Năm 2019, các ngân hàng trung ương thế giới sẽ điều chỉnh lãi suất như thế nào? [Phần 1]
Nền kinh tế thế giới tăng trưởng chậm lại, chiến tranh thương mại và thị trường tài chính còn yếu đang buộc các nhà hoạch định chính sách bao gồm Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell bày tỏ sự thận trọng về chính sách thắt chặt tiền tệ. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) cũng đưa ra các cam kết hỗ trợ cho nền kinh tế của họ.
24 ngân hàng trung ương lớn sẽ thay đổi chính sách tiền tệ như thế nào vào cuối năm 2019?
 |
|
Nguồn: NHTW, khảo sát của Bloomberg. Lưu ý: Dựa trên ước tính trung bình của khảo sát hàng tháng hoặc hàng quí mới nhất (nếu có) hoặc các dự báo được thu thập gần đây nhất. Tất cả dữ liệu lãi suất và dự báo là vào ngày 14/1/2019. |
Đã có một sự thay đổi lớn về triển vọng so với năm ngoái khi phần lớn các ngân hàng trung ương (NHTW) tăng lãi suất và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã ngừng mua vào tài sản. Tất nhiên, nếu các nền kinh tế vượt qua những thách thức mới, các nhà hoạch định chính sách có thể cần phải suy nghĩ lại một lần nữa.
Dưới đây là thống kê của Bloomberg về kì vọng lãi suất của 24 NHTW trên thế giới, nơi thiết lập nên chính sách cho khoảng 90% nền kinh tế toàn cầu. Bloomberg phác thảo các vấn đề gặp phải vào năm 2019 và những phản ứng dự kiến của các ngân hàng.
 |
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed)
- Lãi suất hiện tại (giới hạn trên): 2,5%
- Dự báo cuối năm 2019: 3%
 |
|
Chủ tịch Jerome Powell (Ảnh: Andrew Harrer/Bloomberg). |
Cuối năm 2018, Fed đã đưa ra dự kiến sẽ tăng lãi suất hai lần trong năm 2019 dựa trên triển vọng lạc quan hơn cho nền kinh tế. Các nhà hoạch định chính sách chỉ ra dự báo về nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng và tăng việc làm, trong khi các nhà đầu tư lo ngại về việc tăng trưởng toàn cầu chậm lại và cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc.
Góp phần vào sự bất an, Bloomberg hôm 21/12 đưa tin Tổng thống Donald Trump đã thảo luận về khả năng sa thải Chủ tịch Fed Powell vì thất vọng về chính sách thắt chặt dần dần của Fed.
Đáp lại lời nhắn của Trump, ông Powell đã đưa ra đảm bảo thị trường sẽ linh hoạt và kiên nhẫn. Nhiều người theo dõi Fed tin rằng các nhà hoạch định chính sách của Mỹ khó có thể tăng lãi suất trước tháng 6 trừ khi có lạc quan bất ngờ về các dữ liệu kinh tế.
Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB)
- Lãi suất tiền gửi hiện tại: -0,4%
- Dự báo cuối năm 2019: -0,25%
 |
|
Thống đốc Mario Draghi (Nguồn: Alex Kraus/Bloomberg). |
Khu vực đồng euro đạt được bước ngoặt kích thích tiền tệ khi ECB giới hạn nới lỏng định lượng vào cuối năm 2018. Một nền kinh tế tăng trưởng chậm lại cùng với mục tiêu phụ về lạm phát đồng nghĩa với việc ngân hàng trung ương sẽ phải hỗ trợ. ECB dự định giữ lãi suất ở mức thấp kỉ lục ít nhất là đến mùa hè năm nay.
Các nhà kinh tế dự đoán sẽ có một sự tăng vọt vào cuối năm nay, mặc dù các nhà đầu tư không mong đợi đến năm 2020. Động thái của ECB phần lớn sẽ phụ thuộc vào cách nền kinh tế của 19 quốc gia đối phó với rủi ro từ chủ nghĩa bảo hộ và biến động trên thị trường tài chính và mới nổi.
Nhiệm kỳ của Thống đốc Mario Draghi sẽ hết hạn vào tháng 10 tới, có nghĩa là ông có thể ra đi mà không tăng lãi suất. Cuộc chạy đua cho vị trí của ông đã bắt đầu và Chính phủ có thể sẽ đưa ra quyết định sau cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu vào tháng 5.
Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ)
- Lãi suất cơ bản hiện tại: -0,1%
- Dự báo cuối năm 2019: -0,1%
 |
|
Ông Haruhiko Kuroda (Ảnh: Kiyoshi Ota/Bloomberg). |
BoJ phải đối mặt với một thử nghiệm lớn vào năm 2019 khi lạm phát giảm xuống dưới mức mục tiêu 2%, phơi bày giới hạn của chương trình kích thích tiền tệ khổng lồ. Một số nhà kinh tế nhận thấy rủi ro về chỉ số giá tiêu dùng cốt lõi giảm xuống dưới 0 do phí điện năng và điện thoại di động rẻ hơn làm suy yếu các chính sách của BOJ.
Vụ tai nạn chớp nhoáng vào tháng 1 trên thị trường tiền tệ, đã mang lại sức mạnh lớn và không mong muốn đối với đồng yen (JPY), nhấn mạnh mức độ vượt quá tầm kiểm soát của NHTW.
Trong khi kích thích kinh tế tiếp tục làm giảm lợi nhuận tại các ngân hàng thương mại và làm méo mó thị trường trái phiếu, phần lớn những người theo dõi BOJ mong muốn Thống đốc Haruhiko Kuroda giữ các thiết lập đường cong lợi suất hiện tại của mình ít nhất là vào cuối năm 2019.
Với lãi suất ngắn hạn được giữ ở mức âm 0,1% và lãi suất mục tiêu của trái phiếu 10 năm ở mức khoảng 0%. Việc mua trái phiếu có thể sẽ được điều chỉnh giảm trong khi việc tham gia của BoJ trên thị trường sẽ phụ thuộc vào việc cổ phiếu có cần tăng giá hay không.
Việc điều chỉnh để giảm tác dụng phụ của chính sách là có thể, nhưng về mặt cân bằng, BoJ dự kiến sẽ đi xa hơn với các NHTW khác khi họ trở lại với các chính sách trước khủng hoảng. Việc tăng mức thuế bán hàng cũng có thể làm phức tạp thêm vấn đề.
Ngân hàng của nước Anh (BoE)
- Lãi suất hiện tại: 0,75%
- Dự báo cuối năm 2019: 1%
 |
|
Governor Mark Carney (Ảnh: Simon Dawson/Bloomberg). |
Ông Mark Carney đang bắt đầu năm cuối cùng với tư cách là Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh trước khi rời khỏi vào tháng 1/2020. Ông có thể hi vọng triển vọng của NHTW sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng từ Brexit, đặc biệt là sau khi Anh chính thức rời Liên minh châu Âu vào ngày 29/3.
Khi thời hạn gần đến và khả năng rời khỏi EU trong hỗn loạn tăng lên, các nhà đầu tư đã đặt cược rằng sẽ BoE không có tăng lãi suất trong 12 tháng tới, mặc dù các nhà kinh tế đã thấy trước một số sức ép. Ông Carney đã cảnh báo rằng một Brexit không có thỏa thuận có thể làm tăng lạm phát và kéo theo chi phí vay tăng cao. Nếu chính phủ có thể có được một thỏa thuận, triển vọng thị trường sẽ thay đổi.
Ngân hàng Trung ương Canada
- Lãi suất cho vay qua đêm hiện tại: 1,75%
- Dự báo cuối năm 2019: 2,25%
 |
| Thống đốc Stephen Poloz (Ảnh: David Kawai/Bloomberg). |
Ngân hàng Trung ương Canada (BOC) đang kiên định với quan điểm của mình rằng sẽ cần tăng lãi suất nhiều hơn trong năm 2019 nhưng không cấp bách như trong vài tháng trước. BOC đã tăng lãi suất 5 lần trong hai năm trước.
Các khu vực sản xuất dầu mỏ của Canada đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi giá dầu thô năm ngoái, chính điều này đã khiến BOC giảm mạnh triển vọng ngắn hạn của nền kinh tế với quyết định lãi suất mới nhất.
Động thái này cũng làm "mềm mại" hơn cho những xu hướng điều chỉnh trong tương lai. Tuy nhiên, "miếng vá" tăng trưởng mềm được coi là tạm thời và các nhà hoạch định chính sách hi vọng nền kinh tế sẽ hồi phục vào cuối năm nay, đưa họ trở lại xu hướng tăng lãi suất đường dài.
