Mỹ và đồng minh chạy đua để ngăn xung đột lan rộng ở Trung Đông

Cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái của Iran vào Israel hôm 13/4 khiến không ít người lo ngại rằng xung đột sẽ lan ra toàn khu vực Trung Đông.

Song, theo tờ Bloomberg, cuộc tấn công đã được lên kế hoạch một cách cẩn thận để cả Iran và Israel đều có thể tuyên bố chiến thắng, làm tăng rủi ro về một cuộc xung đột trên diện rộng mà không khiến điều đó trở thành sự thật.

Quân đội Israel cho biết 99% tên lửa và máy bay không người lái của Iran đã bị bắn hạ và không người Israel nào thiệt mạng. Iran tuyên bố nước này đã thể hiện rõ quan điểm, có ý ngăn xung đột leo thang hơn nữa. Các chính trị gia ủng hộ Israel ở Mỹ và châu Âu cũng đang gây áp lực để ngăn nước này trả đũa.

Các quan chức giấu tên của Mỹ nói với tờ Bloomberg rằng Washington đang kêu gọi Israel tránh để xung đột leo thang.

Bà Sanam Vakil, Giám đốc Chương trình Trung Đông và Bắc Phi tại Chatham House, nhận xét cuộc tấn công của Iran đã được tổ chức rất kỹ lưỡng để hạn chế thiệt hại. Tuy nhiên, bà cũng cảnh báo rằng rủi ro chiến sự nổ ra trên toàn Trung Đông đang ở mức cao hơn bao giờ hết.

Bằng cuộc tấn công lớn, Iran đã chứng minh rằng họ sẵn sàng thách thức quân đội Israel, điều mà không quốc gia nào ở Trung Đông dám làm trong hàng thập kỷ. Mỹ đã điều động máy bay, tàu chiến và cam kết sẽ giúp bảo vệ Israel. Anh và Jordan cũng giúp sức.

Đẩy nền kinh tế thế giới vào suy thoái

Thị trường dầu mỏ diễn biến ổn định vào ngày 15/4 sau khi Israel đẩy lùi cuộc tấn công. Tuy nhiên, khả năng giá dầu lên 100 USD/thùng đã lần nữa được nhắc đến. Bloomberg Economics cảnh báo một cuộc chiến trực tiếp giữa Israel và Iran sẽ đẩy nền kinh tế thế giới vào suy thoái.

Nguồn tin của Bloomberg cho biết Iran đã tìm cách tránh để xung đột leo thang ngoài tầm kiểm soát bằng cách đưa ra các cảnh báo công khai và riêng tư trước khi tiến hành tấn công. Quan chức Iran đã tiết lộ ý định trả đũa với các nước trong khu vực để thông điệp được truyền đến Mỹ một cách gián tiếp.

Các quan chức Iran mô tả chiến dịch này là đòn trả đũa thành công cho cuộc tấn công vào lãnh sự quán Iran ở Damascus vào ngày 1/4, khiến một số sĩ quan thiệt mạng. Iran cáo buộc Israel đứng đằng sau cuộc tấn công, còn Israel không phủ nhận hay xác nhận cáo buộc.

Hôm 14/4, Israel cũng ăn mừng vì đã đẩy lùi cuộc tấn công và một lần nữa thể hiện được sức mạnh quân đội thông qua việc bắn hạ các tên lửa, bảo đảm an toàn cho người dân.  

Các quan chức Mỹ thấy nhẹ nhõm về hệ thống phòng thủ của Israel hoạt động hiệu quả và thiệt hại đã không nặng nề hơn. Họ kêu gọi Israel chống lại mong muốn trả đũa Iran, hoặc ít nhất là phản ứng một cách hạn chế để ngăn xung đột bùng phát.

Giới chức Mỹ cho biết phía Israel đã nói rõ với họ vào ngày 14/4 rằng nước này không muốn để xung đột với Iran leo thang đáng kể, mà mục tiêu chính của Israel chỉ là tự vệ.

Ông Mark Cancian, nhà phân tích quốc phòng tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế ở Washington, cho biết thương vong và thiệt hại không lớn có thể sẽ thuyết phục được Israel kiềm chế.

Ông bình luận: “Có thể Israel sẽ tấn công một căn cứ quân sự đã phóng tên lửa, một nhà máy sản xuất, hoặc tài sản hải quân của Iran. Cả thế giới đang theo dõi xem Israel sẽ làm gì”.