‘Mỗi tháng có tới 2 tỷ USD hàng hoá nhỏ qua biên giới không phải đóng thuế’

Tại sự kiện chiều 23/9 do Cổng thông tin Chính phủ tổ chức, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh dẫn dữ liệu từ Bộ Thông tin truyền thông cho hay, trong 6 tháng đầu năm, mỗi tháng có từ khoảng 1,3 tỷ - 1,9 tỷ USD hàng hóa nhỏ qua biên giới không phải đóng thuế.

Ông Thịnh nói bình quân một ngày khoảng 50 triệu USD hàng hoá vào, ra thị trường Việt Nam, nhưng được hoàn toàn miễn. Như vậy cơ chế chính sách đang không phù hợp.

Vị PGS lấy ví dụ tại Vương quốc Anh, trước đây hàng hoá dưới 135 bảng không phải đóng thuế nhưng hiện tại phải đóng thuế. Quốc gia cạnh Việt Nam là Thái Lan cũng đánh thuế đồng bộ tất cả hàng hóa ra - vào với thuế suất 7%. 

“Như vậy không kể nhỏ hay lớn. Nếu mỗi ngày chúng ta có 4 - 5 triệu đơn qua biên giới thì con số thất thoát rất lớn”, ông Thịnh nhấn mạnh.

Theo chuyên gia, năm 2010, Chính phủ đề nghị không thu thuế đối với những khoản thu nhỏ dưới 1 triệu đồng để giải tỏa vấn đề thông quan và kiểm tra hải quan. Nhưng hiện tại chỉ cần 1 giây là có đầy đủ thủ tục, do đó “chúng ta không cần miễn”.

Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Lan Anh - Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa và hộ kinh doanh, thuộc Bộ Tài chính, cho hay Bộ đang xuất việc người bán có thể ủy quyền cho các sàn giao dịch điện tử để xuất hóa đơn thay. Thông qua giải pháp này, tất cả các giao dịch thương mại điện tử dù lớn hay nhỏ, giá trị bao nhiêu cũng sẽ được xuất hóa đơn đầy đủ.

“Xuất hóa đơn đầy đủ sẽ hỗ trợ quản lý thuế, quản lý doanh thu và quản lý giao dịch có hợp pháp hay không, giúp người bán hàng chứng minh được nguồn gốc hàng hóa, lúc đó hàng hóa trong thị trường Việt Nam có thể nâng cao tính cạnh tranh, chống hàng giả, hàng nhái và hàng kém chất lượng trên thị trường, đặc biệt là sẽ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, góp phần tạo điều kiện tạo thị trường cạnh tranh lành mạnh”, bà Lan Anh nói.

Ngoài quy định về hoá đơn, bà Lan Anh thông tin thêm, Bộ Tài chính cũng trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT)

Trong tờ trình, có đề xuất bỏ quy định miễn thuế GTGT với hàng hóa nhỏ lẻ. Bà cho biết không chỉ Việt Nam mà tất cả các nước trên thế giới cũng đang chú ý đến việc này và họ cũng có đề xuất như vậy.

Trong khi đó, ông Trần Mạnh Nam, Giám đốc VNPay, cho biết việc triển khai thanh toán điện tử cũng góp phần tránh thất thoát thuế. Theo ông, trong 5 năm gần đây, thanh toán điện tử phát triển vượt bậc với rất nhiều các phương thức thanh toán. Người dân bây giờ có thể sử dụng thanh toán điện tử trong hầu hết các nhu cầu thanh toán. 

“Đơn vị thụ hưởng quá trình thanh toán điện tử là ai? Trong thương mại điện tử thì đó chính là những người bán hàng, từ đó mình có thể xác minh được doanh thu của người bán hàng, cơ quan thuế có thể từ doanh thu đó hình thành nên nghĩa vụ thuế của người bán hàng.

Chúng ta nên bóc tách đâu là dòng tiền thương mại và dòng tiền phi thương mại của các chủ sở hữu để từ đó cơ quan thuế có thể xác định được đâu là trách nhiệm thuế, đâu là nghĩa vụ thuế của các đơn vị tham gia bán hàng”, vị Giám đốc chia sẻ.

Thương mại điện tử Việt Nam phát triển rất nhanh trong vòng 10-15 năm qua, đặc biệt 5 năm gần đây, tốc độ tăng trưởng duy trì từ 20-25% một năm. 

Cách đây khoảng 10 năm, quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ của Việt Nam vào thời điểm đó đạt khoảng 2,2 tỷ USD, nhưng đến năm 2023 con số này là 20,5 tỷ USD, chiếm 8% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng toàn quốc. Tỷ lệ này đang được dự đoán đạt 10% vào năm 2025.