Mỹ, Mexico đạt được thỏa thuận NAFTA

Canada tuyên bố sớm tham gia trở lại các cuộc đàm phán NAFTA

Các cuộc thảo luận giữa Mỹ - Mexico tập trung vào việc tạo ra các quy tắc mới cho ngành công nghiệp ô tô, mục tiêu chính của ông Trump trong việc sửa đổi một hiệp ước mà ông đã nhiều lần mô tả là một "thảm họa" cho công nhân Mỹ.

Thỏa thuận này sẽ yêu cầu 75% bộ phận ô tô được sản xuất trong khu vực NAFTA, tăng từ mức hiện tại là 62,5%, một quan chức thương mại Mỹ cho biết. Một văn bản thông tin mô tả thỏa thuận song phương quy định các phần của ô tô sẽ được sản xuất tại Mỹ và Mexico.

Yêu cầu này có thể chuyển một số hoạt động sản xuất bộ phận ô tô từ Trung Quốc sang Mexico, một quan chức Nhà Trắng nói với Reuters.

Chính quyền ông Trump cho biết, thỏa thuận này sẽ cải thiện quy định lao động, một phần thông qua việc yêu cầu 40 - 45% bộ phận ô tô do các công nhân thực hiện, và kiếm được ít nhất 16 USD/giờ.

Theo đó, có thể chuyển một số hoạt động sản xuất phụ tùng ô tô trở lại Mỹ từ Mexico và tăng lương tại Mexico, theo lời của quan chức Nhà Trắng.

Mỹ giảm bớt yêu cầu hết hạn tự động đối với thỏa thuận, được biết đến là "điều khoản hoàng hôn".

Thay vào đó, Mỹ và Mexico đã thống nhất thời hạn 16 năm cho thỏa thuận này, với việc rà soát lại 6 năm một lần có thể kéo dài hiệp ước trong 16 năm, Đại diện thương mại của Mỹ, ông Robert Lighthizer cho biết.

Mexico đồng ý loại bỏ các quy định giải quyết tranh chấp đối với một số trường hợp chống bán phá giá, một động thái có thể làm phức tạp các cuộc đàm phán với Canada, vốn vẫn theo đuổi phương pháp này.

Ông Trump đàm phán với Tổng thống Mexico, Enrique Pena Nieto về NAFTA tại Nhà Trắng. Ảnh: Reuters.

Áp lực gia tăng với Canada

Chi tiết về những vấn đề đạt được và nhượng bộ trong thỏa thuận này chỉ bắt đầu xuất hiện vào thứ Hai (27/8). Và ông Trump đe dọa có thể vẫn áp thuế đối với xe ô tô do Canada sản xuất nếu Canada không tham gia và cảnh báo ông dự báo về sự nhượng bộ đối với bảo vệ các sản phẩm từ sữa của Canada.

Các cuộc đàm phán giữa ba đối tác, với tổng giá trị thương mại trao đổi hơn 1.000 tỷ USD mỗi năm, đã kéo dài hơn một năm, gây áp lực lên đồng peso Mexico và đô la Canada. Cả hai đồng tiền tăng so với USD sau thông báo hôm 27/8.

Ông Trump đã nói chuyện với Thủ tướng Canda Justin Trudeau hôm 27/8, theo cố vấn kinh tế của ông Trump, ông Larry Kudlow. Theo đó, thỏa thuận với Mexico được coi như một nút khởi động lại cho các cuộc đàm phán với Canada.

Các quan chức đều hy vọng Canada sẽ đồng ý với các điều khoản vào thứ Sáu (31/8), thời điểm Nhà Trắng lên kế hoạch thông báo chính thức với Quốc hội về việc Trump sẽ ký thỏa thuận này trong 90 ngày. Quốc hội phải phê chuẩn nó.

Nếu các cuộc đàm phán với Canada không được kết thúc vào cuối tuần này, ông Trump có kế hoạch thông báo Quốc hội rằng, ông đã đạt được thỏa thuận với Mexico, nhưng sẽ mở cửa cho Canada tham gia, theo ông Lighthizer.

Một số quan chức đảng Cộng hòa tại Quốc hội Mỹ đã gọi thỏa thuận này là một bước đi tích cực nhưng nói rằng Canada phải là một phần của hiệp ước mới.

Nói chuyện với ông Pena Nieto hôm Chủ Nhật (26/8), ông Trudeau chia sẻ cam kết để đạt được một cái kết thành công cho NAFTA “đối với cả ba bên”, văn phòng thủ tướng cho biết.

Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Mexico Luis Videgaray phát biểu tại một cuộc họp báo tại Washington rằng, nếu Canada và Mỹ không đạt được thỏa thuận NAFTA, chắc chắn sẽ vẫn có thỏa thuận giữa Mexico và Mỹ.

Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto muốn ký thỏa thuận trước khi rời văn phòng vào cuối tháng 11, và Thủ tướng Canada Justin Trudeau phải đối mặt với một cuộc bầu cử quốc gia dự kiến ​​vào tháng 10/2019.

Ngoại trưởng Canada, bà Chrystia Freeland dự kiến ​​sẽ đến Washington để đàm phán vào thứ Ba (28/8). Người phát ngôn của bà nói, Canada sẽ chỉ ký một thỏa thuận mới tốt cho quốc gia mình.

Các cổ phiếu ô tô tăng vọt và chỉ số S&P 500, Nasdaq phục hồi mức cao kỷ lục nhờ kỳ vọng Canada sẽ ký thỏa thuận và giảm bớt sự bất ổn kinh tế do các mối đe dọa lặp đi lặp lại của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc từ bỏ hiệp định năm 1994.

Xem thêm Reuters: Mỹ gạt bỏ đề xuất hạn chế xuất khẩu nông sản Mexico khỏi bàn đàm phán NAFTA Reuters: Mỹ gạt bỏ đề xuất hạn chế xuất khẩu nông sản Mexico khỏi bàn đàm phán NAFTA