để hạ nhiệt tỷ giá, nhà điều hành có thể sử dụng ba biện pháp: tăng lãi suất, bán USD hoặc hút tiền đồng về. Trong năm ngoái vào giai đoạn tỷ giá tăng cao liên tục, NHNN đã có những biện pháp như hạ tỷ giá trung tâm, sau đó phát hành giấy tờ có giá ngắn hạn để hút tiền về. 

Theo chuyên gia, ở thời điểm hiện tại, công cụ tăng lãi suất sẽ không được sử dụng do NHNN vẫn đang trong xu hướng nới lỏng tiền tệ để hỗ trợ nền kinh tế. Nhà điều hành cũng không muốn bán USD ra do muốn bảo toàn dự trữ ngoại hối.

"Vì thế trong bối cảnh hiện tại, hút bớt tiền đồng thông qua kênh tín phiếu được ưu tiên lựa chọn", ông Minh nói.

Ông Nguyễn Thế Minh cho hay động thái hút bớt tiền đồng này sẽ phần nào giúp thu hẹp chênh lệch lãi suất giữa VND và USD, lãi suất liên ngân hàng VND sẽ được nâng lên, từ đó hạ nhiệt vấn đề tỷ giá và giúp NHNN có thêm dư địa điều hành trong trung hạn. 

Điều này đã được minh chứng khi sau khoảng 15 tuần không phát sinh nghiệp vụ trên thị trường mở, chiều 21/9, NHNN đã hút gần 10.000 tỷ đồng ra khỏi hệ thống thông qua kênh tín phiếu. Cụ thể, NHNN đã chào thầu tín phiếu kỳ hạn 28 ngày với 9.995 tỷ đồng trúng thầu, lãi suất ở mức 0,69%/năm.

Tuy nhiên, ông Minh cho rằng với khả năng Fed có thể tăng lãi suất trong cuộc họp tháng 11 hoặc tháng 12 tới, đồng USD sẽ tiếp tục mạnh lên. "Do đó, khó có thể kỳ vọng tỷ giá sẽ quay đầu giảm trong bối cảnh hiện tại, tuy nhiên nhà điều hành sẽ có các biện pháp điều tiết để tỷ giá biến động trong vùng kiểm soát", ông Minh cho hay.

Kịch bản tỷ giá tăng nóng như cuối 2022 sẽ không lặp lại

Sau gần nửa năm bình ổn, tỷ giá bật tăng trở lại gây ra nhiều lo ngại. Tuy nhiên theo ông Trần Ngọc Báu, CEO của WiGroup, tỷ giá tăng nằm trong dự liệu của NHNN và khả năng tăng nóng như cuối năm 2022 sẽ không xảy ra.   

"Bối cảnh hiện tại hoàn toàn khác với cuối năm 2022, khi đó USD rút ra thực sự do lo sợ sự đổ vỡ mang tính dây chuyền. Hiện tại hệ thống ngân hàng ổn định hơn rất nhiều, không có tình trạng rút vốn. Hơn nữa, cán cân vãng lai hiện tương đối mạnh. Dự báo cán cân tổng thể năm nay sẽ thặng dư nhẹ. Trong khi đó hồi cuối năm 2022, cán cân vãng lai tương đối yếu do xuất khẩu dịch vụ chưa phục hồi được, xuất khẩu hàng hóa thặng dư yếu", ông cho hay.

Về vấn đề chênh lệch lãi suất giữa Việt Nam và Mỹ, bối cảnh cũng khác nhau hoàn toàn khi năm ngoái Fed đang tăng lãi suất mạnh, còn giai đoạn hiện tại Fed đang đi đến chặng cuối cùng của chu kỳ tăng lãi suất.

Theo thống kê của nhóm phân tích BIDV Treasury, sau khoảng 1 tuần đầu tháng 9 giằng co quanh vùng 24.050-24.100, tỷ giá USD/VND trên thị trường liên ngân hàng tiếp tục chịu áp lực tăng mạnh thêm khoảng 300 điểm lên quanh vùng 24.400 (tăng 1,2%).

Như vậy, tính từ đầu năm, VND đã giảm khoảng 3,7% so với USD. Mức giảm này tương đương với một số đồng tiền khác như THB (-3,8%), TWD (-4,5%); tuy nhiên vẫn thấp hơn một số đồng tiền như JPY (-11%), MYR (-6,5%), CNY (-5,7%), KRW (-4,8%).

Theo các chuyên gia tại đây, từ đầu tháng 9 có nhiều yếu tố tác động gây bất lợi cho tỷ giá.

Thứ nhất, áp lực từ thị trường quốc tế tiếp tục gia tăng khi chỉ số USD Index (DXY) tiếp tục tăng khoảng 1,7% lên trên mốc 105, mức cao nhất trong 6 tháng qua. Như vậy, chỉ trong hai tháng gần đây chỉ số USD Index đã tăng tới 5,5%.

Đà tăng của DXY lần này bền vững hơn một số đợt tăng khác trong tháng 2 và 3 do triển vọng kinh tế Mỹ hạ cánh mềm và thoát khỏi cuộc suy thoái trong giai đoạn tới đang trở nên sáng sủa hơn. Ngoài ra một số nền kinh tế đối trọng với Mỹ là EU và Trung Quốc đang đối mặt với khó khăn với những câu chuyện riêng.

Chẳng hạn như EU là vấn đề giá cả hàng hóa leo thang khiến cán cân thương mại thâm hụt sâu hơn hay Trung Quốc là câu chuyện về thị trường bất động sản. 

Yếu tố bất lợi thứ hai là cân đối cung cầu trong nước ở mức thặng dư nhẹ khoảng 200 triệu USD sau khi deal bán vốn của VPBank đã hoàn tất. Tuy nhiên, thị trường cũng phát sinh một vài nhu cầu giao dịch lớn của Kho bạc Nhà nước và nhu cầu nhập khẩu xăng dầu tăng cao (do nhà máy Nghi Sơn tạm dừng hoạt động trong 2 tháng) trong thời gian gần đây.

Ngoài ra chênh lệch lãi suất VND-USD tiếp tục âm sâu kéo dài, làm gia tăng tình trạng găm giữ ngoại tệ. Bên cạnh đó tâm lý thị trường tiếp tục chuyển dịch xấu hơn khi môi trường quốc tế kém thuận lợi và tỷ giá trong nước tăng nhanh.