Nhiều rủi ro khi đầu tư đất theo 'sóng' tin đồn

Ngay đầu năm, giá đất nhiều địa phương đã có dấu hiệu nóng cục bộ. Tại những tỉnh, thành có thông tin sáp nhập, khu vực được dự đoán là trung tâm mới ghi nhận giá nhà đất tăng đột biến.

Theo ghi nhận của VnExpress, giá bán đất nền tại nhiều nơi như TP Hưng Yên, huyện Văn Giang (Hưng Yên), TP Việt Trì, TP Ninh Bình, TP Bắc Giang ... đã rục rịch tăng 5-15% so với cuối năm ngoái. Thậm chí nhiều chủ đất còn rao giá tăng hơn 20% để hưởng lợi từ "sóng" sáp nhập.

Tại khu vực phía Nam, mức độ quan tâm và giá bán của các khu vực như Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu hay Nhơn Trạch (Đồng Nai) cũng có xu hướng tăng nhanh. Dữ liệu của kênh Batdongsan cho thấy giá bán một số khu vực có dấu hiệu "nóng" khi leo thang 20-30% so với cuối năm ngoái.

Giá đất biến động nhanh ngay đầu năm tiềm ẩn không ít rủi ro, nhất là với nhà đầu tư F0 (lần đầu tham gia thị trường). Ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc kênh Batdongsan khu vực miền Nam, cho hay nhóm F0 tham gia thị trường chủ yếu mua nhanh bán nhanh nhằm kiếm lời. Một nghiên cứu của kênh này chỉ ra hơn 86% người mua bất động sản hiện nay nhằm đầu tư "lướt sóng" kiếm lời. Thời gian từ lúc họ mua đến khi sang tay chỉ trong một năm. Chỉ 14% người mua giữ tài sản lâu hơn một năm.

Nếu kế hoạch sáp nhập các địa phương diễn ra chậm hơn dự kiến hoặc quy hoạch thay đổi, kế hoạch "lướt sóng" của nhóm này dễ dàng thất bại. Bởi không phải vị trí nào cũng tăng giá nếu thiếu các động lực phát triển.

Trường hợp mua trúng lô đất dính quy hoạch, nhà đầu tư sẽ rơi vào thế mắc cạn vì nguy cơ mất thanh khoản cao. Ông Tuấn nói, rủi ro này không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn có thể dẫn đến tranh chấp pháp lý, làm mất thời gian, công sức của người mua.

Xuống tiền theo "sóng" tin đồn cũng khiến nhà đầu tư dễ rơi vào cảnh mua cao bán thấp, đầu tư thua lỗ. Ông Phạm Đức Toản, Tổng giám đốc Công ty EZ Property cho biết giá đất tại nhiều địa phương đã từng tăng nóng 30-50% theo cơn "sốt đất" giai đoạn 2020-2021. Nếu không biết vùng giá thực tế, nhà đầu tư đi mua đất tỉnh dễ rơi vào cảnh mua, bán hớ hoặc khi cần bán thì không giao dịch được vì mất thanh khoản.

Nhớ lại thời điểm 17 năm, tình trạng giá đất "nhảy nhót", nhà nhà đổ xô đi mua đất từng càn quét thị trường Thủ đô và các tỉnh ven một thời. Trước khi Hà Tây sáp nhập về Hà Nội được Quốc hội bấm nút, mọi phân khúc bất động sản ở khu vực này từ Hà Đông, Hoài Đức đến Mê Linh nhảy giá mạnh trước đó cả năm. Ông Phạm Đức Toản cho hay từ đất thổ cư, đất nền đến đất dịch vụ, đất vườn... đều bị đẩy cao gấp 2-3 lần sau nửa năm.

Tuy nhiên khi thông tin sáp nhập chính thức có hiệu lực, tâm lý mua bán theo kỳ vọng cũng xuống rất nhanh. Ông Toản cho hay những khu vực từng được dự đoán là nơi "đón sóng" mạnh nhất có thời điểm phải giảm giá sâu để thanh khoản được. Không ít nhà đầu tư mạo hiểm dùng đòn bẩy để lao vào cơn sốt đất, sau đó chật vật "cắt lỗ" để nhanh chóng rút tiền về, không thì mất tài sản.

Chưa kể, tỷ lệ nhà đầu tư thắng nhờ "sóng" đất thực tế rất ít, theo ông Nguyễn Chí Thanh, Tổng giám đốc Công ty Cao ốc quốc tế Hồ Tây. Ông nói, người hưởng lợi từ những đợt "sóng" trước đây chỉ có nhóm tạo sốt, cò mồi và một số ít nhà đầu tư trường vốn lại gặp may mắn. Bởi phần lớn nhà đầu tư F0 muốn xuống tiền theo đám đông nhưng nắm thông tin chậm hơn, ít kiến thức và kinh nghiệm. Họ có thể sẵn sàng dùng đòn bẩy tài chính, thế chấp tài sản để gia nhập cuộc chơi với tâm lý mua nhanh bán nhanh, kiếm lời khủng.

"Khi cơn sốt lên đến đỉnh điểm cũng là lúc các nhà đầu cơ rút khỏi thị trường và để lại nhiều hệ lụy cho người mua sau", ông cho hay.

Theo các chuyên gia, giá bất động sản không chỉ phụ thuộc vào thông tin sáp nhập mà còn chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố khác như vị trí, hạ tầng, quy hoạch, nhu cầu việc làm, nhập cư và nền kinh tế của địa phương. Ông Đinh Minh Tuấn cho hay người mua cần khảo sát kỹ các yếu tố ảnh hưởng đến giá đất nền như vị trí, pháp lý, diện tích, tiện ích xung quanh. Những yếu tố này không chỉ đảm bảo suất đầu tư an toàn trong dài hạn mà còn có khả năng khai thác kinh doanh, tránh tình trạng bỏ hoang đất.

Để hạn chế tình trạng đầu cơ đẩy giá đất, "lướt sóng" kiếm chênh lệch, biện pháp đánh thuế bất động sản được nhiều chuyên gia đề cập lại. Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP HCM, cho biết đã nhiều lần đề xuất biện pháp áp thuế chuyển nhượng bất động sản theo thời gian để hạ nhiệt sóng đầu cơ. Nếu giao dịch chuyển nhượng bất động sản có thời gian nắm giữ dưới 6 tháng, áp mức thuế suất 5%, 6-12 tháng là 4%, trên 1-2 năm là 3%, sau 3 năm vẫn áp dụng mức thuế hiện hành 2%.

Tại hội thảo về thuế thu nhập cá nhân gần đây, PGS.TS Phan Hữu Nghị, Phó Viện trưởng Ngân hàng - Tài chính (Đại học Kinh tế Quốc dân) đề xuất nhà điều hành áp dụng phương thức đánh thuế 20% trên giá trị chênh lệch giữa giá mua và giá bán bất động sản, tương tự thuế thu nhập doanh nghiệp. Giải pháp này, theo ông, giúp hạn chế tình trạng đẩy giá nhà đất.

Nghị định 96 quy định một số điều của Luật Kinh doanh bất động sản 2023 có hiệu lực từ 1/8, nêu rõ Nhà nước sẽ thực hiện biện pháp điều tiết thị trường chỉ số giá giao dịch tăng hoặc giảm trên 20% trong ba tháng. Bộ Xây dựng có trách nhiệm đánh giá biến động thị trường dựa theo chỉ số giá, lượng giao dịch và các chỉ số về kinh tế - xã hội thuộc các lĩnh vực khác liên quan bất động sản.