'Ngáo giá' và sự thay đổi chính sách khiến ngành xe điện không còn là mỏ vàng, mà trở thành nỗi lo ở Trung Quốc

Cổ đông lỗ nặng vì bệnh "ngáo giá" của các nhà sản xuất xe điện

Nhìn chung, các nhà sản xuất xe điện (EV) đã định giá quá cao, gây thua lỗ cho các cổ đông trong một năm mà chỉ số chứng khoán Shanghai Composite Index tăng trưởng 21,5%. 

Bên cạnh đó, các nhà sản xuất xe điện còn đối mặt với sức ép của Bắc Kinh, buộc phải tăng doanh số bán xe điện. Thực tế ấy đồng nghĩa với việc tình hình cạnh tranh với các đối thủ sản xuất xe động cơ đốt trong trở nên gay gắt hơn bao giờ hết.

Chính phủ Trung Quốc bắt đầu siết chặt ưu đãi và cắt giảm 60% chính sách hỗ trợ cho lĩnh vực xe điện. Trước đây Bắc Kinh đưa ra chính sách ấy nhằm thúc đẩy sự đổi mới vượt bậc và đưa Trung Quốc trở thành thị trường xe điện hàng đầu thế giới).

Chính sách cắt giảm trợ cấp gây ảnh hưởng rất lớn đến ngành xe điện. Ảnh: SCMP

Giá cổ phiếu của các công ty hàng đầu như BYD, BAIC Blue Park New Energy Technology và SAIC Motor đã giảm trong năm nay nhưng cũng không rớt giá nhiều bằng cổ phiếu của Xufunds Management Management và Hengsheng Asset Management. Các nhà đầu tư khẳng định họ sẽ tiếp tục tránh đầu tư vào lĩnh vực này.

Wang Chen - đối tác của  Xufunds Investment tại Thượng Hải - chia sẻ rằng hiện tại không phải là thời điểm thích hợp để đầu tư vì chính sách cắt giảm trợ cấp gây ảnh hưởng rất lớn đến ngành xe điện.

Việc thúc đẩy doanh số bán hàng sẽ thực sự khó khăn trong tương lai gần, trừ khi các công ty trong ngành có bước đột phá lớn về công nghệ như cải tiến về sạc và dung lượng pin.

Sau nhiều năm lĩnh vực EV tăng trưởng bùng nổ, chính phủ Trung Quốc đã quyết định giảm trung bình 2/3  trợ cấp mua bán xe năng lượng mới từ năm nay.

Trợ cấp dành cho các phương tiện xe điện có phạm vi vận hành từ 250 đến 300 km đã hạ từ 4.794 USD xuống còn 2.614 USD. Các khoản trợ cấp giảm hơn 60% từ 6.345 USD xuống 2.614 USD đối với những xe điện có phạm vi vận hành từ 300 đến 400 km. Tác động của chính sách rất lớn và gây ảnh hưởng ngay lập tức.

Năm ngoái, doanh số bán hàng của các nhà sản xuất xe điện tăng vọt 62% so với mức tăng 51% của năm trước. Tuy nhiên, doanh số của các nhà sản xuất xe điện trong tháng 7 và tháng 8 năm nay giảm lần lượt 4,7% và 16% so với năm 2018.

Tác động từ thay đổi chính sách và thương chiến

Các chính sách cắt giảm hỗ trợ đi kèm bối cảnh nền kinh tế trì trệ do cuộc xung đột thương mại Mỹ - Trung leo thang không chỉ đẩy các nhà sản xuất EV vào tình thế khó khăn mà còn khiến tổng thể thị trường ô tô của Trung Quốc suy giảm lợi nhuận trong 14 tháng liên tiếp.

Công ty Berkshire Hathaway của nhà đầu tư Warren Buffett nắm giữ 25% cổ phần của BYD (nhà sản xuất EV Trung Quốc) trong báo cáo tháng trước đã thừa nhận rằng doanh số bán xe năng lượng mới của họ đã giảm 23%. 

Cổ phiếu của nhà sản xuất ô tô điện lớn nhất Trung Quốc đã giảm 0,4% tại Thâm Quyến và 18% tại Hồng Kông trong năm nay. Cổ phiếu của BAIC Blue Park và SAIC cũng giảm lần lượt 5% và 5,7%.

