Mỹ sợ tụt lại phía sau Trung Quốc trong cuộc đua tiền kỹ thuật số

Các nhà phân tích cho biết sự nhanh chân của Trung Quốc trong việc phát triển đồng tiền kỹ thuật số của riêng mình đang khiến Mỹ lo rằng nước này có thể bị tụt hậu trong cuộc đua đổi mới công nghệ tài chính.

Đồng nhân dân tệ kỹ thuật số là một trong những dự án tiến bộ nhất thế giới về tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương. Theo South China Morning Post (SCMP), Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) đã tiến hành thử nghiệm tiền kỹ thuật số suốt hơn 5 năm qua. 

Ông Nouriel Roubini, Giáo sư Trường Kinh doanh Stern của Đại học New York cho biết: "Mỹ đang bị bỏ lại đằng sau. Cục Dự trữ liên bang (Fed) và Bộ Tài chính đang lo lắng về khả năng Trung Quốc tạo ra đồng tiền kỹ thuật số thành công và thay thế USD trong vai trò đồng tiền dự trữ toàn cầu".

Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế, USD hiện chiếm đến 60% dự trữ ngoại hối toàn cầu, cao hơn nhiều lần tỷ trọng 4% của nhân dân tệ. Dữ liệu từ SWIFT cho thấy trong tháng 1/2021, tỷ trọng của đồng USD với tư cách là đơn vị tiền tệ thanh toán toàn cầu là 38%, trong khi đó tỷ trọng của nhân dân tệ là 2%.

Tuy nhiên, sự thống trị của đồng USD cũng có thể là một trong những lý do chính Mỹ chần chừ trong việc chuyển sang hình thức tiền ngân hàng trung ương mới, giới phân tích nhận định.

Ngược lại, việc Trung Quốc sẵn sàng phát triển đồng nhân dân tệ kỹ thuật số có thể nâng cao hiệu quả của thanh toán xuyên biên giới bằng đồng nhân dân tệ. Nếu thành công, nỗ lực này có thể mở ra những con đường mới để Trung Quốc vượt mặt hệ thống tiền tệ toàn cầu bằng đồng USD.

Ông Oriol Caudevilla, Giám đốc chiến lược tại nhà cung cấp dịch vụ ngân hàng tiền mã hóa ScallopX cho biết: "Những tiến bộ của đồng nhân dân tệ kỹ thuật số đã khiến phương Tây sửng sốt".

"Tạo ra đồng USD kỹ thuật số sẽ là một động thái phòng thủ trước đồng nhân dân tệ kỹ thuật số. Nhưng Mỹ đang mất quá nhiều thời gian để đưa ra quyết định này".

Ông Caudevilla cho biết đồng nhân dân tệ kỹ thuật số có thể có tác động quốc tế quan trọng trong việc định hình hệ thống tiền tệ tương lai, ngay cả khi nó không được Mỹ và phương Tây chấp nhận trong mua sắm hàng ngày. 

Năm ngoái, Trung Quốc ký kết Hiệp định thương mại Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP). Trung Quốc cũng bày tỏ ý muốn gia nhập Hiệp định toàn diện và tiến bộ cho quan hệ đối tác xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Hai khối này có thể chuyển hướng dòng chảy đầu tư trực tiếp nước ngoài và cung cấp cơ hội cho đồng nhân dân tệ kỹ thuật số.

Ông Caudevilla nhận xét: "Nếu mọi thứ suôn sẻ, Trung Quốc có thể có khu vực rộng lớn hơn nhiều so với trước đây để tăng tính phổ biến của đồng nhân dân tệ kỹ thuật số".

"Chúng ta chưa biết có bao nhiêu nước sẵn sàng dùng đồng tiền này cho các giao dịch xuyên biên giới và thanh toán, hoặc mức độ thay thế đồng USD của nó lớn đến đâu. Đây là điều Mỹ quan ngại".

Năm ngoái, người Trung Quốc đã tiêu hơn 2 tỷ nhân dân tệ (307 triệu USD) bằng đồng tiền kỹ thuật số mới trong 4 triệu giao dịch với các cửa hàng bán lẻ, nhà hàng. 

Các cuộc thử nghiệm tiền kỹ thuật số của Trung Quốc chủ yếu được thực hiện dưới hình thức thanh toán tiêu dùng quy mô nhỏ. Nhưng gần đây hai công ty kinh doanh nhiên liệu ở thành phố Đại Liên đã hoàn thành giao dịch thanh toán bằng đồng nhân dân tệ kỹ thuật số giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp (B2B) đầu tiên của quốc gia cho ngành vận tải biển.

Sự kiện trên nhấn mạnh sự hội nhập ngày càng sâu rộng giữa đồng nhân dân tệ kỹ thuật số với các ngành và nền kinh tế thực.

Hồi đầu tháng 3, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cũng bày tỏ sự ủng hộ với hình thức tiền tệ mới: "Trung Quốc nên đẩy nhanh tốc độ phát triển xã hội kỹ thuật số, nâng cao cấp độ của chính phủ kỹ thuật số và xây dựng Trung Quốc kỹ thuật số".

Dự định của Mỹ

Trong những tháng gần đây, các nhà hoạch định chính sách Mỹ dường như đang tăng cường sự tập trung vào USD kỹ thuật số sau sự thờ ơ ban đầu.

Tháng 8/2020, chi nhánh Boston của Fed thông báo rằng cơ quan này sẽ nghiên cứu cùng Phòng thí nghiệm Truyền thông của Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) về đồng USD kỹ thuật số giả định. Tuy nhiên, chi nhánh này không cam kết sẽ theo đuổi các quy trình chính sách cần thiết để tung ra tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương.

Quốc hội Mỹ cũng đang tập trung vào việc duy trì quyền lực quốc tế của đồng USD.

Chính quyền Biden đã bày tỏ sự ủng hộ với việc nghiên cứu tính khả thi của đồng USD kỹ thuật số. Trong hội nghị trực tuyến tháng trước, Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen nói rằng đồng USD kỹ thuật số có khả năng giúp đỡ những người Mỹ chưa có tài khoản ngân hàng.

Người tiền nhiệm của bà Yellen là ông Steven Mnuchin tỏ ra ít quan tâm đến việc theo đuổi tiền kỹ thuật số. Năm 2018, ông phát biểu rằng Bộ Tài chính Mỹ và Fed "không nghĩ đồng USD kỹ thuật số là cần thiết trong thời điểm này".

Nhưng tại phiên điều trần trước Quốc hội tháng trước, Chủ tịch Fed Jerome Powell nói rằng Fed đang xem xét kỹ lưỡng khả năng phát hành đồng USD kỹ thuật số, gọi đó là "dự án có mức độ ưu tiên cao".