MBKE cảnh báo theo dõi chặt giá gạo bởi đây là một trong những yếu tố chính gây lạm phát trong ngắn hạn
Công ty TNHH Chứng khoán Maybank (MBKE) vừa công bố báo cáo chiến lược tháng, theo đó cho biết xuất khẩu gạo đã lập kỷ lục mới về khối lượng trong nửa đầu năm 2023 nhờ giá xuất khẩu thuận lợi.
Điều này làm tăng giá gạo bán lẻ trong nước và kịch bản này có thể sẽ tiếp diễn trong ngắn hạn, từ đó làm tăng lạm phát lương thực cũng như lạm phát toàn phần vì lương thực, thực phẩm là nhóm đóng góp lớn nhất với tỷ trọng 33,56%.
"Trên thực tế, lạm phát lương thực (trong đó 70% là gạo) vẫn ở mức rất cao trong khi các mặt hàng lương thực, thực phẩm khác đã mất đỉnh vào cuối năm ngoái", MBKE cho hay.
Khối phân tích cảnh báo trong ngắn hạn, giá gạo sẽ là một trong những yếu tố chính gây lạm phát trong nước và cần được theo dõi chặt chẽ. Tuy nhiên, các chuyên gia tại đây dự báo rủi ro có thể kiểm soát được nhờ một số yếu tố chính.
Thứ nhất, Việt Nam có thể thực hiện các biện pháp hạn chế tương tự đối với gạo xuất khẩu như Ấn Độ để đảm bảo an ninh lương thực. Trước đó, để đối phó với sự bùng phát của dịch COVID trong năm 2020, Việt Nam đã áp dụng hạn ngạch xuất khẩu gạo tạm thời vào tháng 4/2020.
Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo xuất khẩu gạo của Việt Nam sẽ giảm một nửa xuống còn 2,22 triệu tấn trong nửa cuối năm 2023 từ 4,48 triệu tấn trong 6 tháng 2023. Trên thực tế, xuất khẩu gạo từ tháng 6 đến tháng 7/2023 đã giảm xuống còn 600.000 tấn từ hơn 1 triệu tấn trong tháng 4 – 5/2023.
Thứ hai, gạo là một trong chín mặt hàng thuộc danh mục bình ổn giá. MBKE cho rằng Chính phủ có thể thực hiện các biện pháp hành chính và tài chính để ổn định giá bán lẻ trong nước. Chính phủ có thể yêu cầu các nhà phân phối giảm xuất khẩu (như đã đề cập ở trên) và bán với giá chiết khấu cho các kênh bán lẻ địa phương hoặc bán gạo trực tiếp từ kho dự trữ quốc gia.
Thứ ba, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia thông báo đợt El-Nino đã vào Việt Nam từ tháng 6/2023. Dự báo nắng nóng, hạn hán sẽ đạt đỉnh điểm vào cuối năm 2023 và kéo dài sang năm 2024, ảnh hưởng đến vụ lúa của các địa phương.
Tuy nhiên, USDA dự báo sản lượng gạo 2022-2023 và 2023-2024 vẫn có thể kiểm soát được. Việt Nam thực tế đã trải qua El-Nino trong các vụ 2015-16 và 2019-2020 nhưng chỉ tác động nhẹ đến sản xuất lúa gạo.
Cuối cùng, MBKE quan điểm rằng có mối tương quan thấp giữa lạm phát lương thực địa phương và lạm phát lương thực toàn cầu trong 10 năm qua. Giá trong nước có xu hướng ổn định hơn so với giá toàn cầu. Hơn nữa, tác động trực tiếp của việc tăng giá gạo cũng có thể kiểm soát được do lương thực chỉ đóng góp 3,67% trong rổ tính CPI, trong đó gạo chiếm 2,55%.