41% doanh thu của BYD tới từ các loại xe năng lượng mới và con số này đóng góp vào gần như toàn bộ thu nhập của BAIC Blue Park. Về phần SAIC, họ tập trung khai thác nhiều hơn vào thị trường xe động cơ đốt thông thường nên lợi nhuận mang lại từ xe năng lượng mới rất nhỏ (chỉ ở mức dưới 3%).

Một nhà quản lí quĩ tại Hengsheng Asset Management ở Thượng Hải - ông Dai Ming - cho biết: "Ngành công nghiệp EV vẫn phụ thuộc rất nhiều vào trợ cấp, khó cạnh tranh với xe hơi truyền thống hiện nay. Nhờ các khoản trợ cấp của chính phủ mà doanh số bán hàng mới được duy trì ở mức cao như trong vài năm qua. Hiện nay, các khoản hỗ trợ giảm cùng với nền kinh tế trì trệ khiến ngành công nghiệp EV nhanh chóng rơi vào tình trạng khủng hoảng".

Ming chia tuyệt đối không đầu tư vào cổ phiếu của các nhà sản xuất EV vào thời điểm hiện tại. Thay vào đó, ông ta ưa thích cổ phiếu của các nhà sản xuất linh kiện có quyền định giá chuỗi công nghiệp như công ty Contemporary Amperex Technology.

 "Trong 3 năm qua, công ty thương mại Thâm Quyến - một trong ba nhà sản xuất pin hàng đầu thế giới vẫn hoạt động ổn định bất chấp tình hình đình trệ của ngành vì quy mô hàng hóa của họ có tính tự định giá", ông nói thêm.

Cổ phiếu của Contemporary Amperex đã tăng 5,7% trong năm nay, đang được giao dịch với giá gấp 47,5 lần thu nhập. Giới đầu tư ở phía Bắc đã có thể mua cổ phiếu của Contemporary Amperex trên Stock Connect.

Dòng tiền chảy vào cổ phiếu

Giá cổ phiếu quá cao khiến các nhà đầu tư không còn hứng thú góp vốn vào nền công nghiệp sản xuất xe hơi năng lượng mới. Cổ phiếu của BYD được giao dịch với giá gấp 30 lần và 41 lần thu nhập lần lượt ở Hồng Kông và Thâm Quyến.

Các nhà đầu tư phía Bắc có thể mua cổ phiếu của BAIC Blue Park trên Stock Connect với giá gấp 94,2 lần thu nhập ở Thượng Hải. Trong khi giá cổ phiếu của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc và Shanghai Composite Index lần lượt được bán ra với mức giá 19,2 và 14,7 lần thu nhập.

BYD đã dự báo lợi nhuận quí III của họ sẽ giảm tới 90%, trong khi BAIC Blue Park cho biết thu nhập ròng năm nay đã giảm 80% so với quí II 2018. Theo China Merchants Securities, về lâu dài, lợi nhuận của BYD vẫn cao hơn các đối thủ trong nước, lợi nhuận này được dự kiến sẽ tăng trở lại khi sự cạnh tranh trong ngành giảm đi và những đối thủ không đủ năng lực cạnh tranh bị loại bỏ. 

Các nhà môi giới tiết lộ rằng BYD đang chiếm ưu thế khi giành được nhiều thị phần hơn so với các công ty cùng ngành, nó chiếm gần 25% thị phần xe ô tô điện của Trung Quốc và sở hữu một chuỗi công nghiệp toàn diện từ sản xuất pin lithium đến sản xuất ô tô.

Theo ông Wang của Xufunds Investment: "Các nhà đầu tư nên chờ đợi vì các khách hàng tiềm năng sẽ chưa có ý định thay thế những chiếc xe thông thường bằng xe năng lượng mới trong tương lai gần".

Tháng trước, chính phủ thông báo họ sẽ giảm bớt hoặc cắt bỏ các hạn chế đối với việc mua xe hơi tại các thành phố lớn bằng cách tăng nguồn cung hạn ngạch để kích cầu và ngăn chặn sự suy giảm tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, các nhà phân tích đánh giá động thái này phần lớn sẽ chỉ thúc đẩy doanh số bán hàng của dòng xe động cơ đốt.

Wang nói thêm: "Dù xe điện đại diện cho xu hướng lớn trong ngành công nghiệp ô tô, họ vẫn cần được Nhà nước hỗ trợ trong giai đoạn này. Khi việc bỏ chính sách hỗ trợ không còn ảnh hướng tới doanh số, đó mới là thời điểm thích hợp để đầu tư".